Przekonania na temat emocji jako konstrukt transdiagnostyczny. Konceptualizacja w nurcie terapii poznawczo-behawioralnych

Monika Sawicka

Katedra Psychologii Klinicznej, Rozwoju i Edukacji Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; Studia Doktoranckie Psychologii, Uniwersytet Gdański
https://orcid.org/0000-0001-6603-5415


Abstrakt

Cel

Celem artykułu jest omówienie zagadnienia przekonań na temat emocji w kontekście procesu regulacji emocjonalnej oraz konceptualizacji w różnych podejściach terapii poznawczo-behawioralnych.

Tezy

Postawiono tezę, że przekonania na temat emocji są konstruktem transdiagnostycznym, to znaczy, że ich występowanie nie jest ograniczone do określonych kategorii nozologicznych i wpływają one na podtrzymywanie objawów kilku klas zaburzeń oraz są mierzalne zarówno w populacjach klinicznych, jak i nieklinicznych.

Konkluzja

Analiza wyników badań dotyczących rozpowszechnienia negatywnych przekonań o emocjach w różnych grupach pozwala na uznanie ich transdiagnostycznego charakteru. W pierwszej części zaprezentowano wyczerpującą definicję zjawiska oraz potencjalne źródła jego powstawania w ramach koncepcji poznawczej oraz teorii uczenia się. Omówiono czynniki pośredniczące w związku przekonań o emocjach z dobrostanem, ze szczególnym uwzględnieniem strategii unikania. W ramach podsumowania tych zależności zaproponowano ogólny model poglądowy. W drugiej części przedstawiono procedury terapeutyczne, z obszaru terapii poznawczo-behawioralnej, jako podejścia o udowodnionej naukowo skuteczności. Zastosowanie opisanych metod może pozwolić, w sposób bezpośredni lub pośredni poprzez czynniki podtrzymujące, na dokonanie zmiany w zakresie przekonań na temat emocji i wpłynąć na zmniejszenie cierpienia psychicznego i fizycznego.


Słowa kluczowe:

przekonania na temat emocji, regulacja emocji, psychoterapia, dobrostan


Aldao, A., Nolen-Hoeksema, S., Schweizer, S. (2010). Emotion-regulation strategies across psychopathology: A meta-analytic review. Clinical Psychology Review, 30(2), 217‒237. DOI: 10.1016/j.cpr.2009.11.004.
Crossref   Google Scholar

Barlow, D. H., Farchione, T. J., Bullis, J. R., Gallagher, M. W., Murray-Latin, H., Sauer-Zavala, S., Cassiello-Robbins, C. (2017). The unified protocol for transdiagnostic treatment of emotional disorders compared with diagnosis-specific protocols for anxiety disorders: A randomized clinical trial. JAMA Psychiatry, 74(9), 875‒884. DOI: 10.1001/jamapsychiatry.2017.2164.
Crossref   Google Scholar

Barrett, L. F. (2012). Emotions are real. Emotion, 12(3), 413. DOI: 10.1037/a0027555.
Crossref   Google Scholar

Becerra, R., Preece, D. A., Gross, J. J. (2020). Becerra, R., Preece, D. A., Gross, J. J. (2020). Assessing beliefs about emotions: Development and validation of the Emotion Beliefs Questionnaire. PLOS ONE, 15(4). DOI: 10.1371/journal.pone.0231395.
Crossref   Google Scholar

Bowers, H., Wroe, A. L., Pincus, T. (2017). ‘Isn’t it ironic?’ Beliefs about the unacceptability of emotions and emotional suppression relate to worse outcomes in fibromyalgia. Clinical Rheumatology, 36(5), 1121‒1128. DOI:10.1007/s10067-017-3590-0.
Crossref   Google Scholar

Campbell-Sills, L., Barlow, D. H., Brown, T. A., Hofmann, S. G. (2006). Acceptability and suppression of negative emotion in anxiety and mood disorders. Emotion, 6(4), 587. DOI:10.1037/1528-3542.6.4.587.
Crossref   Google Scholar

De Castella, K., Goldin, P., Jazaieri, H., Ziv, M., Dweck, C. S., Gross, J. J. (2013). Beliefs about emotion: Links to emotion regulation, well-being, and psychological distress. Basic and Applied Social Psychology, 35(6), 497‒505. DOI: 10.1080/01973533.2013.840632.
Crossref   Google Scholar

Gámez, W., Chmielewski, M., Kotov, R., Ruggero, C., Watson, D. (2011). Development of a measure of experiential avoidance: the Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire. Psychological Assessment, 23(3), 692. DOI: 10.1037/a0023242.
Crossref   Google Scholar

García-Escalera, J., Valiente, R. M., Sandín, B., Ehrenreich-May, J., Prieto, A., Chorot, P. (2020). The unified protocol for transdiagnostic treatment of emotional disorders in adolescents (UP-A) adapted as a school-based anxiety and depression prevention program: an initial cluster randomized wait-list-controlled trial. Behavior Therapy, 51(3), 461‒473. DOI: 10.1016/j.beth.2019.08.003.
Crossref   Google Scholar

Gross, J. J. (2002). Emotion regulation: Affective, cognitive, and social consequences. Psychophysiology, 39(3), 281‒291. DOI: 10.1017/S0048577201393198.
Crossref   Google Scholar

Harvey, A. G., Watkins, E., Mansell, W. (2004). Cognitive behavioural processes across psychological disorders: A transdiagnostic approach to research and treatment. New York: Oxford University Press, USA.
Crossref   Google Scholar

Hayes, S. C., Hofmann, S. G. (Eds.). (2018). Process-based CBT: The science and core clinical competencies of cognitive behavioral therapy. Oakland, CA: New Harbinger Publications.   Google Scholar

Hayes, S. C., Strosahl, K. D., Wilson, K. G., Kapera, M. (2013). Terapia akceptacji i zaangażowania. Proces i praktyka uważnej zmiany. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.   Google Scholar

Hong, E. J., Kangas, M. (2022). The Relationship between Beliefs about Emotions and Emotion Regulation: A Systematic Review. Behaviour Change, 39(4), 205‒234. DOI: 10.1017/bec.2021.23.
Crossref   Google Scholar

Kaufman, E. A., Xia, M., Fosco, G., Yaptangco, M., Skidmore, C. R., Crowell, S. E. (2016). The Difficulties in Emotion Regulation Scale Short Form (DERS-SF): Validation and replication in adolescent and adult samples. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 38(3), 443‒455. DOI: 10.1007/s10862-015-9529-3.
Crossref   Google Scholar

König, H., König, H. H., Konnopka, A. (2020). The excess costs of depression: a systematic review and meta-analysis. Epidemiology and Psychiatric Sciences, 29. DOI: 10.1017/S2045796019000180.
Crossref   Google Scholar

Larionow, P., Mudło-Głagolska, K. (2022). The Polish translation of the Emotion Beliefs Questionnaire (EBQ): copy of questionnaire and scoring instructions. DOI: 10.31234/osf.io/2k54b.
Crossref   Google Scholar

Leahy, R. L. (2002). A model of emotional schemas. Cognitive and Behavioral Practice, 9(3), 177‒190. DOI: 10.1016/S1077-7229(02)80048-7.
Crossref   Google Scholar

Leahy, R. L., Napolitano, L. (2006). Do metacognitive beliefs about worry differ across the personality disorders. W: Meetings of Anxiety Disorders Association of America, Miami, FL.   Google Scholar

Leahy, R. L., Tirch, D., Napolitano, L. A. (2014). Regulacja emocji w psychoterapii. Podręcznik praktyka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.   Google Scholar

Linehan M. (1993). Cognitive-behavioural treatment of borderline personality disorders. New York: Guilford Press.   Google Scholar

Linehan, M. M. (2016a). Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT): trening umiejętności: materiały i ćwiczenia dla pacjentów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.   Google Scholar

Linehan, M. M. (2016b). Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT): trening umiejętności. Podręcznik terapeuty. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.   Google Scholar

Lynch, T. R. (2018). Radically open dialectical behavior therapy: Theory and practice for treating disorders of overcontrol. Oakland, CA: New Harbinger Publications.   Google Scholar

Mansell, W., Harvey, A., Watkins, E. D., Shafran, R. (2009). Conceptual foundations of the transdiagnostic approach to CBT. Journal of Cognitive Psychotherapy, 23(1), 6‒19. DOI: 10.1891/0889-8391.23.1.6.
Crossref   Google Scholar

Manser, R., Cooper, M., Trefusis, J. (2012). Beliefs about emotions as a metacognitive construct: Initial development of a self‐report questionnaire measure and preliminary investigation in relation to emotion regulation. Clinical Psychology & Psychotherapy, 19(3), 235‒246. DOI: 10.1002/cpp.745.
Crossref   Google Scholar

Mauss, I. B., Levenson, R. W., McCarter, L., Wilhelm, F. H., Gross, J. J. (2005). The tie that binds? Coherence among emotion experience, behavior, and physiology. Emotion, 5(2), 175. DOI: 10.1037/1528-3542.5.2.175.
Crossref   Google Scholar

Mennin, D. S., Heimberg, R. G., Turk, C. L., Fresco, D. M. (2002). Applying an emotion regulation framework to integrative approaches to generalized anxiety disorder. Clinical Psychology: Science and Practice, 9(1), 85‒90. DOI: 10.1093/clipsy.9.1.85.
Crossref   Google Scholar

Mowrer, O. H. (1960). Learning theory and behavior. John Wiley & Sons Inc. DOI: 10.1037/10802-000.
Crossref   Google Scholar

Popiel, A., Pragłowska, E. (2008). Psychoterapia poznawczo-behawioralna – teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat.   Google Scholar

Rimes, K. A., Chalder, T. (2010). The Beliefs about Emotions Scale: validity, reliability and sensitivity to change. Journal of Psychosomatic Research, 68(3), 285‒292. DOI: 10.1016/j.jpsychores.2009.09.014.
Crossref   Google Scholar

Sawicka, M. J., Sawicki, A. J., Bieleninik, Ł., Bidzan, M. [w przygotowaniu]. The Beliefs about Emotions Scale: Polish adaptation and its relation to experiential avoidance and mental health. Two cross-sectional studies on the Polish sample.   Google Scholar

Scherer, K. R. (2009). The dynamic architecture of emotion: Evidence for the component process model. Cognition and Emotion, 23(7), 1307‒1351. DOI: 10.1080/02699930902928969.
Crossref   Google Scholar

Schmidt, U., Treasure, J. (2006). Anorexia nervosa: Valued and visible. A cognitive‐interpersonal maintenance model and its implications for research and practice. British Journal of Clinical Psychology, 45(3), 343‒366. DOI: 10.1348/014466505X53902.
Crossref   Google Scholar

Sydenham, M., Beardwood, J., Rimes, K. A. (2017). Beliefs about emotions, depression, anxiety and fatigue: A mediational analysis. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 45(1), 73‒78. DOI: 10.1017/S1352465816000199.
Crossref   Google Scholar

Trincas, R., Bilotta, E., Mancini, F. (2016). Specific beliefs about emotions are associated with different emotion-regulation strategies. Psychology, 7(13), 1682. DOI: 10.4236/psych.2016.713159.
Crossref   Google Scholar

Yosopov, L. (2020). The Relationship between Perfectionism and Procrastination: Examining Trait and Cognitive Conceptualizations, and the Mediating Roles of Fear of Failure and Overgeneralization of Failure. Electronic Thesis and Dissertation Repository. 7267. https://ir.lib.uwo.ca/etd/7267.   Google Scholar

Young, J. E., Klosko, J. S., Weishaar, M. E. (2006). Schema therapy: A practitioner’s guide. New York London: Guilford Press.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2022-12-31

Cited By /
Share

Sawicka, M. (2022). Przekonania na temat emocji jako konstrukt transdiagnostyczny. Konceptualizacja w nurcie terapii poznawczo-behawioralnych. Przegląd Psychologiczny, 65(4), 17–30. https://doi.org/10.31648/przegldpsychologiczny.8547

Monika Sawicka 
Katedra Psychologii Klinicznej, Rozwoju i Edukacji Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; Studia Doktoranckie Psychologii, Uniwersytet Gdański
https://orcid.org/0000-0001-6603-5415