ADAPTACJA CZY EGZOTYZACJA – STRATEGIE TŁUMACZENIOWE W PRZEKŁADZIE POWIEŚCI BRACI STRUGACKICH PONIEDZIAŁEK ZACZYNA SIĘ W SOBOTĘ
Magdalena Michocka-Babiuk
Instytut Filologii Słowiańskiej Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła IIAbstrakt
Science-fiction is a literary genre which should be fairly easy to translate. The process
gets more difficult when one needs to translate elements of folklore and culture.
In my essay I demonstrate how the perception of the world changes with the use
of certain elements of folklore. The selected examples of Russian science-fiction literature
and their translations into Polish reflect the modified worldview. The essay is based on
the Strugatsky brothers’ novel Monday begins on Saturday and two translations into
Polish by Ewa Skorska and Irena Piotrowska. Two translation strategies – domestication
and foreignization – are discussed and I consider which one the translator should use.
Słowa kluczowe:
translation, Russian literature, science-fiction, StrugatskyBibliografia
Dąmbska-Prokop Urszula. 2010. Nowa encyklopedia przekładoznawstwa. Kielce: Wyższa
Szkoła Umiejętności im. Stanisława Staszica w Kielcach.
Guttfeld Dorota. 2007. Specyfika tłumaczeń science fiction i fantasy. Uwarunkowania
związane z historią i odbiorem gatunków w Polsce. W: Język a Komunikacja. 18:
Współczesne kierunki analiz przekładowych. Red. Piotrowska M. Kraków: Tertium:
111-119.
Hejwowski Krzysztof. 2004. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kajtoch Wojciech. 1993. Bracia Strugaccy (zarys twórczości).Kraków: Universitas.
Lewicki Roman. 1996. Èkzotizaciâ v perevode kak vopros perevodčeskoj strategii [Эк-
зотизация в переводе как вопрос переводческой стратегии]. „Slavia Orientalis”
t. XLV, nr 3: 401-407.
Lewicki Roman. 2015. O nazwach realiów i ich tłumaczeniu – próba rewizji. W: Przekład
– Język – Kultura. T. IV. Red. Lewicki R. Lublin: Wydawnictwo UMCS: 109-121.
Mocarz Maria. 2011. Interkulturowość w przewodniku turystycznym. Lublin: Wydawnictwo
KUL.
Strugackie Arkadij i Boris. 1964. Ponedelʹnik načinaetsâ v subbotu. Moskva: Detskaâ
literatura [Стругацкие Аркадий и Борис. 1964. Понедельник начинается в суб-
боту. Москва: Детская литература].
Strugaccy Arkadij i Borys. 2000. Poniedziałek zaczyna się w sobotę. Przeł. Piotrowska I.
Warszawa: Amber.
Strugaccy Arkadij i Borys. 2009. Poniedziałek zaczyna się w sobotę. Przeł. Skórska E.
Warszawa: Prószyński i S-ka.
Tezaurus terminologii translatorycznej. 1998. Red. Lukszyn J. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN.
Vlahov Sergej, Florin Sider. 2006. Neperevodimoe v perevode. Moskva: R. Valent [Вла-
хов Сергей, Флорин Сидер. 2006. Непереводимое в переводе. Москва: Р. Валент].
Woźniak Monika. 2012. Puchata przepustka do sławy. Pochwała Ireny Tuwim. „Przekładaniec”
nr 26: 115–134.
Szkoła Umiejętności im. Stanisława Staszica w Kielcach.
Guttfeld Dorota. 2007. Specyfika tłumaczeń science fiction i fantasy. Uwarunkowania
związane z historią i odbiorem gatunków w Polsce. W: Język a Komunikacja. 18:
Współczesne kierunki analiz przekładowych. Red. Piotrowska M. Kraków: Tertium:
111-119.
Hejwowski Krzysztof. 2004. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kajtoch Wojciech. 1993. Bracia Strugaccy (zarys twórczości).Kraków: Universitas.
Lewicki Roman. 1996. Èkzotizaciâ v perevode kak vopros perevodčeskoj strategii [Эк-
зотизация в переводе как вопрос переводческой стратегии]. „Slavia Orientalis”
t. XLV, nr 3: 401-407.
Lewicki Roman. 2015. O nazwach realiów i ich tłumaczeniu – próba rewizji. W: Przekład
– Język – Kultura. T. IV. Red. Lewicki R. Lublin: Wydawnictwo UMCS: 109-121.
Mocarz Maria. 2011. Interkulturowość w przewodniku turystycznym. Lublin: Wydawnictwo
KUL.
Strugackie Arkadij i Boris. 1964. Ponedelʹnik načinaetsâ v subbotu. Moskva: Detskaâ
literatura [Стругацкие Аркадий и Борис. 1964. Понедельник начинается в суб-
боту. Москва: Детская литература].
Strugaccy Arkadij i Borys. 2000. Poniedziałek zaczyna się w sobotę. Przeł. Piotrowska I.
Warszawa: Amber.
Strugaccy Arkadij i Borys. 2009. Poniedziałek zaczyna się w sobotę. Przeł. Skórska E.
Warszawa: Prószyński i S-ka.
Tezaurus terminologii translatorycznej. 1998. Red. Lukszyn J. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN.
Vlahov Sergej, Florin Sider. 2006. Neperevodimoe v perevode. Moskva: R. Valent [Вла-
хов Сергей, Флорин Сидер. 2006. Непереводимое в переводе. Москва: Р. Валент].
Woźniak Monika. 2012. Puchata przepustka do sławy. Pochwała Ireny Tuwim. „Przekładaniec”
nr 26: 115–134.
Michocka-Babiuk, M. (2017). ADAPTACJA CZY EGZOTYZACJA – STRATEGIE TŁUMACZENIOWE W PRZEKŁADZIE POWIEŚCI BRACI STRUGACKICH PONIEDZIAŁEK ZACZYNA SIĘ W SOBOTĘ. Acta Neophilologica, 2(XIX), 191–201. https://doi.org/10.31648/an.656
Magdalena Michocka-Babiuk
Instytut Filologii Słowiańskiej Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Instytut Filologii Słowiańskiej Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
