Ile jest Częstochowy w Częstochowie? Nazewnicza tożsamość miasta

Violetta Jaros

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie


Abstrakt

Przedmiotem oglądu uczyniono nazwy własne funkcjonujące w przestrzeni społecznej
Częstochowy, wywołujące skojarzenia z jej historią i topografią. Celem opisu jest charakterystyka
językowa częstochowskich urbanonimów z ich konkretnymi odniesieniami kulturowymi,
które kreują przestrzeń lokalną, zapobiegając wszechogarniającemu wpływowi
globalizacji. Scharakteryzowane urbanonimy łączą dwa konteksty – przestrzeń fizyczną
i społeczną – i pełnią różne funkcje: służą orientacji w topografii miasta i regionu, oddają
współczesną i przechowują pamięć dawnej struktury architektonicznej i właściwości terenu,
upamiętniają sylwetki zasłużonych częstochowian, a przede wszystkim zapewniają
identyfikację z miastem i umacnianie odrębności przestrzeni lokalnej oraz kształtują
tożsamość zbiorową jego mieszkańców.


Słowa kluczowe:

tożsamość onimiczna, Częstochowa, urbanonimia, chrematonimia, lokalność


Bijak U. (2017): Transonimizacja, czyli „wędrówka nazw”. „Folia Onomastica Croatia” 26, s. 1−14.
Crossref   Google Scholar

Biolik M. (1982): Typy semantyczne współczesnych nazw ulic i placów Olsztyna. „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” nr 1−2, s. 51−61.   Google Scholar

Biolik M. (2010a): Nazwy współczesnych ulic i placów w miastach Warmii i Mazur. „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis 80. Studia Linguistica” V, s. 31−39.   Google Scholar

Biolik M. (2010b): Nazwy własne w użyciu pragmatycznym. [W:] Nazwy własne a społeczeństwo. T. 1. Red. R. Łobodzińska. Łask, s. 49−59.   Google Scholar

Biolik M. (2015): Funkcja kumulatywna nazw własnych a etniczne stereotypy językowe. [W:] Funkcje nazw własnych w kulturze i komunikacji. Red. I. Sarnowska-Giefing, M.   Google Scholar

Balowski i M. Graf. Poznań, s. 51−62.   Google Scholar

Braun J. (1977): Częstochowa. Urbanistyka i architektura. Warszawa.   Google Scholar

Chlebda W. (2000): Ile jest Mławy w Mławie? Pochodne nazw własnych w językowym obrazie świata Polaków. [W:] „Język a kultura”. T. 13: Językowy obraz świata i kultura. Red. A. Dąbrowska, J. Anusiewicz. Wrocław, s. 247−259.   Google Scholar

Gałkowski A. (2008): Chrematonimy w funkcji kulturowo-użytkowej. Onomastyczne studium porównawcze na materiale polskim, włoskim, francuskim. Łódź.   Google Scholar

Handke K. (1992): Polskie nazewnictwo miejskie. Warszawa.   Google Scholar

Jaros V. (2019): Częstochowa – wizerunek miasta promowany i prezentowany w miesięczniku „Jasne, że Częstochowa”. [W:] Autopromocja, autoprezentacja, wizerunek w komunikowaniu masowym. T. 5: Błąd, kryzys, skandal. Red. E. Biłas-Pleszak, A. Kalisz i E. Tyc. Katowice, s. 89−102.   Google Scholar

Kosyl Cz. (2003): Chrematonimia. [W:] Słowiańska onomastyka. Encyklopedia. T. 2. Red. E. Rzetelska-Feleszko i A. Cieślikowa przy współudziale J. Dumy. Warszawa, s. 370−375.   Google Scholar

Krakowski S. (1948): Stara Częstochowa. Studia nad genezą, ustrojem i strukturą ludnościową i gospodarczą Częstochowy (1220–1655). Częstochowa.   Google Scholar

Lewandowski A. (1992): Współczesne polskie nazwy firmowe. Zielona Góra.   Google Scholar

Łuc I. (2010): Chrematonimy jako tworzywo gier reklamowych. [W:] Mnohotvárnost a specifičnost onomastiky. IV. česká onomastická konference. Red. J. David, M. Čornejova, M. Harvalik. Ostrava–Praha, s. 320−329.   Google Scholar

Mrózek R. (2004): Synchroniczne i diachroniczne granice oraz pogranicza urbanonimii. [W:] Miasto w perspektywie onomastyki i historii. Red. I. Sarnowska-Giefing i M. Graf. Poznań, s. 31−38.   Google Scholar

Rymut K. (red.) (1997): Nazwy miejscowe Polski: historia, pochodzenie, zmiany. T. 2: C–D. Kraków.   Google Scholar

Rewers E. (2005): Miasto jako przestrzeń kulturowa. [W:] Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa. Red. B. Jałowiecki, M. S. Szczepański. Warszawa, s. 83−94.   Google Scholar

Rutkiewicz-Hanczewska M. (2010): Nomina propria w globalizującym się świecie – sprzeczność tendencji czy onimiczna homeostaza? [W:] Nazwy własne a społeczeństwo. T. 1. Red. R. Łobodzińska. Łask, s. 61−73.   Google Scholar

Rutkiewicz-Hanczewska M. (2012): Symbioza nazw, czyli o intertekstualności nazewniczej. „Slavia Occidentalis”, s. 199−211.   Google Scholar

Snoch B. (2002): Mała encyklopedia Częstochowy. Częstochowa.   Google Scholar

Sulimierski F., Chlebowski B., Walewski W. (red.) (1880): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1–15. Warszawa (SGKP).   Google Scholar

Wallis A. (1990): Socjologia przestrzeni. Warszawa.   Google Scholar

Zagórski Z. (2010): Problematyka i metody badań nazewnictwa wspólnoty miejskiej. [W:] Miasto w perspektywie onomastyki i historii. Red. I. Sarnowska-Giefing i M. Graf. Poznań,   Google Scholar

s. 51−59.   Google Scholar

Zboralski M. (2000): Nazwy firm i produktów. Warszawa.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2021-06-30

Cited By /
Share

Jaros, V. (2021). Ile jest Częstochowy w Częstochowie? Nazewnicza tożsamość miasta. Prace Językoznawcze, 23(2), 105–120. https://doi.org/10.31648/pj.6584

Violetta Jaros 
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie