Fala jako metafora epidemii COVID-19 w polskiej prasie

Małgorzata Kołodziejczak; Marta Wrześniewska-Pietrzak

doi:10.31648/pj.9360

Fala jako metafora epidemii COVID-19 w polskiej prasie

Małgorzata Kołodziejczak

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-4275-0622

Marta Wrześniewska-Pietrzak

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-9667-2519

DOI: https://doi.org/10.31648/pj.9360

Abstrakt

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o funkcjonowanie metafory fali w materiałach prasowych publikowanych w czterech gazetach: „Rzeczpospolita”, „Gazeta Wyborcza”, „Super Express”, „Fakt” w okresie od 1 kwietnia do 31 lipca 2020 r., a także zwrócenie uwagi na to, jaki obraz epidemii za pomocą tej metafory jest budowany. Analizy uwzględniające kognitywne postrzeganie metafory wykazały, że fala w badanym okresie służyła nie tylko wyjaśnieniu, racjonalizacji zjawiska nowego, jakim była epidemia
SARS-CoV-2, lecz również pozwalała na spójne pokazywanie zarówno bezpośrednich,
jak i wtórnych skutków pandemii. Stawała się narzędziem wykorzystywanym przez
polityków, którzy poprzez nasycenie przekazu odniesieniami do metafory fali współtworzyli
przekaz emocjonalny, który cechował się wartościowaniem pejoratywnym. Budowany za
pomocą tytułowej metafory fali obraz koronawirusa, obecny głównie w dwóch periodykach
– „Gazecie Wyborczej” i „Rzeczpospolitej” – wzmacniał obecny w dyskursie medialnym
obraz epidemii SARS-CoV-2 postrzeganej jako wróg, z którym należy walczyć.

Słowa kluczowe:

metafora, fala, koronawirus, epidemia, obraz epidemii COVID-19, polska prasa

Bibliografia

Barsalou L. (2010): Grounded cognition. Past, prezent, and future. „Topics in Cognitive Science” 2, s. 716–758.
Crossref Google Scholar

Boryś W. (2005): Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków. Google Scholar

Breteau P. (2020): Coronavirus: seconde vague reflux, maîtrise visualisez l’évolution de l’épidémiedans 140 pays. „Le Monde”, , dostęp: 11.06.2021. Google Scholar

Brożek B. (2021): Umysł prawniczy. Nowe wprowadzenie do epistemologii prawniczej. Kraków. Google Scholar

Brückner A. (1927): Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa. Google Scholar

Czyżewski M., Kowalski S., Piotrowski A. (red.) (2010): Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego. Wyd. 2. Warszawa. Google Scholar

Duma J. (2018): Fala i wełna – pochodzenie polskich wyrazów oraz ich najstarsze przekształcenia semantyczne (z nazewnictwem w tle, np. nazwa rzeki Wełna, nazwa miejscowości Wleń oraz nazwy miejsc Wawel i Bawół). „Prace Językoznawcze” XX/3, s. 43–50.
Crossref Google Scholar

Fodor J. (1980): The Language of Thought. Boston. Google Scholar

Ganis G., Thompson W.M., Kosslyn S.M. (2004): Brain areas underlying visual mental imagery and visual perception: an fMRI study. „Cognitive Brain Research” 2 (vol. 20), s. 226–241.
Crossref Google Scholar

Lakoff G.(2011): Nie myśl o słoniu! Jak język kształtuje politykę. Przekład A.E. Nita, J. Wasilewski. Warszawa. Google Scholar

Lakoff G., Johnson M. (1988): Metafory w naszym życiu. Przekład T. Krzeszowski. Warszawa. Google Scholar

Maćkiewicz J. (1990): Metafora a językowy obraz świata (na przykładzie metafory morskiej). „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 3, s. 49–58. Google Scholar

Mandal M., Soovoojeet J., Swapan N.K., Anupam K., Sayani A., Kar T.K. (2020): A model based study on the dynamics of COVID-19: prediction and control. „Chaos, Solitons & Fractals” no 136, , dostęp:
Crossref Google Scholar

05.2023. Google Scholar

Paivio A. (2013): Mind and Its Evolution. A Dual Coding Theoretical Approach. New York.
Crossref Google Scholar

Prado J., Chadha A., Booth J.R. (2011): The Brain Network for Deductive Reasoning: A Quantitative Meta-analysis of 28 Neuroimaging Studies. „Journal of Cognitive Neuroscience” 11, s. 3483–3497.
Crossref Google Scholar

Rajandran K. (2020): ‘A Long Battle Ahead’: Malaysian and Singaporean Prime Ministers Employ War Metaphors for COVID-19. „Journal of Language Studies” Vol. 20(3), , dostęp: 10.05.2023.
Crossref Google Scholar

Rybka M., Kołodziejczak M., Świerkowska D., Wiatrowski P. Wrześniewska-Pietrzak M., Wyszyński J., Zagórska K. (2021): Covid-19 – Czarna seria ciągle trwa. Medialny obraz koronawirusa i jego oddziaływanie społeczno-polityczne. Raport. Poznań. Google Scholar

Semino E. (2021): “Not Soldiers but Fire-fighters” – Metaphors and Covid-19. „Health Communication” 36 (1), s. 50–58. DOI: 10.1080/10410236.2020.1844989, dostęp: 29.04.2023.
Crossref Google Scholar

Tabakowska E. (1995): Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego. Kraków. Google Scholar

Yang W., Kandula S., Huyny M., Greene Sh.K., von Wye G., Li W., Chan H.T., McGibbon E., Google Scholar

Yeung A., Olson D., Fine A., Shamann J. (2021): Estimating the infection-fatality risk of SARS-CoV-2 in New York City during the spring 2020 pandemic wave: a model-based analysis. „Lancet InfectDis.” 2, s. 203–212.
Crossref Google Scholar

Pobierz

Opublikowane

2023-12-20

Cited By /
Share

Kołodziejczak, M., & Wrześniewska-Pietrzak, M. (2023). Fala jako metafora epidemii COVID-19 w polskiej prasie. Prace Językoznawcze, 25(4), 193–207. https://doi.org/10.31648/pj.9360