Nazwy kościołów jako problem w tłumaczeniu z języka polskiego na rosyjski

Anna Szczęsny

Uniwersytet Warszawski
https://orcid.org/0000-0001-8207-9338


Abstrakt

This paper discusses problematic ecclesionyms in translation from Polish into Russian. The first part provides an overview of selected names of Catholic churches in Russia. These names are analyzed as potential recognized equivalents, taking into account their frequency, variants, and compliance with the Catholic tradition. The second part reviews bilingual dictionaries and discusses equivalents for the heorthonym Wniebowzięcie (Assumption) presented in them. In conclusion, translation techniques applicable in the case of ecclesionyms are listed, depending on their main function in the text. Attention is drawn to the need for an interdisciplinary approach to these proper names.


Słowa kluczowe:

ecclesionym, heortonym, variation of proper names, recognized equivalent


Blaza Marek. 2018. Matka Boża w teologii prawosławnej. „Studia Bobolanum” t. 29(1): 23-45.
Crossref   Google Scholar

Charkiewicz Jarosław. 2018. Opracowanie listy źródeł „Słownika polskiej terminologii prawosławnej”. „Elpis” nr 20: 181-186.
Crossref   Google Scholar

Ermolovič Dmitrij Ivanovič. 2005. Imena sobstvennye: teoriâ i praktika mežʺâzykovoj peredači. Moskva: R. Valent [Ермолович Дмитрий Иванович. 2005. Имена собственные: теория и практика межъязыковой передачи. Москва: Р. Валент].   Google Scholar

Ermolovič Dmitrij Ivanovič. 2009. Metodika mežʺâzykovoj peredači imen sobstvennyh. Moskva: Vserossijskij centr perevodov [Ермолович Дмитрий Иванович. 2009. Методика межъязыковой передачи имен собственных. Москва: Всероссийский центр переводов].   Google Scholar

Fediukina Helena. 2014. Leksykon terminologii prawosławnej rosyjsko-polski: z cytatami   Google Scholar

z tekstów biblijnych. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna.   Google Scholar

Galetkina Natalʹâ. 1995. Irkutskij kostel. „Zemlâ Irkutskaâ” No 4: 47-52. V: http://irkipedia.ru/content/irkutskiy_kostyol [Dostup 17 VIII 2021] [Галеткина Наталья. 1995. Иркутский костел. „Земля Иркутская” No 4: 47-52. В: http://irkipedia.ru/content/irkutskiy_kostyol ][Доступ 17 VIII 2021].   Google Scholar

Gałkowski Artur. 2012. Terminologia onomastyczna. Aktualizowana lista podstawowych haseł terminologii onomastycznej w języku polskim. W: https://onomastyka.uni.lodz.pl/strona-glowna/terminologia-polska [Dostęp 10 IX 2021].   Google Scholar

Gałkowski Artur. 2018. Definicja i zakres chrematonimii. „Folia Onomastica Croatica” nr 27: 1-14.
Crossref   Google Scholar

Hejwowski Krzysztof. 2015. Iluzja przekładu. Katowice: „Śląsk”.   Google Scholar

Kijas Zdzisław. 2001. Prawosławny a katolicki obraz Maryi. „Salvatoris Mater” nr 3/4: 120-143.   Google Scholar

Kostiuczuk Jakub, Tofiluk Jerzy, Ławreszuk Marek, Misijuk Włodzimierz, Charkiewicz Jarosław. 2016. Specyfika polskiej terminologii prawosławnej. Koncepcja normatywizacji pisowni. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.   Google Scholar

Kozłowska Zofia, Szczęsny Anna. 2018. Tłumaczenie pisemne na język polski. Kompendium. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.   Google Scholar

Kurianowicz Małgorzata, Rygorowicz-Kuźma Anna. 2019. Nazwy własne w słowniku polskiej terminologii prawosławnej. W: Nazwy własne w języku, literaturze i kulturze.   Google Scholar

Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Zofii Abramowicz. Red. Rygorowicz-Kuźma A., Rutkowski K. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku: 341-349.   Google Scholar

Lewicki Roman. 2002. Hristianstvo. Russko-polʹskij slovarʹ. Chrześcijaństwo. Słownik rosyjsko-polski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX [Христианство. Русско-польский словарь. Chrześcijaństwo. Słownik rosyjsko-polski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX].   Google Scholar

Lewicki Roman. 2017. Zagadnienia lingwistyki przekładu. Lublin: Wydawnictwo UMCS.   Google Scholar

Lista ICOS kluczowych terminów onomastycznych. 2018. Tłum. i oprac. Gałkowski A., Bijak U., Grupa Terminologiczna ICOS International Council of Onomastic Sciences. Łódź ‒Kraków. W: http://onomastyka.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/2019/03/Lista-ICOS-kluczowych-termin%C3%B3w-onomastycznych.pdf [Dostęp 10 IX 2021].   Google Scholar

Lugovskaâ Elena (avtor-sost.). 2017. Istoriâ religioznyh učreždenij Vostočnoj Sibiri: Tematičeskij putevoditelʹ po fondam Gosudarstvennogo arhiva Irkutskoj oblasti. Irkutsk: Izd-vo «Ottisk». V: http://xn--80afqy.xn--p1ai/upload/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F%20%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D1%85%20 %D1%83%D1%87%D1%80%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B9%20%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B9%20%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80% D0%B8.pdf [Dostup 17 VIII 2021]   Google Scholar

[Луговская Елена (автор-сост.). 2017. История религиозных учреждений Восточной Сибири: Тематический путеводитель по фондам Государственного архива Иркутской области. Иркутск: Изд-во «Оттиск». В: http://xn--80afqy.xn-p1ai/upload/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F%20%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%   Google Scholar

BD%D1%8B%D1%85%20%D1%83%D1%87%D1%80%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B9%20%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B9%20%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B8.pdf [Доступ 17 VIII 2021].   Google Scholar

Lukina Olʹga Anatolʹevna. 2019. Svoeobrazie èkklezionimov kak osobyh onimnyh edinic (na materiale nazvanij kulʹtovyh sooruženij Belarusi ). V: Onomastika Povolžʹâ. Materialy XVII Meždunarodnoj naučnoj konferencii. Velikij Novgorod (17-20 sentâbrâ 2019 goda). Red. Vasilʹev V.L. Velikij Novgorod: Novgorodskij gos. un-t im. Âroslava Mudrogo. «TPK «Pečatnyj dvor»: 443-446 [Лукина Ольга Анатольевна. 2019. Своеобразие экклезионимов как особых онимных единиц (на материале названий культовых сооружений Беларуси). В: Ономастика Поволжья. Материалы XVII   Google Scholar

Международной научной конференции. Великий Новгород (17-20 сентября 2019 года). Ред. Васильев В.Л. Великий Новгород: Новгородский гос. ун-т им. Ярослава Мудрого. «ТПК «Печатный двор»: 443-446].   Google Scholar

Markunas Antoni, Uczitiel Tamara. 1999. Leksykon chrześcijaństwa rosyjsko-polski i polsko-rosyjski. Leksikon hristianstva russko-polʹskij i polʹsko-russkij. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM [Leksykon chrześcijaństwa rosyjsko-polski i polsko-rosyjski. Лексикон христианства русско-польский и польско-русский. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM].   Google Scholar

Markunas Antoni, Uczitiel Tamara. 2001. Popularny słownik sakralizmów polskich i ukraińskich. Populârnij slovnik polʹsʹkih ta ukraïnsʹkih sakralìzmiìv. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM [Popularny słownik sakralizmów polskich i ukraińskich. Популярний словник польських та українських сакралізмиів . Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2001].   Google Scholar

Moiseenko Georgij. 2016. Praktičeskij spravočnik perevodčika i redaktora. Redakciâ 7. Moskva [Моисеенко Георгий. 2016. Практический справочник переводчика и редактора. Редакция 7. Москва].   Google Scholar

Podolʹskaâ Nataliâ Vladimirovna. 1978. Slovarʹ russkoj onomastičeskoj terminologii. Moskva: „Nauka” [Подольская Наталия Владимировна. 1978. Словарь русской ономастической терминологии. Москва: «Наука»].   Google Scholar

Przybylska Renata, Przyczyna Wiesław. 2018. Pisownia słownictwa religijnego. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos.   Google Scholar

Rygorowicz-Kuźma Anna. 2015. Terminologia prawosławna w rosyjsko-polskich słownikach specjalistycznych. „Studia Wschodniosłowiańskie” t. 15: 405-414.
Crossref   Google Scholar

Šmelëva Tatʹâna Viktorovna. 2019. Imena novgorodskih hramov v sovremennom onomastikone. „Učenye zapiski Novgorodskogo gosudarstvennogo universiteta im. Âroslava Mudrogo” No 2(20). V: https://www.novsu.ru/file/1521418 [Dostup 17 IV 2021] [Шмелёва Татьяна Викторовна. 2019. Имена новгородских храмов в современном ономастиконе. „Ученые записки Новгородского государственного университета им. Ярослава Мудрого” No 2(20). В: https://www.novsu.ru/file/1521418] [Доступ 17 IV 2021].   Google Scholar

Šostakovič Boleslav Sergeevič. 2005. Zdanie rimsko-katoličeskogo kostela v Irkutske: istoriâ sooruženiâ i posleduûŝih perestroek. „Zemlâ Irkutskaâ” No 2: 28-37. V: http://irkipedia.ru/content/zdaniya_rimsko_katolicheskogo_kostela_v_irkutske_istoriya_sooruzheniya_i_posleduyushchih [Dostup 17 VIII 2021] [Шостакович Болеслав Сергеевич. 2005. Здание римско-католического костела в Иркутске: история сооружения и последующих перестроек. „Земля Иркутская” No 2: 28-37. В: http://irkipedia.ru/content/zdaniya_rimsko_katolicheskogo_kostela_v_irkutske_istoriya_   Google Scholar

sooruzheniya_i_posleduyushchih] [Доступ 17 VIII 2021].   Google Scholar

Strus Andrzej. 1984. Legenda, tradycja i historia o zaśnięciu i wniebowzięciu NMP. „Ruch Biblijny i Liturgiczny” t. 37(2): 127-139. W: https://rbl.ptt.net.pl/index.php/RBL/article/view/1268/1360 [Dostęp 10 VI 2021].
Crossref   Google Scholar

Szczęsny Anna. 2019. Trudnosti peredači imen sobstvennyh. Mikrotoponimy v kinoperevode s točki zreniâ didaktiki [Трудности передачи имен собственных. Микротопонимы в кинопереводе с точки зрения дидактики]. W: Język rosyjski jako obcy. Dydaktyka przekładu, słowniki i pomoce naukowe. Red. Muszyńska-Wolny D., Michałowski P., Urbanek D. Warszawa: Uniwersytet Warszawski: 83-98.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2022-06-30

Cited By /
Share

Szczęsny, A. (2022). Nazwy kościołów jako problem w tłumaczeniu z języka polskiego na rosyjski. Acta Neophilologica, 2(XXIV), 233–246. https://doi.org/10.31648/an.7807

Anna Szczęsny 
Uniwersytet Warszawski
https://orcid.org/0000-0001-8207-9338