Związek phubbingu z samooceną w kontekście postrzeganych zachowań phubberskich rodziców
Bogumiła Weimann
Uniwersytet Zielonogórskihttps://orcid.org/0009-0004-8451-8380
Malwina Cholewa
https://orcid.org/0009-0000-4666-1865
Paweł Kleka
Uniwersytet Zielonogórskihttps://orcid.org/0000-0003-0841-0015
Abstrakt
Cel: Pojęcie phubbing można opisać jako zjawisko, polegające na tym, że osoba patrzy w swój telefon komórkowy i korzysta z niego podczas rozmowy z innymi osobami, unikając tym samym komunikacji interpersonalnej (Karadağ i in., 2015). Celem podjętego badania było sprawdzenie, czy phubbing stosowany przez rodziców koreluje ze stosowaniem phubbingu u ich dorosłych dzieci, czy phubbing u rodziców jest skorelowany z samooceną dzieci (w wieku dorosłym) oraz czy samoocena dzieci (w wieku dorosłym) jest skorelowana z poziomem stosowanego przez nich phubbingu.
Metoda: Uczestnikami badania było 107 osób z Polski. Autorzy zastosowali Skalę samooceny Rosenberga (Rosenberg Self-Esteem Scale – SES), Ogólną skalę phubbingu (Generic Scale of Phubbing – GSP), a także pytania własne umożliwiające weryfikację poziomu phubbingu stosowanego przez rodziców badanych.
Rezultaty: Wyniki wykazały dodatnią korelację (r = 0,37; p < 0,001) między phubbingiem rodziców oraz phubbingiem dzieci, a także między samooceną dzieci a phubbingiem stosowanym przez rodziców (r = 0,37; p < 0,001) oraz pomiędzy phubbingiem dzieci a ich samooceną (r = 0,46; p < 0,001).
Konkluzja: Badanie potwierdza modelującą rolę phubbingu rodziców dla natężenia phubingu dzieci, ale jednocześnie nie wykazuje negatywnej roli dla samooceny dzieci. Co więcej, dodatnia korelacja między phubbingiem dzieci a ich samooceną jest sprzeczna z wcześniejszymi wynikami. Phubbing dzieci częściowo pośredniczy w związku między phubbingiem rodziców a swoją samooceną, co wymaga dalszych badań w celu pełniejszego zrozumienia tego mechanizmu.
Słowa kluczowe:
phubbing, phubber, samoocena, rodzicielstwo, smartfonyBibliografia
Al-Saggaf, Y., O'Donnell, S. (2019). Phubbing: Perceptions, reasons behind, predictors, and impacts. Human Behavior and Emerging Technologies, 1(2) 132–140. http://dx.doi.org/10.1002/hbe2.137
Crossref
Google Scholar
Bandura, A. (2007). Teoria społecznego uczenia się. Wydawnictwo Naukowe PWN. Google Scholar
Beukeboom, C. J., Pollmann, M. (2021). Partner phubbing: Why using your phone during interactions with your partner can be detrimental for your relationship. Computers in Human Behavior, 124, artykuł 106932. http://dx.doi.org/10.1016/j.chb.2021.106932
Crossref
Google Scholar
Chotpitayasunondh, V., M. Douglas, K. M. (2018). Measuring Phone Snubbing Behavior: Development and Validation of the Generic Scale of Phubbing (GSP) and the Generic Scale of Being Phubbed (GSBP). Computers in Human Behavior, 88, 5–17. http://dx.doi.org/10.1016/j.chb.2018.06.020
Crossref
Google Scholar
Ivanova, A., Gorbaniuk, O., Błachnio, A., Przepiórka, A., Mraka, N., Polishchuk, V., Gorbaniuk, J. (2020). Mobile Phone Addiction, Phubbing, and Depression Among Men and Women: A Moderated Mediation Analysis. The Psychiatric Quarterly, 91(3), 656–668. https://doi.org/10.1007/s11126-020-09723-8
Crossref
Google Scholar
Karadağ, E., Tosuntaş, Ş. B., Erzen, E., Duru, P., Bostan, N., Şahin, B. M., Çulha, İ., Babadağ Savas, B. B. (2015). Determinants of phubbing, which is the sum of many virtual addictions: a structural equation model. Journal of Behavioral Addictions, 4(2), 60–74. https://doi.org/10.1556/2006.4.2015.005
Crossref
Google Scholar
Kowaluk-Romanek, M. (2019). Cyfrowe dzieciństwo. Nowe technologie a rozwój dziecka. Edukacja – Technika – Informatyka, 27(1), 194–201. http://dx.doi.org/10.15584/eti.2019.1.25
Crossref
Google Scholar
Liu, R.-D., Wang, J., Gu, D., Ding, Y., Oei, T. P., Hong, W., Zhen, R., Li, Y.-M. (2019). The Effect of Parental Phubbing on Teenager's Mobile Phone Dependency Behaviors: The Mediation Role of Subjective Norm and Dependency Intention. Psychology Research and Behavior Management, 12, 1059–1069. https://doi.org/10.2147%2FPRBM.S224133
Crossref
Google Scholar
Łaguna, M., Lachowicz-Tabaczek, K., Dzwonkowska, I. (2007). Skala samooceny SES Morrisa Rosenberga – polska adaptacja metody. Psychologia Społeczna, 2(4), 164–176. https://www.researchgate.net/publication/285640590_Skala_Samooceny_SES_Morrisa_Rosenberga_-_polska_adaptacja_metody Google Scholar
Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 56(3), 227–238. https://doi.org/10.1037/0003-066X.56.3.227
Crossref
Google Scholar
Wang, X., Gao, L., Yang, J., Zhao, F., Wang, P. (2020). Parental Phubbing and Adolescents’ Depressive Symptoms: Self-Esteem and Perceived Social Support as Moderators. Journal of Youth and Adolescence, 49, 427–437. https://doi.org/10.1007/s10964-019-01185-x
Crossref
Google Scholar
Wojciszke, B. (2011). Psychologia społeczna. Wydawnictwo Naukowe Scholar. Google Scholar
Xie, X., Chen, W., Zhu, X., He, D. (2019). Parents' phubbing increases Adolescents' Mobile phone addiction: Roles of parent-child attachment, deviant peers, and gender. Children and Youth Services Review, 105, artykuł 104426. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.childyouth.2019.104426
Crossref
Google Scholar
Xie, X., Xie, J. (2020). Parental phubbing accelerates depression in late childhood and adolescence: A two-path model. Journal of Adolescence, 78, 43–52. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2019.12.004
Crossref
Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
