Odbiór gazety „Nowoje Wriemia” (1868-1871) w Rosji. Przyczynek do dziejów recepcji prasy w epoce wielkich reform
Mikołaj Banaszkiewicz
Jagiellonian UniversityAbstrakt
The article deals with the newspaper “Novoe Vremya” in the first years of its existence (1868-1871), when its editor-publisher Adam Honory Kirkor (1819-1886) set the tone. The subject of this article is the reputation of “Novoe Vremya” as an organ representing Polish interests in Russia. Discourse analysis method was used in the research. The basis of the source material are the yearbooks of the newspaper, additionally the Polish press was used. The conclusions of the study demonstrate a strong identification of “Novoe Vremya” with Polishness, perceived by the tsarist and the Russian public opinion as a cultural force preventing an effective unification of the lands of the former Grand Duchy of Lithuania with the Russian Empire. At the same time, the relatively low readership and recognition of the newspaper in Polish circles are shown. This research was supported by the Russian Science Foundation. The grant No. 19-18-00073 “National Identity in the Imperial Politics of Memory: History of The Grand Duchy of Lithuania and the Polish-Lithuanian State in Historiography and Social Thought of the 19th-20th Centuries”.
Słowa kluczowe:
Adam Honory Kirkor, Novoye Vremya, era of the great reforms, Russo-Polish relations, press, the Russian Em-pireBibliografia
BAIRAŠAUSKAITĖ, T. (2016), Kilka uwag w związku z mitem obrony ziemi przez ziemiaństwo kresowe w drugiej połowie XIX wieku. W: Michalak, D. | Mikulski, K. (red.), Szlachta i ziemiaństwo na pograniczach kulturowych dawnej Rzeczypospolitej od XVI do początku XX wieku. Warszawa, 129-138. Google Scholar
BANASZKIEWICZ, M. | KOTOV, A. E. (2021), Adam Honory Kirkor i gazeta „Nowoje Wriemia” – nieznana karta polsko-rosyjskiej historii intelektualnej. W: Przegląd Nauk Historycznych. 1, 191-223.
Crossref
Google Scholar
BARDACH, J. (1995), Wieloszczeblowa świadomość narodowa na ziemiach litewsko-ruskich Rzeczypospolitej w XVII-XX wieku. W: Pamiętnik XV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich. 1 (1). Gdańsk – Toruń, 25-38. Google Scholar
DINERSHTEYN, Ye. A. (1998), A. S. Suvorin. Chelovek, sdelavshiy kar'yeru. Moskva. [Динерштейн, Е. А. (1998), А. С. Суворин. Человек, сделавший карьеру. Москва.] Google Scholar
DOŁBIŁOW, M. | STALIUNAS, D. (2008), Unia Mińsko-Wileńska – próba odwrócenia Unii Brzeskiej: projekt przyłączenia katolików do Cerkwi prawosławnej w Imperium Rosyjskim (1865-1866). W: Arcana. 79, 41-61. Google Scholar
FRĄCZEK M. (2013), Petersburskie czasopisma Adama Honorego Kirkora. W: Europa Orientalis. Studia z dziejów Europy Wschodniej i państw bałtyckich. 4, 103-118.
Crossref
Google Scholar
GŁĘBOCKI, H. (2000), Fatalna sprawa. Kwestia polska w rosyjskiej myśli politycznej (1856-1866). Kraków. Google Scholar
GRIBANOVSKAYA, A. M. (2017), Gazeta “Novoye vremya” do A. S. Suvorina. In: Vestnik MGU. Seriya 8. Istoriya. 3, 541-545. [Грибановская, А. М. (2017), Газета «Новое время» до А. С. Суворина. В: Вестник МГУ. Серия 8. История. 1, 44-53.] Google Scholar
JURKOWSKI, R. (2011), W krzywym zwierciadle. Próba krytycznego spojrzenia na ziemian kresowych przez pryzmat ich wspomnień i pamiętników. W: Przegląd Wschodnioeuropejski. 2, 15-34. Google Scholar
JURKOWSKI, R. (2012), Dolbilov, M. | Staliunas. D. (2010), Obratnaya uniya. Iz istorii otnosheniy mezhdu katolitsizmom i pravoslaviyem v Rossiyskoy imperii 1840-1873. Vil'nyus (review), In: Przegląd Wschodnioeuropejski. 3, 541-545. [Долбилов, М. | Сталюнас, Д. (2010), Обратная уния. Из истории отношений между католицизмом и православием в Российской империи 1840-1873. Вильнюс (rec.). In: Przegląd Wschodnioeuropejski. 3, 541-545.]
Crossref
Google Scholar
KIRKOR, S. (1978), Przeszłość umiera dwa razy. Powieść prawdziwa. Kraków. Google Scholar
KOTOV, A. E. (2019), “V krepkikh rukakh pravitel'stva: pis'ma I. P. Kornilova i A. D. Stolypina o preobrazovanii Vilenskogo muzeya drevnostey”. In: Voprosy muzeologii. 10 (2), 263-282. [Котов, А. Э. (2019), «В крепких руках правительства: письма И. П. Корнилова и А. Д. Столыпина о преобразовании Виленского музея древностей». В: Вопросы музеологии. 10 (2), 263-282.]
Crossref
Google Scholar
LESKIEWICZOWA, J. (1985), Zamiast wstępu. W: Leskiewiczowa, J. (red.), Ziemiaństwo polskie 1795-1945. Warszawa, 5-26. Google Scholar
LIBROVICH, S. F. (1916), Na knizhnom postu. Vospominaniya. Zapiski. Dokumenty. Petrograd – Moskva. [Либрович, С. Ф. (1916), На книжном посту. Воспоминания. Записки. Документы. Петроград – Москва.] Google Scholar
MICIŃSKA, M. (1998), Zdrada córką nocy. Pojęcie zdrady narodowej w świadomości Polaków w latach 1861-1914. Warszawa. Google Scholar
OPACKI, Z. (2000), Płaszczyzny relacji polsko-rosyjskich na Kresach Wschodnich doby zaborów. Zarys problematyki. W: Wapiński, R. (red.), Polacy i sąsiedzi – dystanse i przenikanie kultur. Ostaszewo Gdańskie, 9 30. Google Scholar
PETRANI, A. (1969), Spustek, I. (1966), Polacy w Piotrogrodzie 1914-1917. Warszawa (rec.). W: Prawo Kanoniczne. 12 (1-2), 354-360. Google Scholar
SONINA, Ye. S. (2004), Peterburgskaya universal'naya gazeta kontsa XIX veka. Sankt-Peterburg. [Сонина, Е. С. (2004), Петербургская универсальная газета конца XIX века. Санкт-Петербург.] Google Scholar
STALIUNAS, D. (2016), Litwini a powstanie 1863 roku. W: Adamski, Ł. | Dębski, S. (red.), Wbrew królewskim aliansom. Rosja, Europa i polska walka o niepodległość w XIX wieku. Warszawa, 267-281. Google Scholar
STOLZMAN, M. (1968), Z działalności wydawniczej Adama Honorego Kirkora. Pismo zbiorowe „Na dziś”. W: Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego. VII (1), 73-102. Google Scholar
STOLZMAN, M. (1973), Czasopisma wileńskie Adama Honorego Kirkora. W: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historycznoliterackie. 26, 5-140. Google Scholar
SZWARC, A. (1996), Od Wielopolskiego do Stronnictwa Polityki Realnej. Zwolennicy ugody z Rosją, ich poglądy i próby działalności politycznej (1864-1905). Warszawa. Google Scholar
ZASZTOWT, L. (1997), Kresy 1832-1864. Szkolnictwo na ziemiach litewskich i ruskich dawnej Rzeczypospolitej. Warszawa. Google Scholar
ŻYTKO, A. (1999), Polityka rosyjska wobec szlachty białoruskiej w latach 1861-1914. W: Jasiewicz, K. (red.), Europa nieprowincjonalna. Przemiany na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej (Białoruś, Litwa, Łotwa, Ukraina, wschodnie pogranicze III Rzeczypospolitej Polskiej) w latach 1772-1999. Warszawa – Londyn, 550-559. Google Scholar
Jagiellonian University
