Przestrzeń dźwiękowa Litzmannstadt Ghetto. Reportaże radiowe Joanny Sikorzanki.

Kinga Sygizman

Uniwersytet Łódzki
https://orcid.org/0000-0002-1706-3273


Abstrakt

Artykuł traktuje o reportażach dziennikarki Polskiego Radia Łódź, Joanny Sikorzanki, podejmujących tematykę Łodzi żydowskiej. Przemierzając współcześnie ulice, przy których mieszkali niegdyś Żydzi, eksplorując tereny, gdzie mieściło się getto, reportażystka stara się zbudować pomost pamięci między przeszłością i teraźniejszością, przywrócić znaczenie historycznej części miasta. Celem artykułu jest omówienie cyklu artykułów podejmujących tematykę Łodzi żydowskiej, ze szczególnym uwzględnieniem stylistyki przekazów, technik organizacji materii audialnej, budowania dramaturgii, a także sposobu pracy – rejestrowania nagrań czy rozmawiania z bohaterami. Podstawą teoretyczną dla rozważań o przestrzeni akustycznej współczesnej Łodzi stały się zagadnienia dotyczące pejzażu dźwiękowego. Analiza poetyki przekazów i analiza komparatystyczna pozwala wzbogacić interdyscyplinarne rozważania na temat pejzażu dźwiękowego miasta o wiedzę z zakresu teorii reportażu radiowego.   

Analizie i interpretacji poddane zostały cztery reportaże: tryptyk o śladach getta: „www.slady”, „ślady-reaktywacja” i „po śladach”, a także utwór „Czarni chytrzy”.


Słowa kluczowe:

Litzmannstadt Ghetto, reportaż radiowy, pejzaż dźwiękowy, warstwa akustyczna, radio


Bachura-Wojtasik, Joanna; Sygizman, Kinga (2016). Polskie Radio Łódź. W: Kuca, Paweł; Furman, Wojciech; Wolny-Zmorzyński, Kazimierz (red.). Radio regionalne w Polsce. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 133-140.   Google Scholar

Bachura-Wojtasik, Joanna (2014). Narracyjne formy radiowe jako przykłady artystycznych realizacji audiosfery. W: Doliwa, Urszula (red.). Radio w dobie nowych mediów. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 63 – 80.   Google Scholar

Baranowski, Julian (2009). Getto Litzmannstadt. W: Loose, Ingo (oprac). Goldstein, Maria (tłum). Żydzi berlińscy w Litzmannsatd Getto 1941-1944, Łódź: Wydawnictwo Archiwum Państwowego w Łodzi i Fundacji Topografia Terroru.   Google Scholar

Cudny, Waldemar; Kubiak, Ewa; Rouba, Rafał (2011). Dziedzictwo kulturowe Łódzkich Żydów i jego rola w rozwoju współczesnej Łodzi i regionu łódzkiego. Przegląd nauk historycznych, r. X, nr. 1, 117 – 136.   Google Scholar

Czarnek-Wnuk, Paulina (2020). Reportaż radiowy a pejzaż dźwiękowy. Zarys problematyki. Zagadnienia Rodzajów Literackich, nr 63/136 (2020), 59-69.   Google Scholar

Kempa, Andrzej; Szukalak, Marek (2004). Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów Łódzkich oraz z Łodzią związanych, t. 4, Łódź: Oficyna Bibliofilów.   Google Scholar

Kozieł, Małgorzata (2011). Środowisko literackie w getcie łódzkim. W: Majewski, Tomasz; Zeidler-Janiszewska, Anna (red.). Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia. Łódź: Wydawnictwo Officyna, 163 - 188.   Google Scholar

Krzemińska, Wanda; Krzemińska, Agnieszka (2007). Ekspansja nowych form komunikacyjnych w środowisku dźwiękowym człowieka. W: Janiak, Agnieszka; Krzemińska, Wanda; Wojtasik-Tokarz, Anna (red.). Przestrzenie wizualne i akustyczne człowieka. Antropologia audiowizualna jako przedmiot i metoda badań. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, 110 – 127.   Google Scholar

Losiak, Robert (2012a): Foniczne ingerencje w miejskiej przestrzeni. Instalacja dźwiękowa „(Od)głosy w zaułkach”. W: Losiak, Robert; Tańczuk, Renata (red.). Audiosfera miasta. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 79 – 88.   Google Scholar

Losiak, Robert (2007). Miejskie pejzaże dźwiękowe. Z projektu badań nad audiosferą w doświadczeniu odbiorczym. W: Janiak, Agnieszka; Krzemińska, Wanda; Wojtasik-Tokarz, Anna (red.). Przestrzenie wizualne i akustyczne człowieka. Antropologia audiowizualna jako przedmiot i metoda badań. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, 237-246.   Google Scholar

Losiak, Robert (2012b). Słuchanie miasta? Wokół koncepcji badań miejskiej audiosfery. W: Losiak, Robert; Tańczuk, Renata (red.). Audiosfera miasta. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 11 – 15.   Google Scholar

Majewwski, Tomasz (2011). Ghetto Litzmannstadt. W: Majewski, Tomasz; Zeidler-Janiszewska, Anna (red.). Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia. Łódź: Wydawnictwo Officyna, 128-130.   Google Scholar

Nacher, Anna (2010). Komponować świat, słuchając – dźwięk jako komunikacja. Przegląd Kulturoznawczy, nr 1(7), 75 – 86.   Google Scholar

Pawłowska, Krystyna (2012). Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań i środek wyrazu w sztuce ogrodowej i architekturze krajobrazu. W: Losiak, Robert; Tańczuk, Renata (red.). Audiosfera miasta. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 31 – 56.   Google Scholar

Pleszkun-Olejniczakowa, Elżbieta (2007). Polacy i Żydzi we współczesnym reportażu radiowym. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, nr 9, 379 – 391.   Google Scholar

Podolska, Joanna (2011). Pamięć getta w Łodzi. W: Majewski, Tomasz; Zeidler-Janiszewska, Anna (red.). Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia. Łódź: Wydawnictwo Officyna, 237- 246.   Google Scholar

Roemer, Nils (2015). Pamięć Zagłady wpleciona w przestrzeń niemieckich miast. W: Galant, Arleta; Krasucki, Eryk; Krupiński, Piotr; Wolski, Piotr (red.). Monady. Polsko- niemiecko- żydowskie po(st)graniczne narracje miejskie. Kraków-Budapeszt: Wydawnictwo Austeria, 179-203.   Google Scholar

Skok, Wiktor (2011). Teren. W: Majewski, Tomasz; Zeidler-Janiszewska, Anna (red.). Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia. Łódź: Wydawnictwo Officyna, 205- 208.   Google Scholar

Stanisz, Agata (2012). Audiografia i dewizualizacja antropologii w badaniu miejskiej audiosfery. W: Losiak, Robert; Tańczuk, Renata (red.). Audiosfera miasta. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 99 – 111.   Google Scholar

Sygizman, Kinga (2018). Ciemna strona miasta. Łódź w reportażach radiowych Joanny Sikorzanki. Media - Kultura - Komunikacja Społeczna, nr 15 (2019), 57-69.
Crossref   Google Scholar

Tańczuk, Renata (2015). „Pejzaż dźwiękowy” jako kategoria badań nad doświadczeniem miasta. Audiosfera. Koncepcje – badania – praktyki, nr 1 (2015), 10 – 19.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2022-08-03

Cited By /
Share

Sygizman, K. (2022). Przestrzeń dźwiękowa Litzmannstadt Ghetto. Reportaże radiowe Joanny Sikorzanki . Media - Kultura - Komunikacja Społeczna, (18). https://doi.org/10.31648/mkks.7245

Kinga Sygizman 
Uniwersytet Łódzki
https://orcid.org/0000-0002-1706-3273