Beyond the boundaries of language – language innovations in the prose of Jacek Dukaj (types and functions)

Piotr Przytuła

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0003-4234-1076


Abstract

Language innovations shape elements of fictional worlds depicted in science fiction works.
Their main feature is naming new objects and building an atmosphere of incomplete
cognisance of fictional reality. The specific (full of neologisms and technical terminology)
language of science-fiction prose is its genre feature and comes from scientific terminology.
The aim of the article is to present and analyse language innovations contained
in the prose of Jacek Dukaj, a writer considered to be the successor of Stanislaw Lem.
The creator of the famous Ice most often applies such procedures as: using the abbreviation,
borrowings from other languages (especially from English and Russian), creating
compounds and terminological aggregations. The texts in which these supplemental
innovations are most clearly seen are: Perfekcyjna niedoskonałość, Linia oporu, Ruch
generała, Lód i Wroniec. They are a captivating subject of linguistic research.


Keywords:

language innovation in science fiction, neologisms in science fiction, Jacek Dukaj, language of science fiction, Polish science fiction, Stanislaw Lem, alternative history


Brykalski D. (2003): Rozmowy przekorne. Warszawa.   Google Scholar

Chomik M., Krajewska M. (2011): Od nominacji do kreacji: rzecz o przekładzie neologizmów science fiction. Toruń.   Google Scholar

Cichocki D. (2004): Dukaj trudny jest. , dostęp: 29.11.2019.   Google Scholar

Dajnowski M. (2016): Jacka Dukaja bajka o żelaznym wilku (i żelaznej Suce). [W:] Doświadczenia Dukaja. Red. R. Blech i M. Romanowski. Gdańsk.   Google Scholar

Domaciuk-Czarny I. (2003): Nazwy własne w prozie Stanisława Lema. Lublin.   Google Scholar

Dunin-Wąsowicz P. (2007): Rozmowy lampowe. Kraków.   Google Scholar

English J. F. (2013): Ekonomia prestiżu. Przeł. P. Czapliński, Ł. Zaremba. Warszawa.   Google Scholar

Handke R. (1969): Polska proza fantastyczno-naukowa. Problemy poetyki. Wrocław.   Google Scholar

Handke R. (1989): Językowe sposoby kreowania składników fantastycznonaukowych. [W:] Spór o SF. Antologia szkiców i esejów o science fiction. Red. R. Handke, L. Jęczmyk, B. Sokólska. Poznań, s. 228−248.   Google Scholar

Jarzębski J. (red.) (1989): Lem w oczach krytyki światowej. Kraków.   Google Scholar

Jarzębski J., Sulikowski A. (red.) (2003): Stanisław Lem – pisarz, myśliciel, człowiek. Kraków.   Google Scholar

Jonak Ł. (2000): Szok poznawczy. , dostęp: 07.12.2019.   Google Scholar

Kaczor K. (2017): Z „getta” do mainstreamu. Pole literackie fantasy. Kraków.   Google Scholar

Kalicka-Karpowicz Z. (2016): Codzienność przyszłości. Neologizmy w „Córce łupieżcy” Jacka Dukaja a tendencje językowe w polszczyźnie. [W:] Doświadczenia Dukaja. Red. R. Blech, M. Romanowski. Gdańsk, s. 95−103.   Google Scholar

Krajewska M. (2006): Polsko-rosyjski słownik Lemowych neologizmów. Toruń.   Google Scholar

Lem S. (2002): Fantastyka i futurologia. T. 1. Warszawa   Google Scholar

Markowski A. (red.) (2005): Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN. Warszawa.   Google Scholar

Materska D. (2003): Arystoteles miał rację. „Nowa Fantastyka” nr 4, s. 67.   Google Scholar

Mazurkiewicz A. (2007), O polskiej literaturze fantastycznonaukowej lat 1990–2004. Łódź.   Google Scholar

Mizarkiewicz T. (2013): Literatura obecna. Szkice o najnowsze prozie i krytyce. Kraków.   Google Scholar

Niewiadowski A., Smuszkiewicz A (2012): Hard science fiction. , dostęp: 21.11.2019.   Google Scholar

Oramus D. (2010): O pomieszaniu gatunków. Science fiction a postmodernizm. Warszawa.   Google Scholar

Ostaszewski R. (2008): Etapy. Rozmowy z pisarzami (i nie tylko). Olsztyn.   Google Scholar

Paczyńska I. (2018): Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny na podstawie innowacji uzupełniających pochodzących ze współczesnej prozy science fiction. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” nr 1, s. 151−166.   Google Scholar

Parowski M. (2011): Małpy Pana Boga. Słowa. Warszawa.   Google Scholar

Pułka L. (2006): Literatura fantastycznonaukowa. [W:] Słownik literatury popularnej. Red. T. Żabski. Wrocław, s. 307−309.   Google Scholar

Remiezowicz E. (2001): Wykład profesora Dukaja. , dostęp: 18.12.2019.   Google Scholar

Rogaczewski G. (2002): Odczytywanie światów Jacka Dukaja. , dostęp: 10.03.2017.   Google Scholar

Tambor J. (1985): Neologizmy SF. „Fantastyka” nr 10, s. 60.   Google Scholar

Tambor J. (1990): Język polskiej prozy fantastyczno-naukowej. Katowice.   Google Scholar

Warczok T. (2015): Dominacja i przekład. Struktura tłumaczeń jako struktura władzy w światowym i polskim polu literackim. [W:] Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu. Podręcznik. Red. G. Jankowicz, P. Marecki, M. Sowiński. Kraków, s. 16−17.   Google Scholar

Wasilewska K. (2014): Status i kreacyjna funkcja terminologii naukowej w powieści fantastycznonaukowej na przykładzie „Perfekcyjnej niedoskonałości” Jacka Dukaja. [W:] Literatura popularna. T. 2: Fantastyczne kreacje światów. Red. E. Bartos, D. Chwolik, P. Majerski, K. Niesporek. Katowice, s. 263−274.   Google Scholar


Published
2020-02-28

Cited by

Przytuła, P. (2020). Beyond the boundaries of language – language innovations in the prose of Jacek Dukaj (types and functions). Prace Językoznawcze, 22(2), 191–204. https://doi.org/10.31648/pj.5252

Piotr Przytuła 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0003-4234-1076