Funkcjonowanie uczniów z zaburzeniami mowy w szkole podstawowej

Roman  Starz; Grażyna Nowak-Starz

doi:10.31648/pj.7043

Funkcjonowanie uczniów z zaburzeniami mowy w szkole podstawowej

Roman Starz

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Grażyna Nowak-Starz

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

DOI: https://doi.org/10.31648/pj.7043

Abstrakt

Celem prezentowanych badań było ustalenie związku pomiędzy poziomem rozwoju umysłowego,
wynikami w nauce i aktywnością społeczną w szkole dzieci z zaburzeniami mowy.
Badania przeprowadzono w roku szkolnym 2017/2018. Zbadano 1043 dzieci w wieku 11 lat,
uczniów klas IV szkół podstawowych pochodzących ze środowiska miejskiego (636; 61,0%)
i wiejskiego (407; 39,0%). W badanej grupie było 931 (89,3%) dzieci bez zaburzeń mowy
i 112 (10,7%) z zaburzeniami mowy. Materiał opracowano statystycznie. Stwierdzono,
że w świetle wyników Testu Matryc Progresywnych Ravena rozwój umysłowy przebiega
u uczniów z zaburzeniami mowy podobnie jak u uczniów bez zaburzeń. Ustalono,
że uczniowie z zaburzeniami mowy, mając kłopoty z porozumiewaniem się, osiągają niższe
od swoich rówieśników wyniki w nauce. Znacznie większe różnice pomiędzy uczniami z zaburzeniami
i bez zaburzeń zaobserwowano w ocenach z języka polskiego niż z matematyki.
Stwierdzono różnice w przystosowaniu szkolnym uczniów bez zaburzeń i z zaburzeniami
mowy. Wyniki badań uzyskane na podstawie Arkusza Zachowania się Ucznia Barbary
Markowskiej pozwalają stwierdzić, że dzieci z zaburzeniami mowy to uczniowie lękliwi,
izolujący się od grupy klasowej, przygnębieni, brak im zaufania do siebie, pod wpływem
napotykanych trudności łatwo rezygnują z aktywności. W związku z tym badani wykazują
mniejszą motywację do nauki, niższy poziom uspołecznienia i ogromne przyhamowanie
w kontaktach społecznych.

Słowa kluczowe:

uczeń, zaburzenia mowy, rozwój umysłowy, akceptacja, przystosowanie

Bibliografia

Dołęga Z. (2003): Promowanie rozwoju mowy w okresie dzieciństwa – prawidłowości rozwoju, diagnozowanie i profilaktyka. Katowice. Google Scholar

Jaworowska A., Szustrowa T. (2010): Test Matryc Ravena w wersji Standard. Formy: Klasyczna, Równoległa, Plus. Warszawa. Google Scholar

Kochanowska E. (2012): Sytuacja szkolna dzieci z wadami wymowy w edukacji wczesnoszkolnej. [W:] Profilaktyka logopedyczna w praktyce edukacyjnej. T. 1. Red. K. Węsierska. Katowice, s. 197–212. Google Scholar

Matczak A. (2003): Zarys psychologii rozwoju. Podręcznik dla nauczycieli. Warszawa. Google Scholar

Markowska B., Szafraniec H. (1977): Podręcznik do Arkusza Zachowania się Ucznia B. Markowskiej. [W:] Testy psychologiczne w poradnictwie wychowawczo-zawodowym. Rozszerzone podręczniki dla badającego. Red. M. Choynowski i in. Warszawa, s. 191–209. Google Scholar

Olempska-Wysocka M. (2014): Dziecko z zaburzeniami mowy w systemie oświaty. „Studia Edukacyjne” 32, s. 211–224.
Crossref Google Scholar

Pilkiewicz M. (1969): Socjometryczna skala akceptacji jako technika badania pozycji jednostki w nieformalnej strukturze grupy. „Psychologia Wychowawcza” 1, s. 20–41. Google Scholar

Sidor M. (2011): Niepłynność mowy w jąkaniu. Lublin. Google Scholar

Skorek E.M. (2000): Dzieci z zaburzeniami mowy wśród rówieśników w klasie szkolnej. Kraków. Google Scholar

Worsztynowicz A. (2010): Ocena sprawności intelektualnej dzieci w wieku szkolnym. [W:] Diagnoza psychologiczna dzieci w wieku szkolnym. T. 1. Red. Z. Dołęga. Katowice, s. 87–112. Google Scholar

Pobierz

Opublikowane

2021-12-10

Cited By /
Share

Starz, R. ., & Nowak-Starz, G. (2021). Funkcjonowanie uczniów z zaburzeniami mowy w szkole podstawowej. Prace Językoznawcze, 23(4), 185–200. https://doi.org/10.31648/pj.7043