ROLA EUFEMIZMÓW W KREOWANIU OBRAZU RZECZYWISTOŚCI WOJENNEJ: PRAGMALINGWISTYCZNA ANALIZA ROSYJSKIEGO DYSKURSU MEDIALNEGO NA TEMAT WOJNY W UKRAINIE

Żanna Sładkiewicz

University of Gdansk


Abstrakt

The article is devoted to the role of euphemisms in the development of journalistic newspeak in contemporary Russia. Euphemistic-dysphemistic instruments in media communication correspond to the agonistic, bipolar essence of political discourse. The narrative of the official Russian media about the “special military operation” is based on the use of expressive evaluative vocabulary, which contributes to creating a certain image of military actions in an appropriate convention and a clear polarization of “us” and “them”. Contemporary political newspeak contains numerous incomprehensible lexemes, often euphemistic (хлопок instead of взрыв, перегруппировка instead of отступление). In accordance with the practice of effective manipulation, euphemisms and dysphemisms are constantly repeated, which helps to deprive the recipient of alternative thinking.


Słowa kluczowe:

euphemism, Russian propaganda, dehumanization, political discourse, discourse about war, war narrative


Akerlof, G. A. | Snower, D. (2015), Bread and bullets, [in:] Journal of Economic Behavior & Organization 126 (Part B), 58-71.
Crossref   Google Scholar

Aleksikova, Y. V. (2010), Kognitivnyye osnovy formirovaniya evfemizmov v sovremennom angliyskom yazyke, [in:] Voprosy kognitivnoy lingvistiki 3, 126-132. [Алексикова, Ю. В. (2010), Когнитивные основы формирования эвфемизмов в современном английском языке, [в:] Вопросы когнитивной лингвистики 3, 126-132.]   Google Scholar

Bandura, A. (1999), Moral disengagement in the perpetration of inhumanities, [in:] Personality and Social Psychology Review 3, 193-209.
Crossref   Google Scholar

Bandura, A. | Underwood, B. | Fromson, M. (1975), Disinhibition of aggression through diffu¬sion of responsibility and dehumanization of victims, [in:] Journal of Research in Personality 9, 253-269.
Crossref   Google Scholar

Bertolin, G. (2015), Conceptualizing Russian Information Operations: Info-War and Infiltration in the Context of Hybrid Warfare, [in:] IO Sphere: The Professional Journal of Joint Information Operations, 10-11.   Google Scholar

Burkhardt, A. (2010), Euphemism and Truth, [in:] Burkhardt, A. | Nerlich, B. (eds.), Tropical Truth(s): The Epistemology of Metaphor and other Tropes. Berlin, 355-372.
Crossref   Google Scholar

Chawryło, K. (2022), Propaganda masowego rażenia. Rosyjska telewizja w obliczu wojny, [w:] https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2022-05-06/propaganda-masowego-razenia-rosyjska-telewizja-w-obliczu-wojny (accessed: 15.11.2023).   Google Scholar

Czachur, W. (2011), Dyskursywny obraz świata. Kilka refleksji, [w:] Tekst i dyskurs – Text und Diskurs 4, 79-97.   Google Scholar

Dąbrowska, A. (1994), Eufemizmy współczesnego języka polskiego. Wrocław.   Google Scholar

Druzhinin, A. S. | Fomina, T. A. | Polyakov, O. G. (2020), Evfemizmy, disfemizmy, ortofem¬izmy i eksperiyentsial’nyy kontekst: kholisticheskiy vzglyad na lingvisticheskuyu problemu, [in:] Yazyk i kul’tura 50, 23-40. [Дружинин, А. С. | Фомина, Т. А. | Поляков, О. Г. (2020), Эвфемизмы, дисфемизмы, ортофемизмы и экспериенциальный контекст: холистический взгляд на лингвистическую проблему, [в:] Язык и культура. 50, 23-40.]   Google Scholar

Huszcza, R. (2006), Honoryfikatywność. Gramatyka, pragmatyka, typologia. Warszawa.   Google Scholar

Johnson, B. D. (2011), Introduction: How to Change the Future, [in:] Doctorow, C. | Rushkoff, D. | Johnson, B. D. (eds.), The Tomorrow Project Anthology. Conversations About the Future, http://csi.asu.edu/wp-content/uploads/2017/07/Conversations_About_the_Future_Anthology. pdf (accessed: 15.11.2023).   Google Scholar

Konoplev, D. E. (2023), Rezhim informatsionnogo blagopriyat·stvovaniya v zhurnalist·skikh pub¬likatsiyakh na ekonomicheskuyu tematiku: stsenarii administrativnoy paradigm, [in:] Znak: problemnoye pole mediaobrazovaniya 1 (47), 121-128. [Коноплев, Д. Э. (2023), Режим ин¬формационного благоприятствования в журналистских публикациях на экономическую тематику: сценарии административной парадигмы, [в:] Знак: проблемное поле медиа¬образования 1 (47), 121-128.]   Google Scholar

Kopaliński, W. (1980), Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa.   Google Scholar

Kopaliński, W. (1985), Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa.   Google Scholar

Larson, Ch. (1995), Persuasion: Reception and Responsibility. Belmont.   Google Scholar

Luchtenberg, S. (1985), Euphemismen im heutigen Deutsch. Mit einem Beitrag zu Deutsch als Fremdsprache. Frankfurt am Main.   Google Scholar

Lutz, W. (1999), Doublespeak Defined: Cut through the Bull**** and Get the Point! New York.   Google Scholar

Pace-Sigge, M. (2018), Spreading activation, lexical priming and the semantic web: Early psycho¬linguistic theories, corpus linguistics and AI applications. London.
Crossref   Google Scholar

Paul, Ch. | Matthews, M. (2016), The Russian “Firehose of Falsehood” Propaganda Model. Why It Might Work and Options to Counter It, [in:] https://www.rand.org/pubs/perspectives/PE198. html (accessed: 15.11.2023).
Crossref   Google Scholar

Pogorilko, M. (2022), Rossiyskaya propagandistka Simon’yan smenila ritoriku na fone provala armii RF v Ukraine [Погорилко, М. (2022), Российская пропагандистка Симоньян сменила риторику на фоне провала армии РФ в Украине], [in:] https://news.obozrevatel.com/russia/ rossijskaya-propagandistka-simonyan-smenila-ritoriku-na-fone-provala-armii-rf-v-ukraine-ee-vyismeyali-video.htm (accessed: 15.11.2023).   Google Scholar

Polański K. (red.) (1993), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Wrocław.   Google Scholar

Rogoża, J. | Domańska, M. (2021). Naprzód, w przeszłość! Rosyjska polityka historyczna w służbie „wiecznego” autorytaryzmu, [w:] https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/raport-osw/2021-05-25/ naprzod-w-przeszlosc (accessed: 15.11.2023).   Google Scholar

Scheufele, D. | Tewksbury, D. (2007), Framing, Agenda Setting, and Priming: The Evolution of Three Media Effects Models, [in:] Journal of Communication 57, 9-20.
Crossref   Google Scholar

Searle, J. (1995), The construction of social reality. New York.   Google Scholar

Sheygal, Ye. I. (2000), Semiotika politicheskogo diskursa. Volgograd. [Шейгал, Е. И. (2000), Семиотика политического дискурса. Волгоград.]   Google Scholar

Sładkiewicz, Ż. (2023), Rola dysfemizmów w kreowaniu obrazu rzeczywistości wojennej: pragma¬lingwistyczna analiza rosyjskiego dyskursu medialnego na temat wojny w Ukrainie, [w:] Studia Rossica Gedanensia 10, 133-148.
Crossref   Google Scholar

Sojda, S. (2012), Kontrasty eufemistyczno-dysfemistyczne w lingwistyce słowackiej i polskiej, [in:] Linguarium Silva 1, 123-134.   Google Scholar

Telus, M. (2000), Konstrukcja narodowego „my”, czyli dlaczego kochamy ojczyznę, [w:] Acta Universitatis Wratislaviensis 2229 (14), 253-287.   Google Scholar

Waśniewska, M. (2017), ‘Misja pokojowa’ czy ‘krwawa jatka’: eufemizmy i dysfemizmy w dyskursie medialnym na przykładzie relacji z wojny w Syrii w polskiej prasie, [w:] Tekst i dyskurs – Text und Diskurs 10, 83-100.   Google Scholar

Zolotukhin, D. (2020), „Biała księga” specjalnych operacji informacyjnych wobec Ukrainy w la¬tach 2014-2018, [w:] Rosyjska propaganda wobec Polski i Ukrainy. Biuletyn „Monitoring Prop¬agandy i Dezinformacji” 1, 6-10.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
22.12.2024

Cited By /
Share

Sładkiewicz, Żanna. (2024). ROLA EUFEMIZMÓW W KREOWANIU OBRAZU RZECZYWISTOŚCI WOJENNEJ: PRAGMALINGWISTYCZNA ANALIZA ROSYJSKIEGO DYSKURSU MEDIALNEGO NA TEMAT WOJNY W UKRAINIE. Przegląd Wschodnioeuropejski, 15(2), 237–251. https://doi.org/10.31648/pw.10875

Żanna Sładkiewicz 
University of Gdansk