PROBLEMATYKA SPRAWIEDLIWOŚCI W PODATKACH GLOBALNYCH

Krzysztof  Lipka

doi:10.31648/cetl.11321

Opublikowane: 2025-03-271

Tom 45 Nr 1 (2025)

PROBLEMATYKA SPRAWIEDLIWOŚCI W PODATKACH GLOBALNYCH

Krzysztof Lipka

Civitas et Lex

Dział: Nauki prawne

https://doi.org/10.31648/cetl.11321

Abstrakt

Postulaty wprowadzenia podatków globalnych są coraz powszechniejsze. Niestety, dyskusja na temat ich podstawowych zasad jest ograniczona. Celem artykułu jest wprowadzenie zagadnienia sprawiedliwości w podatkach globalnych, a także podkreślenie wagi tego zagadnienia. Artykuł poszukuje odpowiedzi na następujące pytania: Czy współczesne rozumienie sprawiedliwości w podatkach pobieranych przez państwa można odnieść do podatków globalnych? Jak rozumieć teoretyczne postulaty sprawiedliwości podatkowej przy tworzeniu norm ponadnarodowych? Czy obecne standardy międzynarodowego prawa podatkowego można uznać za sprawiedliwe i zastosować do włączenia danin globalnych? Czy kwestia sprawiedliwości powinna dotyczyć właściwego podziału dochodów pobieranych za pomocą podatków globalnych? W badaniu analizowane są poglądy doktryny i badane są główne nurty polemiczne. Autor założył, że podatki globalne można wprowadzić zgodnie z modelami opracowanymi przez organizacje międzynarodowe (ONZ, G20) i naukowców. Wyniki sugerują, że obecnie stosowane normy międzynarodowego porządku podatkowego nie są powszechnie uznawane za sprawiedliwe, a ich wykorzystanie do wprowadzenia podatków globalnych nie gwarantuje sprawiedliwego wyniku. Przepisy krajowe wymagają ponownego odczytania. Konieczne będzie również opracowanie zasad sprawiedliwego podziału uzyskanych przychodów od podstaw. Badania potwierdziły potrzebę pracy nad opracowaniem kompleksowych i uniwersalnych zasad dotyczących uczciwości globalnych danin przed wprowadzeniem tego typu podatków.

Słowa kluczowe:

podatki globalne, podatki międzynarodowe, sprawiedliwość podatkowa, globalna sprawiedliwość podatkowa, globalny porządek podatkowy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Lipka , K. . (2025). PROBLEMATYKA SPRAWIEDLIWOŚCI W PODATKACH GLOBALNYCH. Civitas Et Lex, 45(1), 57–72. https://doi.org/10.31648/cetl.11321

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Opracowania:
Google Scholar

Badru R.O., Global Poverty and Global Tax Fairness as Economic Justice: A Southern Take on Transnational Institutionalism, “Africanus: Journal of Development Studies” 2018, nr 2.
Crossref
Google Scholar

Bamford D., Democratic legitimacy, sovereignty, and international taxation, w: Taxation, Citizenship and Democracy in the 21st Century, red. Y. Lind, R. Avi-Yonah, Northampton 2024.
Crossref
Google Scholar

Bird R.M., Global Taxes and International Taxation: Mirage and Reality, “ICTD Working Paper” 2015.
Crossref
Google Scholar

Durst M.C., Improving Natural Resource Taxation in Developing Countries, “Tax Notes International” 2017, nr 1.
Crossref
Google Scholar

Famulska T., O sprawiedliwości podatkowej, in: Szkice o finansach. Księga jubileuszowa prof. zw. dr hab. Krystyny Znanieckiej, Katowice 2012.
Google Scholar

Gajl N., Teorie podatkowe w świecie, Warszawa 1992.
Google Scholar

Gomułowicz A., Postulat sprawiedliwości podatkowej i jego implikacje, „Studia Prawnicze” 1997, nr 2.
Google Scholar

Gomułowicz A., Zasada sprawiedliwości podatkowej, Warszawa 2001.
Google Scholar

Gomułowicz A., Zasada sprawiedliwości w Polskim systemie podatkowym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1989, nr 3.
Google Scholar

Gorazda M., Sprawiedliwość podatkowa w: Metaekonomia II: zagadnienia z filozofii makroekonomii, red. T. Kwarciński, A. Wincewicz-Price, Kraków 2019.
Google Scholar

Halliday D., Justice and Taxation, “Philosophy Compass” 2013, nr 1.
Crossref
Google Scholar

Hearson M., Developing influence: the power of ‘the rest’ in global tax governance, “Review of International Political Economy” 2023, nr 3.
Crossref
Google Scholar

Henry J.S., Let’s Tax Anonymous Wealth! A Modest Proposal to Reduce Inequality, Attack Organized Crime, Aid Developing Countries, and Raise Badly Needed Revenue from the World’s Wealthiest Tax Dodgers, Kleptocrats, and Felons, w: T. Pogge, K. Mehta, Global Tax Fairness, Oxford 2016.
Crossref
Google Scholar

Kokoszkiewicz A., Sprawiedliwość jako wartość we współczesnym państwie i prawie, „Prawo i Polityka” 2019, nr 9.
Google Scholar

Kołodziej S., Niesiobędzka M., Sprawiedliwe czy korzystne? Wpływ subiektywnej sprawiedliwości proceduralnej i korzyści własnych na poziom akceptacji decyzji administracji podatkowej, „Psychologia ekonomiczna” 2016, nr 10.
Crossref
Google Scholar

Król P., Obowiązek podatkowy jako powinność moralna, Kraków 2018.
Google Scholar

Kucia B., Zasada Sprawiedliwości Podatkowej w Ujęciu Historycznym, „Roczniki Nauk Prawnych” 1998.
Google Scholar

Lind Y., Introduction: A Contemporary Guide to Tax Justice and Tax Fairness, “Nordic Tax Journal” 2021, nr 1.
Crossref
Google Scholar

Kurosz K., Sprawiedliwość prawnomaterialna a proceduralna. Kilka uwag na temat napięć między różnymi postaciami sprawiedliwości w prawie cywilnym, „Studia Iuridica” 2017, nr 1.
Crossref
Google Scholar

Lipniewicz R., Podatkowy zakład zagraniczny: Koncepcja i funkcjonowanie, Warszawa 2017.
Google Scholar

Magalhães T., Ozai I., A Different Unified Approach to Global Tax Policy: Addressing the Challenges of Underdevelopment, “Nordic Journal on Law and Society” 2021, nr 1.
Google Scholar

Lewkowicz K.A., System podatkowy a sprawiedliwość społeczna, w: Polityka podatkowa po wejściu Polski do Unii Europejskiej, red. J. Sikorski, Białystok 2024.
Google Scholar

Majchrzycka-Guzowska A., Finanse i prawo finansowe, Warszawa 2011.
Google Scholar

McGee R., Taxation and public finance: a philosophical and ethical approach “Commentaries on the Law of Accounting & Finance” 1997, nr 1.
Google Scholar

Mendez R.P., The Case for Global Taxes: An Overview, “Paper presented to the United Nations ad hoc Expert Group Meeting on Innovations in Mobilizing Global Resources for Development United Nations Headquarters”, New York 2001.
Google Scholar

Monteskiusz, Myśli, Warszawa 1985.
Google Scholar

Nowak-Far A., Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa 2011.
Google Scholar

Oktaba R.T., Prawo podatkowe, Warszawa 2012..
Google Scholar

Ozai I., Inter-nation Equity Revisited, “Columbia Journal of Tax Law” 2020, nr 1.
Crossref
Google Scholar

Perelman Ch., O sprawiedliwości, Warszawa 1959.
Google Scholar

Radzikowski K., Współczesne dylematy równości i sprawiedliwości opodatkowania (cz. 1), „Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2020, nr 1.
Crossref
Google Scholar

Pinckaers S.T., Źródła moralności chrześcijańskiej, Poznań 1994.
Google Scholar

Radbruch G., Zarys filozofii prawa, Warszawa 1938.
Google Scholar

Rawls J., Teoria sprawiedliwości, Warszawa 1994.
Google Scholar

Rixen T., Institutional reform of global tax governance: a tax proposal, w: Global tax governance – what is wrong with it and how to fix it, red. P. Dietsch, T. Rixen, Colchester 2016.
Google Scholar

Sanecka E., Sprawiedliwość czy równość opodatkowania – czy możliwe jest sprawiedliwe opodatkowanie? Perspektywa psychologiczna i ekonomiczna, „Rynek – Społeczeństwo – Kultura” 2013, nr 1.
Google Scholar

Shao R., A Natural Case for Taxation, „Princeton Undergraduate Research Journal” 2017, nr 1.
Google Scholar

Smołka M., Leon Petrażycki o sprawiedliwym prawie, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 1981, nr 4.
Google Scholar

Szolno-Koguc J., Dylematy sprawiedliwości podatkowej – równość i powszechność opodatkowania a przywileje podatkowe, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2016, z. 294.
Google Scholar

Szumlakowsk R., Zasada sprawiedliwości podatkowej, Seria: „Acta Erasmiana” t. V, red. M. Sadowski, Wrocław 2013.
Google Scholar

Tchórzewski M., Sprawiedliwość podatkowa w toku stosowania prawa podatkowego z punktu widzenia mikroprzedsiębiorcy, „Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2024, nr 9.
Crossref
Google Scholar

Tobin J., The new economics one decade older, Nowy Jork 1974.
Google Scholar

Tomkiewicz J., Malinowski R., Koncepcja globalnego podatku majątkowego, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2015, nr 43.
Crossref
Google Scholar

Werner A., Sprawiedliwość w ujęciu prawnym na przykładzie sprawiedliwości podatkowej, „Edukacja Ekonomistów i Menedżerów” 2018, nr 3.
Crossref
Google Scholar

Woodward R., The evolution of the international corporate tax regime, 1920–2008, w: Business, civil society and the ‘new’ politics of corporate tax justice: Paying Their Fair Share?, red. R. Eccleston, A. Elbra, Cheltenham 2018.
Crossref
Google Scholar

Ye1 F.Y., An Economic Philosophy towards the Axiological Good via Taxation, “Journal of Economics, Trade and Marketing Management” 2019, nr 2.
Crossref
Google Scholar

Internet:
Google Scholar

EU Tax Observatory Newsletter 2024/2.
Google Scholar

Global Taxes in the Post Covid 19 Era Report by Polski Instytut Ekonomiczny (2011), https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2021/06/PIE-Raport-Global-taxes.pdf,
Google Scholar

https://oecdpillars.com/.
Google Scholar

Proud to pay more https://proudtopaymore.org/.
Google Scholar

www.theguardian.com/news/2024/feb/29/taxation-worlds-billionaires-super-rich-g20-brazil
Google Scholar