Status prawny i społeczny kobiet w XVII wieku  w świetle testamentów szlachty Prus Królewskich.

Franciszek Ignacy Fortuna

doi:10.31648/cetl.7259

Published: 2022-05-151

Vol. 34 No. 2 (2022)

The legal and social status of women in the 17th century in the light of the wills of the nobility of Royal Prussia.

Franciszek Ignacy Fortuna

Civitas et Lex

Section: Varia

https://doi.org/10.31648/cetl.7259

Abstract

Women's wills of the nobility are an intriguing but still largely unexplored source. This also applies to wills from Royal Prussia, mainly because of their scarce number and difficult availability.

An important element when considering the nobility of Royal Prussia is their specific legal situation. Since 1599 the so-called Prussian Adjustment, based on the Chełmno Law, was in force, under which only movable property could be freely disposed of in wills. Against this background, the legal status of women was all the more impaired. Often they could not independently assert their property rights without the legal protection of men.

This legal disadvantage was also strongly pervaded in the social consciousness. For the upbringing of girls focused on the education of the future wife and mother. However, such an upbringing could paradoxically produce surprisingly high levels of competence. Women used them willingly, for example when drawing up their last will, in a way breaking the formal restrictions imposed on them by law.

Keywords:

women, Royal Prussia, wills, law, nobility

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Fortuna, F. I. (2022). The legal and social status of women in the 17th century in the light of the wills of the nobility of Royal Prussia. Civitas Et Lex, 34(2), 87–97. https://doi.org/10.31648/cetl.7259

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Bieńkowska D., Cechy języka i stylu pomorskich testamentów (ze zbiorów Archiwum Państwowego w Gdańsku), „Polszczyzna Regionalna Pomorza” 8, 1998, s. 179–195.
Google Scholar

Górecka K., Pobożne matrony i cnotliwe panny. Epitafia, jako źródło wiedzy o kobiecie w epoce nowożytnej, Warszawa 2006.
Google Scholar

Górny M., W sprawie badania rodziny staropolskiej na podstawie testamentów, „Studia Historyczne” 30, 1987, z. 2.
Google Scholar

Grzybowski S., Dzieje Polski i Litwy 1506–1648, Kraków 2003.
Google Scholar

Januszowski J., Nauka dobrego i szczęśliwego umierania, Kraków 1675.
Google Scholar

Jawor G., Stałe formuły w testamentach polskich, “Rozprawy Komisji Językowej WrTN” XII, 1981, s. 217-233.
Google Scholar

Karpiński A., Kobieta w mieście polskim w drugiej połowie XVI i w XVII wieku, Warszawa 1995.
Google Scholar

Kuklo C., Rodzina w osiemnastowiecznej Warszawie, Białystok 1991.
Google Scholar

Kuklo C., Kobieta samotna w społeczeństwie miejskim u schyłku Rzeczypospolitej Szlacheckiej. Studium demograficzno-społeczne, Białystok 1999.
Google Scholar

Penkała A., Szlacheckie aspiracje. Opieka finansowa nad obiektami sakralnymi w świetle wybranych przykładów testamentów kobiecych oblatowanych m krakowskich księgach grodzkich z XVIII wieku, “Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 44, 2018, s. 81-100.
Crossref
Google Scholar

Popiołek B., “Woli mojej ostatniej testament ten…” Testamenty staropolskie jako źródło do historii mentalności XVII i XVIII wieku, Kraków 2009.
Google Scholar

Popiołek B., Kobiecy świat w czasach Augusta II. studia nad mentalnością kobiet z kręgów szlacheckich, Kraków 2003.
Google Scholar

Prawo starochełmińskie 1584 (1394), red. W. Maisel, Z. Zdrójkowski, przekł. A. Bzdęga, A. Gaca, Toruń 1985, s. 101–127.
Google Scholar

Testamenty szlachty Prus Królewskich z XVII wieku, wyd. Kowalkowski J., Nowosad W., Warszawa 2013.
Google Scholar

Akta do wykonania testamentu Heleny z Woynów Giżyckiej 1719-1777, Archiwum Główne Akt Dawnych (dalej: AGAD), zespół Archiwum Faszczów, sygn. 110, k. 1-23.
Google Scholar