Od szacunku do uwagi. Ewolucja pola semantycznego leksemu atencja

Danuta Jastrzębska-Golonka

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0000-0001-7193-6824


Abstract

Ewolucja języka polega na jego zmianach, a najbardziej spektakularne dotyczą leksyki. Pojawiają się nowe słowa i zwroty np. spowodowane rozwojem techniki, modą lub kopiowaniem języków obcych. Interesującym zagadnieniem okazało się nowe użycie leksemu atencja w staropolszczyźnie funkcjonującego w znaczeniu szacunku. Współczesna dystrybucja jest efektem neosemantyzacji i obejmuje pole semantyczne hasła uwaga. Badania porównawcze w zakresie definicji, semantyki, kolokacji i aksjologii prowadzone na zgromadzonym materiale językowym są próbą odpowiedzi na pytania, czy nową formę można uznać za poprawną, a jej zastosowanie uprawnione i godne polecenia, dopuszczalne czy stanowczo niezalecane.


Schlagworte:

atencja-szacunek, atencja-uwaga, pole semantyczne, kolokacje, ewolucja języka


Dobrysłownik. pl. Dobry słownik języka polskiego i poradnia językowa, , dostęp: 13.02.2023.   Google Scholar

Doroszewski W. (red.) (1958): Słownik języka polskiego. T. 1. Warszawa, , dostęp: 21.02.2023.   Google Scholar

Dunaj B. (red.) (1996): Słownik współczesnego języka polskiego. Warszawa.   Google Scholar

Fatyga B. (2014): Pole semantyczne jako narzędzie analizy publicznego dyskursu o prawie autorskim. [W:] B. Fatyga, B. Kietlińska, K. Michalczak, P. Michalski, M. Piotrowski,   Google Scholar

P. Tomanek, Raport końcowy z badania dyskursu publicznego o prawie autorskim w Polsce w latach 2012–2013 (Analizy wyników badań). Warszawa, , dostęp: 11.05.2024.   Google Scholar

Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W. (red.) (1900): Słownik języka polskiego. T. I. Warszawa , dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar

Kopaliński W. (2000): Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. Warszawa.   Google Scholar

Miejski. pl. Miejski słownik slangu i mowy potocznej, , dostęp: 20.03.2023.   Google Scholar

Müldner-Nieckowski P. (2003): Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego. Warszawa.   Google Scholar

Robin R. (1980): Badanie pól semantycznych: doświadczenia Ośrodka Leksykologii Politycznej w Saint-Cloud. [W:] Język i społeczeństwo. Red. M. Głowiński. Warszawa, s. 252–282.   Google Scholar

Slang. Neologizmy. Mowa potoczna. Vasisdas.pl, , dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar

Slang.pl – słownik slangu, mowy potocznej i gwary lokalnej, , dostęp: 12.03.2023.   Google Scholar

Słownik języka polskiego, , dostęp: 12.03.2023.   Google Scholar

Słownik języka polskiego PWN, , dostęp: 12.03.2023.   Google Scholar

Słownik slangu.pl, , dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar

Szymczak M. (red.) (1982): Słownik języka polskiego. T. 1. Warszawa.   Google Scholar

Tokarski R. (1993): Słownictwo jako interpretacja świata. [W:] Współczesny język polski. Red. J. Bartmiński. Lublin, s. 335–362.   Google Scholar

Zimny R. (2020): Cyfryzacja komunikacji a egalitaryzacja normatywnych wzorców językowych. [W:] Polszczyzna w dobie cyfryzacji. Red. A. Hącia, K. Kłosińska, P. Zbróg. Warszawa, s. 105–126.   Google Scholar

Żmigrodzki P. (red.) (2020): Wielki słownik języka polskiego, , dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar

kalek językowych, które są zmorą Polaków. Ten błąd popełniają nawet eksperci, , dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar

Atencja – co to jest? Definicja i przykłady użycia,   Google Scholar

Atencja – czym jest? Jak zabiegamy o atencję?, , dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar

Co to jest atencja?, https://fajnepodroze.pl/co-to-jest-atencja/>, dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar

Co to jest atencjonalny?, , dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar

Hliwa M. (2020): 7 słów i wyrażeń, których prawdopodobnie używasz w złym znaczeniu, , dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar

, dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar

Korektor tekstu, , dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar

Malinowski M. (2015): Co to jest atencja?, , dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar

Polszczyzna. pl. Internetowa poradnia językowa, , dostęp: 20.01.2023.   Google Scholar


Veröffentlicht
2025-03-22

##plugins.themes.libcom.cytowania##
Crossref
0
Scopus
0

Jastrzębska-Golonka, D. (2025). Od szacunku do uwagi. Ewolucja pola semantycznego leksemu atencja. Prace Językoznawcze, 27(1), 213–230. https://doi.org/10.31648/pj.10955

Danuta Jastrzębska-Golonka 
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0000-0001-7193-6824