Przekonania na temat emocji jako konstrukt transdiagnostyczny. Konceptualizacja w nurcie terapii poznawczo-behawioralnych
Monika Sawicka
Katedra Psychologii Klinicznej, Rozwoju i Edukacji Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; Studia Doktoranckie Psychologii, Uniwersytet Gdańskihttps://orcid.org/0000-0001-6603-5415
Abstrakt
Cel
Celem artykułu jest omówienie zagadnienia przekonań na temat emocji w kontekście procesu regulacji emocjonalnej oraz konceptualizacji w różnych podejściach terapii poznawczo-behawioralnych.
Tezy
Postawiono tezę, że przekonania na temat emocji są konstruktem transdiagnostycznym, to znaczy, że ich występowanie nie jest ograniczone do określonych kategorii nozologicznych i wpływają one na podtrzymywanie objawów kilku klas zaburzeń oraz są mierzalne zarówno w populacjach klinicznych, jak i nieklinicznych.
Konkluzja
Analiza wyników badań dotyczących rozpowszechnienia negatywnych przekonań o emocjach w różnych grupach pozwala na uznanie ich transdiagnostycznego charakteru. W pierwszej części zaprezentowano wyczerpującą definicję zjawiska oraz potencjalne źródła jego powstawania w ramach koncepcji poznawczej oraz teorii uczenia się. Omówiono czynniki pośredniczące w związku przekonań o emocjach z dobrostanem, ze szczególnym uwzględnieniem strategii unikania. W ramach podsumowania tych zależności zaproponowano ogólny model poglądowy. W drugiej części przedstawiono procedury terapeutyczne, z obszaru terapii poznawczo-behawioralnej, jako podejścia o udowodnionej naukowo skuteczności. Zastosowanie opisanych metod może pozwolić, w sposób bezpośredni lub pośredni poprzez czynniki podtrzymujące, na dokonanie zmiany w zakresie przekonań na temat emocji i wpłynąć na zmniejszenie cierpienia psychicznego i fizycznego.
Słowa kluczowe:
przekonania na temat emocji, regulacja emocji, psychoterapia, dobrostanBibliografia
Aldao, A., Nolen-Hoeksema, S., Schweizer, S. (2010). Emotion-regulation strategies across psychopathology: A meta-analytic review. Clinical Psychology Review, 30(2), 217‒237. DOI: 10.1016/j.cpr.2009.11.004. Google Scholar
Barlow, D. H., Farchione, T. J., Bullis, J. R., Gallagher, M. W., Murray-Latin, H., Sauer-Zavala, S., Cassiello-Robbins, C. (2017). The unified protocol for transdiagnostic treatment of emotional disorders compared with diagnosis-specific protocols for anxiety disorders: A randomized clinical trial. JAMA Psychiatry, 74(9), 875‒884. DOI: 10.1001/jamapsychiatry.2017.2164. Google Scholar
Barrett, L. F. (2012). Emotions are real. Emotion, 12(3), 413. DOI: 10.1037/a0027555. Google Scholar
Becerra, R., Preece, D. A., Gross, J. J. (2020). Becerra, R., Preece, D. A., Gross, J. J. (2020). Assessing beliefs about emotions: Development and validation of the Emotion Beliefs Questionnaire. PLOS ONE, 15(4). DOI: 10.1371/journal.pone.0231395. Google Scholar
Bowers, H., Wroe, A. L., Pincus, T. (2017). ‘Isn’t it ironic?’ Beliefs about the unacceptability of emotions and emotional suppression relate to worse outcomes in fibromyalgia. Clinical Rheumatology, 36(5), 1121‒1128. DOI:10.1007/s10067-017-3590-0. Google Scholar
Campbell-Sills, L., Barlow, D. H., Brown, T. A., Hofmann, S. G. (2006). Acceptability and suppression of negative emotion in anxiety and mood disorders. Emotion, 6(4), 587. DOI:10.1037/1528-3542.6.4.587. Google Scholar
De Castella, K., Goldin, P., Jazaieri, H., Ziv, M., Dweck, C. S., Gross, J. J. (2013). Beliefs about emotion: Links to emotion regulation, well-being, and psychological distress. Basic and Applied Social Psychology, 35(6), 497‒505. DOI: 10.1080/01973533.2013.840632. Google Scholar
Gámez, W., Chmielewski, M., Kotov, R., Ruggero, C., Watson, D. (2011). Development of a measure of experiential avoidance: the Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire. Psychological Assessment, 23(3), 692. DOI: 10.1037/a0023242. Google Scholar
García-Escalera, J., Valiente, R. M., Sandín, B., Ehrenreich-May, J., Prieto, A., Chorot, P. (2020). The unified protocol for transdiagnostic treatment of emotional disorders in adolescents (UP-A) adapted as a school-based anxiety and depression prevention program: an initial cluster randomized wait-list-controlled trial. Behavior Therapy, 51(3), 461‒473. DOI: 10.1016/j.beth.2019.08.003. Google Scholar
Gross, J. J. (2002). Emotion regulation: Affective, cognitive, and social consequences. Psychophysiology, 39(3), 281‒291. DOI: 10.1017/S0048577201393198. Google Scholar
Harvey, A. G., Watkins, E., Mansell, W. (2004). Cognitive behavioural processes across psychological disorders: A transdiagnostic approach to research and treatment. New York: Oxford University Press, USA. Google Scholar
Hayes, S. C., Hofmann, S. G. (Eds.). (2018). Process-based CBT: The science and core clinical competencies of cognitive behavioral therapy. Oakland, CA: New Harbinger Publications. Google Scholar
Hayes, S. C., Strosahl, K. D., Wilson, K. G., Kapera, M. (2013). Terapia akceptacji i zaangażowania. Proces i praktyka uważnej zmiany. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Google Scholar
Hong, E. J., Kangas, M. (2022). The Relationship between Beliefs about Emotions and Emotion Regulation: A Systematic Review. Behaviour Change, 39(4), 205‒234. DOI: 10.1017/bec.2021.23. Google Scholar
Kaufman, E. A., Xia, M., Fosco, G., Yaptangco, M., Skidmore, C. R., Crowell, S. E. (2016). The Difficulties in Emotion Regulation Scale Short Form (DERS-SF): Validation and replication in adolescent and adult samples. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 38(3), 443‒455. DOI: 10.1007/s10862-015-9529-3. Google Scholar
König, H., König, H. H., Konnopka, A. (2020). The excess costs of depression: a systematic review and meta-analysis. Epidemiology and Psychiatric Sciences, 29. DOI: 10.1017/S2045796019000180. Google Scholar
Larionow, P., Mudło-Głagolska, K. (2022). The Polish translation of the Emotion Beliefs Questionnaire (EBQ): copy of questionnaire and scoring instructions. DOI: 10.31234/osf.io/2k54b. Google Scholar
Leahy, R. L. (2002). A model of emotional schemas. Cognitive and Behavioral Practice, 9(3), 177‒190. DOI: 10.1016/S1077-7229(02)80048-7. Google Scholar
Leahy, R. L., Napolitano, L. (2006). Do metacognitive beliefs about worry differ across the personality disorders. W: Meetings of Anxiety Disorders Association of America, Miami, FL. Google Scholar
Leahy, R. L., Tirch, D., Napolitano, L. A. (2014). Regulacja emocji w psychoterapii. Podręcznik praktyka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Google Scholar
Linehan M. (1993). Cognitive-behavioural treatment of borderline personality disorders. New York: Guilford Press. Google Scholar
Linehan, M. M. (2016a). Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT): trening umiejętności: materiały i ćwiczenia dla pacjentów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Google Scholar
Linehan, M. M. (2016b). Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT): trening umiejętności. Podręcznik terapeuty. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Google Scholar
Lynch, T. R. (2018). Radically open dialectical behavior therapy: Theory and practice for treating disorders of overcontrol. Oakland, CA: New Harbinger Publications. Google Scholar
Mansell, W., Harvey, A., Watkins, E. D., Shafran, R. (2009). Conceptual foundations of the transdiagnostic approach to CBT. Journal of Cognitive Psychotherapy, 23(1), 6‒19. DOI: 10.1891/0889-8391.23.1.6. Google Scholar
Manser, R., Cooper, M., Trefusis, J. (2012). Beliefs about emotions as a metacognitive construct: Initial development of a self‐report questionnaire measure and preliminary investigation in relation to emotion regulation. Clinical Psychology & Psychotherapy, 19(3), 235‒246. DOI: 10.1002/cpp.745. Google Scholar
Mauss, I. B., Levenson, R. W., McCarter, L., Wilhelm, F. H., Gross, J. J. (2005). The tie that binds? Coherence among emotion experience, behavior, and physiology. Emotion, 5(2), 175. DOI: 10.1037/1528-3542.5.2.175. Google Scholar
Mennin, D. S., Heimberg, R. G., Turk, C. L., Fresco, D. M. (2002). Applying an emotion regulation framework to integrative approaches to generalized anxiety disorder. Clinical Psychology: Science and Practice, 9(1), 85‒90. DOI: 10.1093/clipsy.9.1.85. Google Scholar
Mowrer, O. H. (1960). Learning theory and behavior. John Wiley & Sons Inc. DOI: 10.1037/10802-000. Google Scholar
Popiel, A., Pragłowska, E. (2008). Psychoterapia poznawczo-behawioralna – teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat. Google Scholar
Rimes, K. A., Chalder, T. (2010). The Beliefs about Emotions Scale: validity, reliability and sensitivity to change. Journal of Psychosomatic Research, 68(3), 285‒292. DOI: 10.1016/j.jpsychores.2009.09.014. Google Scholar
Sawicka, M. J., Sawicki, A. J., Bieleninik, Ł., Bidzan, M. [w przygotowaniu]. The Beliefs about Emotions Scale: Polish adaptation and its relation to experiential avoidance and mental health. Two cross-sectional studies on the Polish sample. Google Scholar
Scherer, K. R. (2009). The dynamic architecture of emotion: Evidence for the component process model. Cognition and Emotion, 23(7), 1307‒1351. DOI: 10.1080/02699930902928969. Google Scholar
Schmidt, U., Treasure, J. (2006). Anorexia nervosa: Valued and visible. A cognitive‐interpersonal maintenance model and its implications for research and practice. British Journal of Clinical Psychology, 45(3), 343‒366. DOI: 10.1348/014466505X53902. Google Scholar
Sydenham, M., Beardwood, J., Rimes, K. A. (2017). Beliefs about emotions, depression, anxiety and fatigue: A mediational analysis. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 45(1), 73‒78. DOI: 10.1017/S1352465816000199. Google Scholar
Trincas, R., Bilotta, E., Mancini, F. (2016). Specific beliefs about emotions are associated with different emotion-regulation strategies. Psychology, 7(13), 1682. DOI: 10.4236/psych.2016.713159. Google Scholar
Yosopov, L. (2020). The Relationship between Perfectionism and Procrastination: Examining Trait and Cognitive Conceptualizations, and the Mediating Roles of Fear of Failure and Overgeneralization of Failure. Electronic Thesis and Dissertation Repository. 7267. https://ir.lib.uwo.ca/etd/7267. Google Scholar
Young, J. E., Klosko, J. S., Weishaar, M. E. (2006). Schema therapy: A practitioner’s guide. New York London: Guilford Press. Google Scholar
Katedra Psychologii Klinicznej, Rozwoju i Edukacji Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; Studia Doktoranckie Psychologii, Uniwersytet Gdański
https://orcid.org/0000-0001-6603-5415
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
