Wpływ języka obcego na język ojczysty: badanie eksploracyjne zaimków dopełnieniowych i pozycji czasownika w pytaniach szczegółowych w języku polskim
Kamil Długosz
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuAbstrakt
Niniejsza praca koncentruje się na wpływie języka obcego na język ojczysty na poziomie gramatycznym. W ramach badania poprzecznego przeprowadzono test akceptowalności gramatycznej, w którym wzięło udział 25 Polaków uczących się języków niemieckiego
i angielskiego oraz grupa kontrolna 16 jednojęzycznych Polaków. Test obejmował dwa zjawiska gramatyczne: zaimki anaforyczne wewnątrz zdania w funkcji dopełnienia
(zjawisko na styku składni i pragmatyki) oraz pozycję czasownika w pytaniach szczegółowych (zjawisko należące do ścisłej składni). Wyniki ukazują, że zaimki anaforyczne,
które nie mogą przyjąć formy anafory zerowej wewnątrz zdania w językach niemieckim i angielskim, są istotnie częściej akceptowane przez wielojęzycznych uczniów niż przez jednojęzyczną grupę kontrolną. Zaimki dopełnieniowe w języku ojczystym zdają się być zatem zjawiskiem podatnym na wpływ języka obcego w przeciwieństwie do właściwości o charakterze czysto składniowym. Niniejsze badanie nie tylko stanowi potwierdzenie tezy, według której zjawiska na styku modułów językowych są bardziej podatne na wpływy międzyjęzykowe niż zjawiska należące do ścisłej składni, ale również rozszerza ją na wpływ języka obcego na język ojczysty.
Słowa kluczowe:
wpływ języka obcego na język ojczysty, wpływy międzyjęzykowe, zaimki dopełnieniowe, pytania szczegółowe, V2, język polskiBibliografia
Bialystok E. (2011): Reshaping the mind: The benefits of bilingualism. „Canadian Journal of Experimental Psychology” 65(4), pp. 229–235. Google Scholar
Bohnacker U. (2006): When Swedes begin to learn German: from V2 to V2. „Second Language Research” 22(4), pp. 443–486. Google Scholar
Cote S.A. (1996): Grammatical and discourse properties of null arguments in English. Doctoral dissertation. Retrieved from ProQuest. (AAI9712913) Google Scholar
Cook V. (1991): The poverty-of-the-stimulus argument and multicompetence. „Second Language Research” 7(2), pp. 103–117. Google Scholar
Cook V. (ed.) (2003): Effects of the second language on the first. Clevedon. Google Scholar
Cook V. (2016): Transfer and the relationships between the languages of multi-competence. [In:] Cross-linguistic influence in second language acquisition. R. Alonso Alonso (ed.). Bristol, pp. 24–37. Google Scholar
Cook V., Iarossi E., Stellakis N., Tokumaru Y. (2003): Effects of the L2 on the syntactic processing of the L1. [In:] Effects of the second language on the first. V. Cook (ed.). Clevedon, pp. 198–213. Google Scholar
De Angelis G. (2007): Third or additional language acquisition. Clevedon. Google Scholar
Długosz K. (2021): Lexikalischer Zugriff bei Mehrsprachigen. Eine Studie zur visuellen Verarbeitung von Kognaten im Polnischen als Erstsprache. „Zeitschrift für Slawistik” 66(1). Google Scholar
Dussias P.E., Sagarra N. (2007): The effect of exposure on syntactic parsing in Spanish-English bilinguals. „Bilingualism: Language and Cognition” 10(1), pp. 101–116. Google Scholar
Ewert A. (2008): L1 syntactic preferences of Polish adolescents in bilingual and monolingual education programmes. [In:] Morphosyntactic issues in second language acquisition. D. Gabryś-Barker (ed.). Clevedon, pp. 47–62. Google Scholar
Ewert A., Bromberek-Dyzman K. (2008): Impossible requests: L2 users’ sociopragmatic and pragmalinguistic choices in L1 acts of refusal. „EUROSLA Yearbook” 8, pp. 32–51. Google Scholar
Grewendorf G. (1989): Small pro in German. [In:] Scrambling and barriers. G. Grewendorf, W. Sternefeld (eds.). Amsterdam, pp. 294–315. Google Scholar
Grewendorf G. (2002): Minimalistische Syntax. Tübingen. Google Scholar
Groefsema M. (1995): Understood arguments: A semantic/pragmatic approach. „Lingua” 96, pp. 139–161. Google Scholar
Grosjean F. (1989): Neurolinguists, beware! The bilingual is not two monolinguals in one person. „Brain and Language” 36(1), pp. 3–15. Google Scholar
Jarvis S. (2003): Probing the effects of the L2 on the L1: A case study. [In:] Effects of the second language on the first. V. Cook (ed.). Clevedon, pp. 81–102. Google Scholar
Jarvis S., Pavlenko A. (2008): Crosslinguistic influence in language and cognition. New York. Google Scholar
Kecskes I. (1998): The state of L1 knowledge in foreign language learners. „Word” 49(3), pp. 321–340. Google Scholar
Kecskes I., Papp T. (2000): Foreign language and mother tongue. New York. Google Scholar
Kellerman E. (1984): The empirical evidence for the influence of the L1 in interlanguage. [In:] Interlanguage. A. Davies, C. Criper, P.R. Howatt (eds.). Edinburgh, pp. 98–122. Google Scholar
Kupisch T. (2014): Adjective placement in simultaneous bilinguals (German-Italian) and the concept of crosslinguistic overcorrection. „Bilingualism: Language and Cognition” 17(1), pp. 222–233. Google Scholar
Mecner P. (2005): Elementy gramatyki umysłu: od struktur składniowych do minimalizmu. Kraków. Google Scholar
Mishina-Mori S. (2020): Cross-linguistic influence in the use of objects in Japanese/English simultaneous bilingual acquisition. „International Journal of Bilingualism” 24(2), pp. 319–338. Google Scholar
Müller N., Hulk A. (2001): Crosslinguistic influence in bilingual language acquisition: Italian and French as recipient languages. „Bilingualism: Language and Cognition” 4(1), pp. 1–21. Google Scholar
Mykhaylyk R., Sopata A. (2016): Object pronouns, clitics, and omissions in child Polish and Ukrainian. „Applied Psycholinguistics” 5(37), pp. 1051–1082. Google Scholar
Pavlenko A. (2000): L2 influence on L1 in late bilingualism. „Issues in Applied Linguistics” 11(2), pp. 175–205. Google Scholar
Rankin T. (2012): The transfer of V2: inversion and negation in German and Dutch learners of English. „International Journal of Bilingualism” 16(1), pp. 139–158. Google Scholar
Roberts I. (1996): Remarks on the Old English C-system and the diachrony of V2. „Linguistische Berichte” 7, pp. 154–168. Google Scholar
Rothman J. (2009): Pragmatic deficits with syntactic consequences? L2 pronominal subjects and the syntax–pragmatics interface. „Journal of Pragmatics” 41(5), pp. 951–973. Google Scholar
Rothman J., González Alonso J., Puig-Mayenco E. (2019): Third language acquisition and linguistic transfer. Cambridge. Google Scholar
Ruda M. (2014): Missing objects in special registers: The syntax of null objects in English. „Canadian Journal of Linguistics” 59(3), pp. 339–372. Google Scholar
Sharwood-Smith M. (1983): On first language loss in the second language acquirer: problem of transfer. [In:] Language transfer in language learning. S. Gass, L. Selinker (eds.). Rowley, MA, pp. 222–231. Google Scholar
Sopata A. (2013): CP layer in child second language acquisition. [In:] Advances in language acquisition. S. Stavrakaki, M. Lalioti, P. Konstantinopoulou (eds.). Cambridge, pp. 364–374. Google Scholar
Sopata A. (2016): Null objects in adult and child Polish: Syntax, discourse and pragmatics. „Lingua” 183, pp. 86–106. Google Scholar
Sopata A. (2017): On the C/edge linking mechanism. Evidence from Polish. „Lingua Posnaniensis” 59(2), pp. 87–100. Google Scholar
Sorace A. (2011): Pinning down the concept of “interface” in bilingualism. „Linguistic Approaches to Bilingualism” 1(1), pp. 1–33. Google Scholar
Sorace A., Serratrice L. (2009): Internal and external interfaces in bilingual language development: Beyond structural overlap. „International Journal of Bilingualism” 13(2), pp. 195–210. Google Scholar
Strik N. (2012): Wh-questions in child bilingual acquisition of French: Derivational complexity and cross-linguistic influence. „Canadian Journal of Linguistics/Revue Canadienne De Linguistique” 57(1), pp. 133–151. Google Scholar
Tsimpli I., Sorace A. (2006): Differentiating interfaces: L2 performance in syntax-semantics and syntax-discourse phenomena. [In:] Proceedings of the 30th Annual Boston University Conference on Language Development. D. Mamman (ed.). Somerville, MA, pp. 653–664. Google Scholar
Zhou J., Mai Z., Yip V. (2021): Bidirectional cross-linguistic influence in object realization in Cantonese–English bilingual children. „Bilingualism: Language and Cognition” 24(1), pp. 96–110. Google Scholar
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
