Nazwy roślin odurzających w polskiej frazeologii – na przykładzie związku najeść się, objeść się blekotu, szaleju…
Agnieszka Piela
Uniwersytet Śląski w KatowicachАнотація
Podstawowym celem artykułu jest historyczne spojrzenie na frazeologizm najeść się,
obejść się blekotu, szaleju. Okazuje się, że ów związek w różnych okresach rozwojowych
polszczyzny cechował się wariantywnością. Realizowany był z innymi jeszcze wyrazami,
tj.: dendera, dur, kąkol, masłok, matonóg, oman. Nie były one jednak przypadkowe
– wszystkie mieszczą się w szeroko pojętym kręgu nazw roślinnych używek. Ich obecność
w dawnym języku jest świadectwem silnych więzi człowieka z przyrodą. Postępujące
rozluźnienie tych więzi znalazło odbicie i w języku. Wycofanie ze składu frazeologizmu
wymienionych nazw tłumaczyć należy brakiem wiedzy na temat właściwości roślin oraz
nieznajomością desygnatu.
Ключові слова:
etymologia, diachronia, motywacja, semantyka, frazeologiaПосилання
Miodek J. (1987): Frazeologia polska – tradycja a współczesność. [W:] Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Sprawozdanie nr 102 za 1985 r. Poznań, s. 61–63. Google Scholar
Nowakowska A. (2005): Świat roślin w polskiej frazeologii. Wrocław. Google Scholar
Nowakowska A. (2006): Staropolskie frazeologizmy „naturalne” w świadomości językowej współczesnych Polaków. [W:] Staropolszczyzna piękna i interesująca. Red. E. Koniusz, S. Cygan. T. 2. Kielce, s. 57–62. Google Scholar
Piela A. (2014): Zwyczaj palenia tytoniu w słownictwie i frazeologii języka polskiego. „Folia Linguistica” nr 48, Łódź, s. 65–76. Google Scholar
Piela A. (2015): Zwyczaj picia kawy i herbaty odzwierciedlony w polskim słownictwie i frazeologii. „LingVaria” nr 1, s. 141–152.
Crossref
Google Scholar
Piela A. (2018): Polskie zapomniane frazeologizmy z komponentem mak. [W:] W kręgu dawnej polszczyzny. Red. M. Mączyński, E. Horyń, E. Zmuda. T. 5. Kraków, s. 85–97. Google Scholar
Spólnik A. (1990): Nazwy polskich roślin do XVIII wieku. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź. Google Scholar
Szcześniak K. (2013): Świat roślin światem ludzi na pograniczu wschodniej i zachodniej słowiańszczyzny. Gdańsk. Google Scholar
Szyszko U. (2001): Frazeologia związana z leksemami nazywającymi używki w języku polskim. [W:] Problemy frazeologii europejskiej. Red. A. M. Lewicki. T. IV. Lublin, s. 85–94. Google Scholar
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
