ŚWIĘTA, ŚWIĘTY – CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA OBRAZÓW SKOJARZENIOWYCH
Bożena Niećko-Bukowska
Instytut Językoznawstwa, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuAbstract
This article focuses on comparative characteristics of associative images of female and male saints. The study was aimed to reconstruct and compare associative representations. The respondents were 80 students of Adam Mickiewicz University in Poznań. The methods used in the study included a “but-test” (X is A, but…) and a free association test. The data collected (received from respondents) for a saint-woman demonstrate that she is frequently attributed with features such as e.g., humble, merciful, virtuous/chaste, while a saint-man is typically presented as: strong, principal, adamant. The image of a female and male saint may strongly depend on the general image of a woman and man (respectively). According to the participants of the present study, both female and male saints have common attributes. Features of a saint include: goodness, altruism, helpfulness, devotion to God and faith, making miracles, courage, high-mindedness, serenity and humility.
Keywords:
saint-woman, saint-man; associative representations; axiological linguistics, axiolinguisticsReferences
Bartmiński Jerzy. 1998. Podstawy lingwistycznych badań nad stereotypem – na przykładzie stereotypu „matki”. W: Stereotyp jako przedmiot lingwistyki: teoria, metodologia, analizy empiryczne. Red. Anusiewicz J., Bartmiński J. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej: 63-83.
Bartmiński Jerzy. 1990. Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński Jerzy. 2003. Język w kręgu wartości. Studia semantyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński Jerzy. 2006. Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński Jerzy. 2007. Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński Jerzy, Grzeszczak Monika. 2014. Jak rekonstruować kanon wartości narodowych i europejskich? „Etnolingwistyka” 26. Rozprawy i analizy: 21-44.
Bartmiński Jerzy, Tokarski Ryszard. 1986. Językowy obraz świata a spójność tekstu. W: Teoria tekstu. Zbiór studiów. Red. Dobrzyńska T. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Bogusławski Andrzej. 1996. Świętość jakości życia? „Przegląd Humanistyczny” nr 2: 1-39.
Krońska Irena. 1964/2001. Sokrates. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kurcz Ida. 2000. Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Mikołajczak-Matyja Nawoja, Niećko-Bukowska Bożena, Anders Joanna. 2013. Stereotypy kobiet w badaniach psychosomatycznych. Porównawcze obrazy pojęciowych reprezentacji kategorii złożonych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Ossowska Maria. 1994. Podstawy nauki o moralności. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Ossowska Maria. 2005. Socjologia moralności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Puzynina Jadwiga. 1992. Język wartości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Puzynina Jadwiga. 1998. Człowiek – język – sacrum. W: Człowiek – dzieło – sacrum. Red. Gajda S. Opole: Wydawnictwo UO: 19-31.
Puzynina Jadwiga. 2010. Współcześni językoznawcy jako współbadacze i animatorzy kultury duchowej. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Puzynina Jadwiga. 2013. Horyzonty aksjolingwistyki. W: Wartości i wartościowanie w perspektywie językoznawstwa. Red. Puzynina J. Kraków: Wydawnictwo PAU.
Puzynina Jadwiga. 2014. Kłopoty z nazwami wartości (i wartościami). „Etnolingwistyka” 26. Rozprawy i analizy: 7-20.
Puzynina Jadwiga. 2015. Powinności i obowiązek. „LingVaria” X: 121-130.
Raszewska-Żurek Beata. 2011. Kobieca cnota. Próba zrozumienia ewolucji znaczenia „cnoty” na przestrzeni wieków. „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 46: 83-102.
Reale Giovanni. 1994. Historia filozofii starożytnej. T. I. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Tokarski Ryszard. 2014. Światy za słowami. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Wielki słownik języka polskiego (WSJP). W: http://www.wsjp.pl.
Zgółka Halina, Zgółka Tadeusz. 2007. Przyjaźń między ludźmi. Szkic kognitywny. W: Na językoznawczych ścieżkach. Prace ofiarowane Profesorowi Jerzemu Podrackiemu. Red. Mikołajczuk A., Pawelec R. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper: 285-290.
Instytut Językoznawstwa, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
