Językowe rytuały pogrzebowe w komentarzach internautów

Magdalena Trysińska

doi:10.31648/pj.7044

Językowe rytuały pogrzebowe w komentarzach internautów

Magdalena Trysińska

Uniwersytet Warszawski

DOI: https://doi.org/10.31648/pj.7044

Abstract

W artykule autorka analizuje komentarze internautów zamieszczone pod artykułami publikowanymi
w internecie, informującymi o śmierci osób publicznych: znanego producenta
filmowego, popularnego aktora starszego pokolenia oraz polityka związanego z partią
rządzącą. Zakłada się, że na tej podstawie można obserwować i prognozować zmiany
w obyczajowości danej grupy społecznej, zwłaszcza w przypadku sytuacji komunikacyjnej
objętej tabu obyczajowym. W badaniach wykorzystano metodologię pragmalingwistyczną.
Jednostką opisu są wybrane akty mowy: modlitwa za zmarłego, kondolencje i wyrazy żalu.
Są to prototypowe zachowania komunikacyjne konstytuujące rytuał okołopogrzebowy.
Nie zawsze jednak wymienione akty mowy komunikowały cele wpisane w ich ramę modalną.
Zdarzały się bowiem kondolencje, które nie wyrażały żalu, modlitwy uzupełniane
krytyką zmarłego lub jawne deklaracje braku żalu z powodu śmierci człowieka. Analiza
pokazała, że procentowy udział poszczególnych aktów mowy w komentarzach internautów
zależy od tego, czyja śmierć jest komentowana. Czynnikami decydującymi są tu: wiek
zmarłych, fakt, czy często pojawiali się w mediach i w jakich okolicznościach, czy byli
bohaterami skandali oraz okoliczności śmierci, wreszcie osobiste sympatie i antypatie
internautów nie tylko względem zmarłych, ale także ich rodzin.

Schlagworte:

kondolencje, modlitwa, komentarz internetowy, akt mowy, norma obyczajowa, rytuał, internet

Literaturhinweise

Austin J.L. (1962): How to Do Things with Words. Oxford. Google Scholar

Burgess J., Green J. (2011): Youtube. Wideo online a kultura uczestnictwa. Warszawa.
Crossref Google Scholar

Dubisz S. (red.) (2003): Uniwersalny słownik języka polskiego. T. I–VI. Warszawa. (USJP) Google Scholar

Furdal A. (2000): Językoznawstwo otwarte. Wyd. III, uzupełnione i poprawione. Wrocław. Google Scholar

Grabias S. (2001): Język w zachowaniach społecznych. Lublin. Google Scholar

Lehr U. (2006): Niekochani zmarli. „Etnografia Polska”. T. 50, z. 1–2, s. 243–266. Google Scholar

Marcjanik M. (1997): Polska grzeczność językowa. Kielce. Google Scholar

Marcjanik M. (2008): Wielkie zmiany przyjdą jutro. O przemianach w językowych obyczajach grzecznościowych. [W:] „Język a kultura”. T. 20. Red. A. Dąbrowska. Wrocław, s. 89–98. Google Scholar

Rogalska M. (2015): Kondolencje w polszczyźnie. Definicja – kontekst pragmatyczny – wzorzec gatunkowy. „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 27, s. 185–200.
Crossref Google Scholar

Searle J. (1975): A Taxonomy of Illocutianory Acts. [W:] Language. Mind, and Knowledge. Vol. 7. Red. K. Günderson. Minneapolis, s. 355–368. Google Scholar

Wierzbicka A. (1983): Genry mowy. [W:] Tekst i zdanie. Zbiór studiów. Red. T. Dobrzyńska, E. Janus. Wrocław, s. 125–137. Google Scholar

Żmigrodzka B. (2018): Modlitwa za wiernych zmarłych w modlitewnikach przełomu XX i XXI wieku. Obecność, tytuł, lokalizacja. „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” 13, s. 161–174.
Crossref Google Scholar

Download