Dydaktyczne strategie narracyjne na poziomie A1/A2. Kształcenie językowo-kulturowe w ramach projektu „Język polski ponad granicami”

Małgorzata Rzeszutko

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0002-5416-3724

Monika Gabryś-Sławińska

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0001-8611-3978


Abstrakt

Celem artykułu jest prezentacja dydaktycznych strategii narracyjnych wykorzystywanych
na poziome A1/A2 w grupie osób dorosłych polskiego pochodzenia mieszkających
w Brazylii. Beneficjenci projektu „Język polski ponad granicami” w sposób zintegrowany
uczyli się języka polskiego i kultury polskiej z wykorzystaniem cyklu filmów dydaktycznych
Lubelskie migawki oraz uzupełniających je pakietów edukacyjnych. Uczenie się języka
przez prezentację kultury i kontakt z nią przynosi optymalne rezultaty. Takie stanowisko
dydaktyczne zgodne jest z modelem nauczania językowo-przedmiotowego, czyli pedagogiką
CLIL (Content and Language Integrated Learning), która proponuje całościowy rozwój
jednostki, uwzględniający czynniki socjologiczne, intelektualne oraz emocjonalne.
Wdrożone dydaktyczne strategie narracyjne: SATYSFAKCJA, DIALOG, WYZWANIE,
WIELOKULTUROWOŚĆ pozwoliły na tworzenie samodzielnych wypowiedzi uczących
się w zbliżonych do autentycznych sytuacjach komunikacyjnych. Zadaniem dydaktycznym
było kształtowanie i rozwijanie sprawności zarówno receptywnych, jak i produktywnych,
przede wszystkim: słuchania, mówienia, czytania. Realizacja czterech dydaktycznych
strategii narracyjnych umożliwiła ciekawy sposób przekazywania wiedzy językowo-
-kulturowej, motywowanie odbiorców, jak również zwiększenie ich kreatywności językowej
i komunikacyjnej oraz ukierunkowanie poznawania realiów kulturowych. Pozwoliła tym
samym na dbałość o kreowanie SATYSFAKCJONUJĄCEGO DIALOGU w kontekście
WYZWAŃ WIELOKULTUROWOŚCI.


Słowa kluczowe:

dydaktyczna strategia narracyjna, glottodydaktyka, kształcenie językowokulturowe


Carr D. (2003): Making sense of education: an introduction to the philosophy and theory of education. London.   Google Scholar

Coyle D., Hood P., Marsh D. (2010): Content and Language Integrated Learning. Cambridge.   Google Scholar

Czerkies T. (2012): Tekst literacki w nauczaniu języka polskiego jako obcego (z elementami pedagogiki dyskursywnej). Kraków.   Google Scholar

Frejlich A. (2021): Królewska kaplica Trójcy Świętej. [W:] Muzeum Narodowe w Lublinie. Przewodnik. Kaplica Trójcy Świętej, galerie, donżon. Lublin, pp. 6–14.   Google Scholar

Garncarek P. (2006): Przestrzeń kulturowa w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Warszawa.   Google Scholar

Gębal P., Miodunka W. (2020): Dydaktyka i metodyka nauczania języka polskiego jako obcego i drugiego. Warszawa.   Google Scholar

Handzel A. (2014): Content and Language Integrated Learning jako metoda ułatwiająca przełamywanie bariery komunikacyjnej w nauczaniu języków obcych. “Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, pp. 145–153.
Crossref   Google Scholar

Humboldt W. (2001): Rozmaitość języków a rozwój umysłowy ludzkości. Przekład E.M. Kowalska. Lublin.   Google Scholar

Janowska I. (2011): Podejście zadaniowe do nauczania i uczenia się języków obcych. Kraków.   Google Scholar

Janowska I. (2019): Wypowiedź ustna w dydaktyce językowej. Na przykładzie języka polskiego jako obcego. Kraków.
Crossref   Google Scholar

Janus-Sitarz A. (2013): Polskie i europejskie doświadczenie pedagogiki CLIL (Content and Language Integrated Learning). [W:] Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu dynamiki zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych. J. Mazur, A. Małyska, K. Sobstyl (eds). Vol. 1. Lublin, pp. 231–241.   Google Scholar

Komorowska H. (2003): Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa.   Google Scholar

Kotorova E. (2021): Methodology of Cross-Cultural Description of Speech Behaviour: A Case Study of INVITATION in German and Russian Discourse. “GEMA Online® Journal of Language Studies” 21(1).
Crossref   Google Scholar

Lipińska E. (2006): Nauczanie „zintegrowane” – autorski program tematyczny. [W:] Z zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego. E. Lipińska, A. Seretny (eds). Kraków, pp. 177–187.   Google Scholar

Makarewicz R. (2016): CLIL w nauczaniu języka ojczystego jako drugiego. Podstawy teoretyczne i rozwiązania dydaktyczne. [W:] Z problematyki kształcenia językowego. E. Awramiuk, M. Karolczuk (eds). Białystok, pp. 55–68.   Google Scholar

Muszyńska B., Papaja K. (2019): Zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe. Content and language integrated learning (CLIL). Wprowadzenie. Warszawa.   Google Scholar

Nunan D. (1999): Second Language Teaching & Learning. Boston.   Google Scholar

Papaja K. (2024): A Reflective CLIL Teacher: A Way to Enrich the CLIL Teaching Professional Practice in the Polish Context. Leiden.
Crossref   Google Scholar

Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2 (2011). I. Janowska, E. Lipińska, A. Rabiej, A. Seretny, P. Turek (eds). Kraków.   Google Scholar

Rzeszutko-Iwan M. (2014): Język polski czy polskawy? – kształcenie językowe w dobie zmian językowo-kulturowych. [W:] Z problematyki kształcenia językowego. Vol. V. E. Awramiuk (ed.). Białystok, pp. 135–159.   Google Scholar

Rzeszutko-Iwan M. (2016a): Pedagogika CLIL, czyli o nauczaniu językowo-przedmiotowym na lektoracie języka polskiego jako obcego. [W:] Nauczanie języka polskiego jako obcego. Tradycje i innowacje. Vol. 1. W. Próchniak, M. Smoleń-Wawrzusiszyn (eds). Lublin, pp. 331–347.   Google Scholar

Rzeszutko-Iwan M. (2016b): Przekaz wiedzy, czyli nauczanie specjalistycznej odmiany języka – w kontekście pedagogiki CLIL. “Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, Vol. 23, pp. 97–115.
Crossref   Google Scholar

Rzeszutko M.: Edukacyjne strategie narracyjne (zarys problematyki) (in print).   Google Scholar

Sapir E. (1978): Kultura, język, osobowość. Przekład B. Stanosz, R. Zimand. Warszawa.   Google Scholar

Tokarski R. (2014): Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej. Lublin.   Google Scholar

Whorf B.L. (1982): Język, myślenie, rzeczywistość. Przekład T. Hołówka. Warszawa.   Google Scholar

Zarzycka G. (2019): Kulturemy polskie – punkty widzenia, techniki ich wydobywania i negocjowania. Stosowanie perspektywy etnolingwistycznej w glottodydaktyce polonistycznej. “Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, Vol. 26, pp. 425–442.
Crossref   Google Scholar

Zienkiewicz A. (2007): Studium mediacji. Od teorii ku praktyce. Warszawa.   Google Scholar

Żydek-Bednarczuk U. (2015): Spotkanie kultur. Komunikacja i edukacja międzykulturowa w glottodydaktyce. Katowice.   Google Scholar

, access: 17.07.2025.   Google Scholar

, access: 17.07.2025.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-12-11

Cited By /
Share

Rzeszutko, M., & Gabryś-Sławińska , M. (2025). Dydaktyczne strategie narracyjne na poziomie A1/A2. Kształcenie językowo-kulturowe w ramach projektu „Język polski ponad granicami”. Prace Językoznawcze, 27(4), 107–127. https://doi.org/10.31648/pj.11842

Małgorzata Rzeszutko 
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0002-5416-3724
Monika Gabryś-Sławińska  
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0001-8611-3978