Tożsamość i wspólnotowość Polaków jako istotne elementy bezpieczeństwa narodowego w świetle analizy treści komunikatów medialnych – wyniki badań
Abstrakt
Celem artykułu było określenie sposobu przedstawiania zagadnień tożsamości i wspólnotowości, w wybranych popularnych serialach telewizyjnych takich, jak „Ranczo”, „Ojciec Mateusz”, „Na dobre i na złe”. Kwestie tożsamości i wspólnotowości stanowią ważne elementy bezpieczeństwa narodowego w wymiarze społecznym. Dotyczy to zwłaszcza współczesnych uwarunkowań, w których różnice pomiędzy narodami zacierają się w wyniku globalizacji. Obszar kultury i społeczeństwa nie jest obcy tym zmianom, a są one możliwe dzięki rozpowszechnieniu się środków masowego przekazu. Ich rozwój umożliwił lokowanie wzorców społecznych i prezentowanie ich w różnych zakątkach świata. Seriale są jednym z produkcji, które współczesne stacje telewizyjne mają do zaoferowania widzom. Ich popularność zależy od przekonania odbiorców o realności prezentowanych treści oraz utożsamiania się z bohaterami. Kwestia przedstawiania ważnych zagadnień społecznych może kreować zarówno postawy, jak i zachowanie osób, dla których telewizja jest podstawowym medium informacyjnym.
Słowa kluczowe:
obraz Polaka w mediach, seriale telewizyjne, tożsamość i wspólnotowośćInstytucje finansujące
Bibliografia
Babbie, Earl (2007). Badania społeczne w praktyce. Tłum. Witold Betkiewicz, Marta Bucholc, Przemysław Gadomski, Jacek Haman, Agnieszka Jasiewicz-Betkiewicz, Agnieszka Kloskowska-Dudzińska, Michał Kowalski, Maja Mozga-Górecka. Warszawa: PWN. Google Scholar
Bokszański, Zbigniew (2007). Tożsamości zbiorowe. Warszawa: PWN. Google Scholar
Cikała, Katarzyna (2014). Życie w rytmie serialu. Rola serialu w kształtowaniu świata wartości widzów, 47–58, [online]. CeON. Dostęp: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/6584/Cikala_Zycie_w_rytmie_serialu.pdf?sequence=1 [20.09.2020]. Google Scholar
Demby, Łucja (2018). Polska Wojciecha Adamczyka: Ranczo i Dziewczyny ze Lwowa. Czas Kultury, 1, 98–105, [online]. Dostęp: https://www.academia.edu/36348798/POLSKA_WOJCIECHA_ADAMCZYKA_RANCZO_I_DZIEWCZYNY_ZE_LWOWA [10.05.2021]. Google Scholar
Docenili nas (2011), [online]. AdoMed.com. Dostęp: http://www.adomed2.pl/blog/docenili_nas [20.09.2020]. Google Scholar
Domalewska, Dorota i Urych, Ilona (2020). Aksjologiczne i antropologiczne uwarunkowania tożsamości narodowej młodych Polaków w świetle badań własnych. Implikacje dla bezpieczeństwa narodowego. De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności, 1(6), 196–221. Google Scholar
Dwojnych, Anna (2016). Polskie seriale obyczajowe – między mimetyzmem a kreacją. W: Bruszewska-Przytuła, Daria i Naruszewicz-Duchlińska, Alina (red.). Seriale w kontekście kulturowym. Gatunki – motywy – mutacje. Olsztyn: Wydawnictwo UWM, 33–46. Google Scholar
Filozofia „Simpsonów” (2016). Filozofia „Simpsonów” na brytyjskim uniwersytecie, [online]. TVN24.com. Dostęp: ttps://tvn24.pl/kultura-i-styl/filozofia-simpsonow-na-brytyjskim-uniwersytecie--ra692384 [20.09.2020]. Google Scholar
Gawkowska, Aneta (2010). Wspólnotowość w duchu komunitariańskim. W: Szomburg, Jan (red.). Jaka wspólnotowość Polaków w XXI wieku? V Kongres Obywatelski. Gdańsk: Wydawnictwo IBnGR, 31–40. Google Scholar
Glińska, Kamila (2017). Polsat liderem w 2016 roku! Jakie programy, filmy, seriale oglądaliśmy najchętniej?, [online]. Telemagazyn. Dostęp: https://www.telemagazyn.pl/artykuly/polsat-liderem-w-2016-roku-jakie-programy-filmy-i-seriale-ogladalismy-najchetniej-ranking-55028.html [20.09.2020]. Google Scholar
Huntington, Samuel P. (2011). The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order. New York: Simon & Schuster. Google Scholar
Jedlecka, Wioletta (2008). Jednostka, czy wspólnota? W poszukiwaniu tożsamości, 57–79, [online]. Dostęp: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-bcd87494-d6b7-4379-9e01-481fd43cdd45 [20.09.2020]. Google Scholar
Kisielewska, Alicja (2016). Seriale telewizyjne jako wspólnoty symboliczne. IDEA – Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych, XXVIII/2, 91–106. Google Scholar
Kłoskowska, Antonina (1996). Kultury narodowe u korzeni. Warszawa: PWN. Google Scholar
Kurdupski, Michał (2018). Polsat i TVN liderami w maju. Seriale TVP2 i SUperHit Festiwal 2018 hitami, [online]. Wirtualne Media. Dostęp: https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/ogladalnosc-telewizji-maj-2018-polsat-liderem-hity-seriale-tvp2 [20.09.2020]. Google Scholar
Łaciak, Beata (2013). Kwestie społeczne w polskich serialach obyczajowych – prezentacje i odbiór. Analiza socjologiczna. Warszawa: Żak. Google Scholar
Melchior, Jacek (2003). Wojna na seriale, [online]. Wprost.pl. Dostęp: https://www.wprost.pl/kultura/49028/wojna-na-seriale.html [20.09.2020]. Google Scholar
Meller, Marcin (2003). Na dobre i coraz lepsze, [online]. Polityka. Dostęp: https://www.polityka.pl/archiwumpolityki/1864524,1,na-dobre-inbspcoraz-lepsze.read [20.09.2020]. Google Scholar
Miąso, Janusz (2018). Tworzenie i wzmacnianie realnej wspólnoty jako bezcenna wartość w świecie technokracji. Edukacja – Technika – Informatyka, 2(24), 284–291. Google Scholar
Najlepsze seriale (2015). Najlepsze seriale wiosną 2015. Ranczo hitem w telewizji. Wyniki oglądalności seriali z wiosennych ramówek, [online]. Super Express. Dostęp: https://www.se.pl/wiadomosci/gwiazdy/najlepsze-seriale-wiosna-2015-ranczo-hitem-w-telewizji-wyniki-ogladalnosci-seriali-z-wiosennych-ramo-aa-qXpv-hink-Aneo.html [20.09.2020]. Google Scholar
Newsweek (2018). Muzułmanin podkłada bombę w „Ojcu Mateuszu”. Obejrzeliśmy kontrowersyjny odcinek, [online]. Dostęp: https://www.newsweek.pl/kultura/filmy-i-seriale/muzulmanin-podlozyl-bombe-w-ojcu-mateuszu-emisja-kontrowersyjnego-odcinka/8jgbvgf [20.09.2020]. Google Scholar
Pallus, Patryk (2018). Polsat i TVN znów przed TVP. Oto jak wyglądał kwiecień w telewizji, [online]. Business Insider Polska. Dostęp: https://businessinsider.com.pl/media/tv-radio/ogladalnosc-stacji-telewizyjnych-w-kwietniu-2018-roku/1s654t0 [20.09.2020]. Google Scholar
Panek, Barbara i Wójtowicz, Agnieszka (red.) (2015). Między trendem a tradycją. Kulturowe oblicza seriali. Lublin: Wydawnictwo UMCS. Google Scholar
Parsons, Talcot (1967). Sociological Theory and Modern Society, New York: Free Press. Google Scholar
Wojciszke, Bogdan (2002). Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenie na różnice. Gdańsk: GWP. Google Scholar
Wołodźko, Krzysztof (2010). Wspólnota jako dziedzina obywateli. W: Szomburg, Jan (red.). Jaka wspólnotowość Polaków w XXI wieku? V Kongres Obywatelski. Gdańsk: Wydawnictwo IBnGR, 47–52. Google Scholar
Żuber, Anna (2018). Rodzina Ojca Mateusza. Serialowa społeczność lokalna jako efekt popkulturowego city. W: Siuda, Piotr (red.). Społeczność lokalna. Teraźniejszość i przyszłość. Gdańsk: Katedra, 175–202. Google Scholar
Serialografia Google Scholar
Na dobre i na złe (2016). Odcinek 644. Pearl Harbor, sezon 18, reż. Anna Jadowska. Google Scholar
Na dobre i na złe (2016). Odcinek 654. Nikt nie jest doskonały, sezon 18, reż. Kordian Piwowarski. Google Scholar
Na dobre i na złe (2017). Odcinek 664. Idol, sezon 18, reż. Kordian Piwowarski. Google Scholar
Na dobre i na złe (2017). Odcinek 674. O dzielnym medyku, sezon 18, reż. Marcin Bortkiewicz. Google Scholar
Na dobre i na złe (2017). Odcinek 684. Wstydliwe tajemnice, sezon 19, reż. Kordian Piwowarski. Google Scholar
Na dobre i na złe (2018). Odcinek 694. Żeby nie bolało, sezon 19, reż. Kordian Piwowarski. Google Scholar
Na dobre i na złe (2018). Odcinek 704. Sekrety i kłamstwa, sezon 19, reż. Kordian Piwowarski. Google Scholar
Na dobre i na złe (2018). Odcinek 714. Choroba lądowa, sezon 20, reż. Kordian Piwowarski. Google Scholar
Na dobre i na złe (2018). Odcinek 724. Moje cudze dziecko, sezon 20, reż. Grzegorz Lewandowski. Google Scholar
Na dobre i na złe (2019). Odcinek 734. Niech żyje życie, sezon 20, reż. Grzegorz Lewandowski. Google Scholar
Na dobre i na złe (2019). Odcinek 744. Prawy krzyżowy, sezon 20, reż. Grzegorz Lewandowski. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2000). Odcinek 1. Obcy, sezon 1, reż. Maciej Dejczer. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2009). Odcinek 20. Ukąszenie węża, sezon 2, reż. Maciej Dutkiewicz. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2010). Odcinek 40. Wybory, sezon 3, reż. Andrzej Kostenko. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2011). Odcinek 60. Urwisko, sezon 5, reż. Wojciech Nowak. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2011). Odcinek 80. Adrenalina, sezon 6, reż. Maciej Dutkiewicz. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2012). Odcinek 100. Sklep z zabawkami, sezon 8, reż. Filip Zylber. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2013). Odcinek 120. Niebezpieczne związki, sezon 9, reż. Filip Zylber. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2014). Odcinek 140. Zagubiona, sezon 11, reż. Wojciech Nowak. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2014). Odcinek 160. Jama, sezon 12, reż. Wojciech Nowak. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2015). Odcinek 180. Życiowy rekord, sezon 14, reż. Wojciech Nowak. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2016). Odcinek 200. Idol, sezon 16, reż. Artur Żmijewski. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2017). Odcinek 220. Czarna peleryna, sezon 17, reż. Maciej Dutkiewicz. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2018). Odcinek 240. Bezpieczna odległość, sezon 19, reż. Jakub Miszczak. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2018). Odcinek 260. Odpowiedni moment, sezon 20, reż. Wojciech Nowak. Google Scholar
Ojciec Mateusz (2019). Odcinek 277. Blondynka z Dubaju, sezon 21, reż. Wojciech Nowak. Google Scholar
Ranczo (2006). Odcinek 1. Spadek, sezon 1, reż. Wojciech Adamczyk. Google Scholar
Ranczo (2007). Odcinek 20. Diabelskie porachunki, sezon 2, reż. Wojciech Adamczyk. Google Scholar
Ranczo (2009). Odcinek 40. Szok poporodowy, sezon 4, reż. Wojciech Adamczyk. Google Scholar
Ranczo (2011). Odcinek 60. Włoski rozłącznik, sezon 5, reż. Wojciech Adamczyk. Google Scholar
Ranczo (2013). Odcinek 80. Potęga immunitetu, sezon 7, reż. Wojciech Adamczyk. Google Scholar
Ranczo (2014). Odcinek 100. W blasku fleszy, sezon 8, reż. Wojciech Adamczyk. Google Scholar
Ranczo (2016). Odcinek 120. Próba ognia, sezon 10, reż. Wojciech Adamczyk. Google Scholar
Ranczo (2016). Odcinek 130. Cuda, cuda ogłaszają, sezon 10, reż. Wojciech Adamczyk Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
