Refleksje na marginesie książki Kryzys grudniowy 1970 r. w świetle dokumentów i materiałów Komisji Władysława Kruczka i relacji ludzi obozu władzy, opracowanie, wybór i przygotowanie do druku Marek Jabłonowski, Włodzimierz Janowski, Grzegorz Sołtysiak, Wa

Witold Gieszczyński

doi:10.31648/ep.7951

Opublikowane: 2022-07-011

Nr XXIII/1 (2022)

Refleksje na marginesie książki Kryzys grudniowy 1970 r. w świetle dokumentów i materiałów Komisji Władysława Kruczka i relacji ludzi obozu władzy, opracowanie, wybór i przygotowanie do druku Marek Jabłonowski, Włodzimierz Janowski, Grzegorz Sołtysiak, Wa

Witold Gieszczyński

Echa Przeszłości

Dział: POLEMIKI, RECENZJE I OMÓWIENIA

https://doi.org/10.31648/ep.7951

Abstrakt

W niniejszym artykule zawarto refleksje autora dotyczące przebiegu i następstw protestów robotniczych w grudniu 1970 r. Podstawę do tych rozważań stanowiła książka pt. „Kryzys grudniowy 1970 r. w świetle dokumentów i materiałów Komisji Władysława Kruczka i relacji ludzi obozu władzy”, która ukazała się drukiem w pięćdziesiątą rocznicę tych wydarzeń. Należy przypomnieć, że wskutek użycia broni palnej przez wojsko i milicję wobec protestujących śmierć poniosło 45 osób, a 1165 osób zostało rannych. Niejako równolegle do robotniczych protestów toczyła się walka o przejęcie władzy politycznej w komunistycznej Polsce. W celu ustalenia przyczyn i przebiegu kryzysu powołano specjalną komisję działającą od marca do listopada 1971 r. Efektem prac tzw. komisji Kruczka było sprawozdanie końcowe, w którym odpowiedzialnością polityczną za kryzys, a także użycie broni obciążało przede wszystkim byłych przywódców komunistycznych Władysława Gomułkę i Zenona Kliszko.

Słowa kluczowe:

komunizm w Polsce, demonstracje i strajki robotnicze, grudzień 1970

Inne teksty tego samego autora

Witold Gieszczyński, Represje komunistycznego aparatu bezpieczeństwa w powiecie kętrzyńskim (1945–1956) , Echa Przeszłości: Nr XX/2 (2019)
Witold Gieszczyński, Kryzys aparatu bezpieczeństwa w latach 1954–1956 (na przykładzie województwa olsztyńskiego) , Echa Przeszłości: Nr XVIII (2017)
Witold Gieszczyński, Działalność Klubu Inteligencji Katolickiej w Olsztynie (1980-2013) , Echa Przeszłości: Nr XIV (2013)
Witold Gieszczyński, Echa Czerwca 1976 roku na Warmii i Mazurach w świetle materiałów KW PZPR w Olsztynie , Echa Przeszłości: Nr XV (2014)
Witold Gieszczyński, Z działalności Okręgowego Urzędu Kontroli Publikacji i Widowisk w Olsztynie w świetle sprawozdania za 1983 rok , Echa Przeszłości: Nr XVI (2015)
Witold Gieszczyński, Human Migration on the Territory of the Former East Prussia After the Second World War , Echa Przeszłości: Nr XII (2011)
Witold Gieszczyński, Academic Conference: Underground Press in the People's Republic of Poland, Olsztyn, 3-5 November 2010 , Echa Przeszłości: Nr XII (2011)
Witold Gieszczyński, Radosław Gross, Przemiany gospodarcze wsi na Warmii i Mazurach w latach 1945-1956, Olsztyn 2019, ss. 679 , Echa Przeszłości: Nr XX/2 (2019)
Witold Gieszczyński, XI Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1990), opracowanie, wybór i przygotowanie do druku Marek Jabłonowski, Włodzimierz Janowski, Grzegorz Sołtysiak, Warszawa 2014, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, ss. 319 , Echa Przeszłości: Nr XVII (2016)
Witold Gieszczyński, Prof. dr hab. Marek Kazimierz Kamiński (1948–2020) , Echa Przeszłości: Nr XXI/1 (2020)

1 2 > >>

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Gieszczyński, W. (2022). Refleksje na marginesie książki Kryzys grudniowy 1970 r. w świetle dokumentów i materiałów Komisji Władysława Kruczka i relacji ludzi obozu władzy, opracowanie, wybór i przygotowanie do druku Marek Jabłonowski, Włodzimierz Janowski, Grzegorz Sołtysiak, Wa. Echa Przeszłości, (XXIII/1), 260–269. https://doi.org/10.31648/ep.7951

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Abryszeński P., D. Gucewicz D., Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia ’70, Gdańsk-Warszawa 2020.
Google Scholar

Balbus T., Kamiński Ł., Grudzień 1970 poza Wybrzeżem w dokumentach aparatu władzy, Wrocław 2000.
Google Scholar

Brzeziński P., Chrzanowski R., Nadarzyńska – Piszczewiat A., Zbrodnia bez kary. Grudzień ’70 w Gdyni. Przebieg wydarzeń, represje, walka o prawdę, Gdynia 2010.
Google Scholar

Brzeziński P., Chrzanowski R., Słomczyński T., Pogrzebani nocą. Ofiary Grudnia ’70 na Wybrzeżu Gdańskim. Wspomnienia, dokumenty, Gdańsk 2015.
Google Scholar

Cenckiewicz S., Gdański Grudzień ’70. Rekonstrukcja – dokumentacja – walka z pamięcią, Warszawa 2021.
Google Scholar

Danowska B., Grudzień 1970 roku na Wybrzeżu Gdańskim. Przyczyny, przebieg, reperkusje, Pelplin 2000.
Google Scholar

Echa Grudnia 1970 w województwie olsztyńskim w dokumentach organów bezpieczeństwa, wybór, wstęp i oprac. W. Gieszczyński, Olsztyn 2020.
Google Scholar

Eisler J., Grudzień 1970. Geneza, przebieg, konsekwencje, Warszawa 2012.
Google Scholar

Eisler J., Greczanik – Filipp I., Kwiatkowska W., Marszalec J., To nie na darmo… Grudzień ’70 w Gdańsku i Gdyni, Pelplin 2006.
Google Scholar

Elbląg w grudniu 1970 roku, pod red. J. Hochleitnera, Elbląg 2006.
Google Scholar

Gomułka i inni. Dokumenty z archiwum KC 1948-1982, wstęp, wprowadzenia i przypisy Jakub Andrzejewski [Andrzej Paczkowski], Warszawa 1986.
Google Scholar

Górski, T., Kula H., Gdańsk – Gdynia – Elbląg ’70. Wydarzenia grudniowe w świetle dokumentów urzędowych, Gdynia 1990.
Google Scholar

Grudzień 1970 w dokumentach MSW, oprac. J. Eisler, Warszawa 2000.
Google Scholar

Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia ’70. Dokumenty, red. P. Abryszeński, D. Gucewicz, L. Molendowski, Gdańsk-Warszawa 2021.
Google Scholar

Kryzys grudniowy 1970 r. w świetle dokumentów i materiałów Komisji Władysława Kruczka i relacji ludzi obozu władzy, oprac., wybór i przygotowanie do druku M. Jabłonowski, W. Janowski, G. Sołtysiak, Warszawa 2020.
Google Scholar

Kula H.M., Grudzień 1970: „oficjalny” i rzeczywisty, Gdańsk 2006.
Google Scholar

Nalepa E.J., Wojsko Polskie w Grudniu 1970, Warszawa 1990.
Google Scholar

Paziowski M., Grudzień 1970 w Szczecinie, Szczecin 2013.
Google Scholar

Soska M., Pamięć o ofiarach grudnia 1970, Wrocław 2010.
Google Scholar

Strokowski S., Lista ofiar. Grudzień 1970 roku w Szczecinie, Szczecin 2009.
Google Scholar

Szczeciński Grudzień 1970 w dokumentach Służby Bezpieczeństwa, red. T. Błaszak, M. Dźwigał, T. Kenar, Szczecin 2010.
Google Scholar

Tajne dokumenty Biura Politycznego. Grudzień 1970, oprac. P. Domański, Londyn 1991.
Google Scholar

Zbuntowane miasto. Szczeciński Grudzień ’70 – Styczeń ’71, oprac. M. Michałek, P. Miedziński, Szczecin 2007.
Google Scholar