REDYSTRYBUCYJNA FUNKCJA FINANSÓW PUBLICZNYCH W UJĘCIU TEORETYCZNYM

Katarzyna Lewkowicz-Grzegorczyk; Aneta Kargol-Wasiluk

doi:10.31648/cetl.11639

Published: 2025-10-03

Vol. 47 No. 3 (2025)

THE REDISTRIBUTIVE FUNCTION OF PUBLIC FINANCE FROM A THEORETICAL PERSPECTIVE

Katarzyna Lewkowicz-Grzegorczyk

, Aneta Kargol-Wasiluk

Civitas et Lex

Section: Varia

https://doi.org/10.31648/cetl.11639

Abstract

This article offers an in-depth examination of the redistributive function of public finance as a fundamental pillar of modern fiscal policy. From a theoretical perspective, the paper outlines both the economic and philosophical foundations of redistribution, with particular attention given to the concept of social justice.

The analysis distinguishes between redistribution and the allocation of public resources and discusses the principal instruments utilized by modern welfare states, including progressive taxation and social transfers. The authors argue that redistribution should not be viewed solely as a compensatory mechanism, but also as a corrective tool addressing market failures and enabling long-term investment in human capital.

Furthermore, the article underscores the importance of balancing equity and efficiency, while highlighting emerging challenges to redistributive policies such as income polarization, technological automation, and climate transformation. Considering these dynamics, redistribution is presented as a key component of inclusive and sustainable economic development.

Keywords:

income redistribution, public finances, fiscal policy, social values, social justice

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Lewkowicz-Grzegorczyk, K., & Kargol-Wasiluk, A. (2025). THE REDISTRIBUTIVE FUNCTION OF PUBLIC FINANCE FROM A THEORETICAL PERSPECTIVE. Civitas Et Lex, 47(3). https://doi.org/10.31648/cetl.11639

Cited by / Share

Licence

References

Acocella N., Zasady polityki gospodarczej, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2002.
Google Scholar

Aksman A., Redystrybucja dochodów i jej wpływ na dobrobyt społeczny w Polsce w latach 1995-2007, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
Google Scholar

Aksman E., Czy Świadczenia społeczne są dystrybuowane efektywnie z punktu widzenia funkcji redystrybucyjnej? Przypadek państw europejskich, „Polityka Społeczna” 2022, nr 8, s. 9-16.
Google Scholar

Aronson R.J., Johnson P., Lambert P., Redistributive Effect and Unequal Income Tax Treatment, „The Economic Journal” 1994, no. 104.
Google Scholar

Atkinson A.B., Inequality: What Can Be Done? Harvard University Press, 2015 http://www.jstor.org/stable/j.ctvjghxqh, (dostęp: 20.02.2025r.).
Google Scholar

Atkinson A.B., Public Economics in Action: The Basic Income. Flat Tax Proposal, Clarendon Press, Oxford 1995.
Google Scholar

Britannica Dictionary, Redistribute Definition & Meaning, (dostęp: 20.07.2025).
Google Scholar

Brzezinski M., Salach K., Determinants of inequality in transition countries, „IZA World of Labor” 2022, nr 496.
Google Scholar

Bugaj R., Redystrybucja dochodów w systemie podatkowo-budżetowym, w: Nierówni i równiejsi – sprawiedliwość dystrybucyjna czasu transformacji w Polsce, red. T. Kowalik, Fundacja Innowacja, Warszawa 2002.
Google Scholar

Cattaneo C., Grieco D., Daminato C., Who Deserves Redistribution? The Role of Prosocial Motives, 2023, https://ssrn.com/abstract=4523823, (dostęp: 20.02.2025r.).
Google Scholar

Clementi F. , Income Distribution, Inequality and Poverty: Evidence, Explanations and Policies, „Economies” 2024, no 12, s. 276, https://doi.org/10.3390/economies12100276, (dostęp: 20.02.2025r.).
Google Scholar

Costas‑Fernandez J., Lodato S., Inequality, poverty and the composition of redistribution, „Social Choice and Welfare” 2022, nr 59, s. 925-967.
Google Scholar

Czekaj J., Owsiak S., Finansowy mechanizm alokacji zasobów w gospodarce rynkowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
Google Scholar

Dobrobyt społeczny, nierówności i sprawiedliwość dystrybutywna, red. S.M. Kot, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2004.
Google Scholar

Domański H., Legitymizacja nierówności, „Nauka” 2010, nr 1.
Google Scholar

Domitrz A., Morawski L., Myck M., Semeniuk A., Dystrybutywny wpływ reform podatkowo-świadczeniowych z lat 2006−2011, „Bank i Kredyt” 2013, nr 44(3), s. 261-286.
Google Scholar

Dworkin D., What is Equity? Part 1: Equality of Welfare, „Philosophy and Public Affairs” 1981, t. 10, s. 185-246.
Google Scholar

Dworkin R., Sovereign Virtue: The Theory and Practice of Equality, Harvard University Press, Cambridge, MA 2000.
Google Scholar

Dworkin R., What is Equity? Part 2: Equality of Resources, „Philosophy and Public Affairs” 1981, t. 10, s. 283-345.
Google Scholar

Dziemianowicz R.I., Efektywność systemu opodatkowania rolnictwa, Wydawnictwo UwB, Białystok 2007.
Google Scholar

Dziemianowicz R.I., Polityka podatkowa jako jeden z elementów zarządzania finansami publicznymi, w: Nowe zarzadzanie finansami publicznymi w warunkach kryzysu, red. S. Owsiak, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2011.
Google Scholar

Famulska T., Elementy polityki społecznej w systemie podatkowym, „Polityka Społeczna” 1994, nr 8.
Google Scholar

Finanse u progu trzeciej dekady XXI wieku, red. J. Ostaszewski, M. Iwanicz-Drozdowska, t. I, Difin, Warszawa 2021.
Google Scholar

Finanse, red. J. Ostaszewski, Difin, Warszawa 2003.
Google Scholar

Finanse, red. J. Ostaszewski, Difin, Warszawa 2010.
Google Scholar

Finanse, red. J. Ostaszewski, Difin, Warszawa 2013.
Google Scholar

Fraser N, Honneth A., Redystrybucja czy uznanie? Debata polityczno-filozoficzna, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu, Wrocław 2005.
Google Scholar

Golinowska S., Nierówności społeczne; identyfikacja i możliwości wyrównywania, w: Nierówności dochodowe i majątkowe. Zakres i formy redystrybucji dochodów państwa, Raport No. 49, RSSG przy RM, Warszawa 2002.
Google Scholar

Grądalski F., System podatkowy w świetle teorii optymalnego opodatkowania, SGH, Warszawa 2006.
Google Scholar

Heady C., Optymalne opodatkowanie jako wskazówka dla polityki podatkowej, w: M.P. Devereux, Efektywność polityki podatkowej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007.
Google Scholar

Kakwani N.C., On the Measurement of Tax Progressivity and Redistributive Effect of Taxes with Applications to Horizontal and Vertical Equity, „Advances in Econometrics” 1984, no. 3.
Google Scholar

Kasprzyk B., Wojnar J., Nierówności dochodowe gospodarstw domowych w regionie podkarpackim, Rzeszów 2010, „Zeszyt no. 17”.
Google Scholar

Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Bertelsmann, Warszawa 2000,
Google Scholar

Krajewska A., Krajewski P., Piłat K., Redystrybucja dochodów w świecie nierówności, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2023.
Google Scholar

Kulawczuk P., Paradoksalne oddziaływanie progresji podatkowej na dobrobyt społeczny i skuteczność wyborcza, „Ekonomista” 2006, nr 3.
Google Scholar

Lambert P., On the Redistributive Effect of Taxes and Benefits, „Scottish Journal of Political Economy” 1985, no. 32(1).
Google Scholar

Lambert P.J., The Distribution and Redistribution of Income. Manchester University Press, Manchester 2001.
Google Scholar

Lewkowicz-Grzegorczyk K., Podatek dochodowy jako instrument redystrybucji dochodów w Polsce, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2019.
Google Scholar

Małecka-Ziembińska E., Podatek dochodowy jako regulator dochodów osób fizycznych w Polsce okresu transformacji ustrojowej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2006.
Google Scholar

Mazurek E., Kośny M., Wyznaczanie szerokości przedziałów dochodowych w dekompozycji współczynnika redystrybucji, w: Współczesne problemy statystyki, ekonometrii i matematyki stosowanej, red. J. Pociecha, Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2009.
Google Scholar

Milanovic B., Global Income Inequality: A Review, „World Bank Research Observer” 2006, no. 21/1.
Google Scholar

Milianovic B., The Median-voter Hypothesis, Income Inequality, and Income Redistribution: an Empirical Test with the Required Data, „European Journal of Political Economy” 2000, no. 16.
Google Scholar

Mirrlees J.A., An Exploration in the Theory of Optimum Income Taxation, „Review of Economic Studies” 1971, vol. 38, no. 2, ss. 175-208.
Google Scholar

Morawski L, Tax-Benefit Policy and Poverty Among Families: Poland in 2005–2019, https://ssrn.com/abstract=4405765, (dostęp:20.02.2025r.).
Google Scholar

Mueller Z. C., Interest Groups, Redistribution and Size of Government, w: Political Economy and Public Finance, red. S.L. Winer, H. Shibata, Edward Elgar, Cheltenham UK 2001.
Google Scholar

Murphy L., Nagel T., The Myth of Ownership. Taxes and Justice, Oxford University Press, New York 2002.
Google Scholar

Musgrave R.A., The Theory of Public Finance: A Study in Public Economy, McGraw–Hill, New York 1959.
Google Scholar

Okun A., Equality and Efficiency: The Big Tradeoff, Brookings Institution, Washington D.C. 1975.
Google Scholar

Owsiak S., Finanse publiczne. Współczesne ujęcie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
Google Scholar

Piketty T., Capital in the Twenty-First Century, Harvard University Press, Cambridge, MA 2014.
Google Scholar

Plotnick R., A Measure of Horizontal Inequity, „Review of Economics and Statistics” 1981, no. 63(2).
Google Scholar

Radziukiewicz M.J., Redystrybucja dochodów. Kto zyskuje? Kto traci?, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.
Google Scholar

Rawls J., A theory of Justice, Harvard University Press, Cambrige 1971.
Google Scholar

Saez E., Public Economics and Inequality: Uncovering Our Social Nature, „AEA Papers and Proceedings”, nr 111, s. 1–26, https://www.aeaweb.org/articles?id=10.1257/pandp.20211098, (dostęp: 20.02.2025r.).
Google Scholar

Sandel M.J., Piektty T., Equality: What It Means and Why It Matters, John Wiley and Sons Ltd 2025.
Google Scholar

Sen A., Inequality Reexamined, Harvard University Press, Cambridge, MA 1992.
Google Scholar

Słownik wyrazów obcych, red. J. Tokarski, PWN, Warszawa 1980.
Google Scholar

Stiglitz J.E., Rosengard J.K., Economics of the Public Sector (4th ed.), W.W. Norton & Company, New York, London 2015.
Google Scholar

Stiglitz J.E., Ekonomia sektora publicznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2024.
Google Scholar

Stiglitz J.E., The Price of Inequality: How Today’s Divided Society Endangers Our Future, W.W. Norton, New York 2012.
Google Scholar

Styczeń M., Topińska I., Podatki i wydatki socjalne jako narzędzia redystrybucji dochodów gospodarstw domowych, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 1999.
Google Scholar

Suwalski J., Brzeziński M., Bukowski P., Nierówności po polsku, „Krytyka Polityczna” 2024.
Google Scholar

Sztyber W.B., Zmiany i zróżnicowanie funkcji redystrybucyjnych finansów publicznych, „Ekonomista” 2006, nr 6.
Google Scholar

Szymańska A., Kempa J., Pawłowski G., Polityka redystrybucyjna a nierówności dochodowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2020.
Google Scholar

Szymańska A., Pawłowski G., Kleina R., Nierówności dochodowe w Polsce. Skala zjawiska i jego determinanty, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2024.
Google Scholar

Walasik A., Redystrybucyjna funkcja finansów publicznych w ujęciu teoretycznym, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2008.
Google Scholar

Wesołowska M.A., Nierówności dochodowe w krajach postsocjalistycznych – analiza wybranych determinant, „Gospodarka Narodowa” 2024, nr 1(317), s. 73-90.
Google Scholar

Wildowicz-Szumarska A., Redystrybucja w kontekście nierówności dochodowych. Intencje, rozmiary i skutki, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2021.
Google Scholar

Wpływ nierówności i redystrybucji dochodów na konsumpcję gospodarstw domowych, red. M.J. Radziukiewicz, IBRKK, Warszawa 2010.
Google Scholar

Współczesne problemy statystyki, ekonometrii i matematyki stosowanej, red. J. Pociecha, Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2009.
Google Scholar

Żyżyński J., Budżet i polityka podatkowa. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Google Scholar