Miłość w wielu wymiarach – narracyjno-dramaturgiczna specyfika filmu Krótkie spotkania Kiry Muratowej
Abstrakt
Celem autora artykułu jest przedstawienie możliwości wielowymiarowej analizy tekstu filmowego na przykładzie filmu Krótkie spotkania (1967) radzieckiej i ukraińskiej reżyserki Kiry Muratowej (1934–2018). Analizowany film to przykład nowatorskiego myślenia o narracji filmowej w kinie radzieckim. Punktem wyjściowym rozważań autora jest wprowadzenie czytelnika w kontekst historyczny właściwy czasowi powstania filmu oraz nakreślenie sytuacji ramowych, służących generowaniu schematów narracyjnych oraz implikowaniu znaczeń. Pełnometrażowy debiut Muratowej okazał się niekonwencjonalnym eksperymentem z filmową narracją melodramatyczną. Po powrocie z ekranowego niebytu w 1987 roku, wraz z innymi „zrehabilitowanymi” filmami, przyczynił się do powstania nowego typu refleksji nad cenzurą w kinie radzieckim oraz jego artystycznym kształtem.
Słowa kluczowe:
Kira Muratowa, kino radzieckie, narracja filmowa, pamięć, percepcja taktylna, percepcja audialnaBibliografia
Condee, Nancy. 2009. The Imperial Trace: Recent Russian Cinema. New York: Oxford University Press.
Elsaesser, Thomas, i Hagener, Malte. 2016. Teorija kino. Glaz, emocji, telo (Film Theory. An Introduction Through the Senses). Sankt Petersburg: Seans.
Jung, Hwa Yol. 2007. Merleau-Ponty’s Transversal Geophilosophy and Sinic Aesthetics of Nature. W: Cataldi, Suzanne L., i Hamrick, William S. (ed.). Merleau-Ponty and Environmental Philosophy: Dwelling on the Landscapes of Thought. New York: State University of New York Press, s. 324‒357.
Płachow, Andriej. 1991. Kiniematograf iz podpolja. Strana i mir, 1 (61), s. 155.
Taubman, Jane. 2005. Kira Muratova. London: I.B. Tauris.
Wojnicka, Joanna. 2012. Dzieci XX zjazdu. Kraków: Universitas.
Zorkij, Andriej. 1987. Bieliejet parus odinokij…. Sowietskij ekran, 8 (728), s. 19.
Netografia
Kmit, Galina. 2018. Kira Muratowa. Maleńkaja żeńszczyna, snimawszaja bol’szoje kino „nie dla wsiech”. [Online]. Ria.ru. Dostęp: https://ria.ru/20180607/1522236490.html [25.02.2019].
Filmografia
Filmy w reżyserii Kiry Muratowej
Długie pożegnania (Dołgije prowody). 1971. Dramat. ZSRR: Odiesskaja kinostudija.
Krótkie spotkania (Korotkije wstreczi). 1967. Melodramat. ZSRR: Odiesskaja kinostudija.
Melodia dla katarynki (Melodija dla szarmanki). 2009. Dramat. Ukraina: SOTA Cinema Group.
Motywy z Czechowa (Czechowskije motiwy). 2002. Komedia. Rosja ‒ Ukraina: Intercinema Art Agency i in.
Stroiciel (Nastrojszczik). 2004. Dramat, komedia, kryminał. Rosja ‒ Ukraina: Pigmalion.
Syndrom asteniczny (Asteniczeskij sindrom). 1989. Dramat. ZSRR: Goskino i Odiesskaja kinostudija.
Trzy historie (Tri istorii). 1997. Komedia kryminalna. Rosja ‒ Ukraina: Profit.
Filmy innych reżyserów
Historia Asi Klaczinej, która kochała, lecz za mąż nie wyszła (Istorija Asi Klaczinoj, kotoraja lubiła, no zamuż nie wyszła). 1967 (1987). Reż. Andriej Konczałowski. Romans, dramat obyczajowy. ZSRR: Mosfilm.
Komisarz (Komissar). 1967 (1987). Reż. Aleksandr Askoldow. Dramat wojenny. ZSRR: Studio Filmowe im. Gorkiego.
Obywatel Kane (Citizen Kane). 1941. Reż. Orson Welles. Dramat. USA: Mercury Productions i RKO Radio Pictures.
O czymś innym (O něčem jiném). 1963. Reż. Věra Chytilová. Dramat psychologiczny. Czechosłowacja: Filmové Studio Barrandov.
Początek nieznanego wieku (Naczalo niewiedomogo wieka). 1967. Reż. Łarysa Szepitko i AndriejSmirnow. Dramat, historyczny. ZSRR: Mosfilm i in.
Stokrotki (Sedmikrásky). 1966. Reż. Věra Chytilová. Dramat, komedia. Czechosłowacja: Filmové Studio Barrandov.
Zapach migdałów (S dakh na bademi). 1967. Reż. Lubomir Szarlandżijew. Kryminał, melodramat. Bułgaria: Studija za igralni filmi „Boyana”.
