Problem zdrowia człowieka na łamach „Przeglądu Weterynaryjnego” (choroby cywilizacyjne)

Anna Bujko

doi:10.31648/ep.6350

Published: 2021-02-011

No. XXI/2 (2020)

Human health in the Veterinary Review (Przegląd Weterynaryjny) – lifestyle diseases

Anna Bujko

Echa Przeszłości

Section: ARTICLES

https://doi.org/10.31648/ep.6350

Abstract

This article analyzes the articles published by the Veterinary Review journal that were dedicated to public health in the partitioned Poland and other countries in the context of the most dangerous diseases in human medicine. The Veterinary Review was established in 1886 as a specialist journal, and its contributors were mostly Polish veterinary physicians. The journal is an excellent resource for veterinary history researchers, but it also contains valuable medical information. The paper discusses the most dangerous illnesses of the second half of the 19th and the first half of the 20th century. The journal’s editors and authors witnessed the greatest discoveries in medicine. The names of Louis Pasteur, Robert Koch and many others continued to appear in the journal for several decades.
The journal testifies to the huge impact of veterinary medicine on human health. It significantly contributed to the elimination of animal diseases that pose a serious threat for humans. The readers had quick access to the latest medical news. Polish authors penned articles about human health, and articles from other journals, including Western publications, were also printed. Information about diseases that plagued societies at the time was supplemented by reviews of the latest medical literature, mainly from Western Europe.

Keywords:

history of medicine, epidemics in 19th century, tuberculosis, rabies, cancer, breakthroughs in medicine, Robert Koch, Louis Pasteur

Most read articles by the same author(s)

Anna Bujko, Scholastyka Baran, The contribution of the Veterinary Review journal to the integration of the Polish veterinary community in Lviv. Beyond veterinary science , Echa Przeszłości: No. XX/2 (2019)

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Bujko, A. (2021). Human health in the Veterinary Review (Przegląd Weterynaryjny) – lifestyle diseases. Echa Przeszłości, (XXI/2), 171–186. https://doi.org/10.31648/ep.6350

Cited by / Share

References

Źródła

Rocznik statystyki Galicyi. R. 2, 1887 i 1888, red. T. K. Rutkowski, Lwów 1889.

Artykuły i opracowania

Baran S., Lutsyk L., Levytska L. „Przegląd Weterynarski” („Przegląd Weterynaryjny”) jako odzwierciedlenie medycyny weterynaryjnej, nauki i edukacji, „Forum Bibliotek Medycznych” 2017,

nr 2, s. 226–237.

Berner W., Stan sanitarny, ochrona zdrowia i sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych we Lwowie w okresie Autonomii Galicyjskiej (lata 60./70. XIX w. – do 1914 r.), „Przegląd Epidemiologiczny” 2007, T. 61, s. 815–825 [online] [dostęp: 19.08.2019] <http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/stan-sanitarny-ochrona-zdrowia-i-sytuacja-epidemiologiczna-chorob-zakaznychwe-lwowie-w-okresie-autonomii-galicyjskiej-lata-60–70-xix-w-do-1914-r?lang=pl>.

Bujko A., Baran S., Zarys dziejów „Przeglądu Weterynaryjnego” (historia, tematyka, redaktorzy) [online] [dostęp 26.08.2019] <http://wmbc.olsztyn.pl/Content/5467/Przegl%C4%85d%20Weterynaryjny%2015%20II%202018.pdf>.

Chwalba A., Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2008.

Doświadczenie dra Garnaulta, „Czasopismo Lekarskie” 1902, nr 8, s. 379 [online] [dostęp: 26.08.2019] <http://bc.wimbp.lodz.pl/Content/72075/CzasopismoLekarskie1902_T4nr08a.pdf>.

Dzięciołowska-Baran E., Gawlikowska-Sroka A., Gruźlica – niekończąca się opowieść, „Annales Academie Medicie Stetinennsis. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie” 2019, nr 2, s. 157–161 [online] [dostęp: 16.08.2019] <https://www.pum.edu.pl/__data/assets/file/0004/70627/59–02_157–161.pdf>.

Fijałek A., Supady J., Gruźlica płuc w Łodzi od schyłku wieku XIX do 1918 r., Łódź 2002.

Gayówna D., Dobroczyńca ludzkości. Ludwik Pasteur. Życie i działalność, Warszawa 1959.

Goetz Th., Cudowny lek. Robert Koch, Ludwik Pasteur i prątki gruźlicy, Kraków 2015.

Ryffié J., Sournia J. Ch., Historia epidemii. Od dżumy do AIDS, Warszawa 1996.

Seyda B., Dzieje medycyny w zarysie. Cz 2 (od połowy XVII do połowy XX stulecia), Warszawa 1965.

Supady J., Przykłady ewolucji zjawiska śmierci z powodu chorób zakaźnych w aspekcie historycznym, „Studia Medyczne” 2009, T. 13, s. 79–84 [online] [dostęp: 28.08.2019] <http://www.ujk.edu.pl/studiamedyczne/doc/SM_tom_13/PRZYKLADY%20EWOLUCJI%20ZJAWISKA%20SMIERCI.pdf>.

Śródka A., Rozwój nauk podstawowych i przedklinicznych, w: Historia medycyny, red. T. Brzeziński, Warszawa 2014, s. 235–287.

Zwolska Z., Koch i jego dokonania. Rys historyczny, „Postępy Mikrobiologii” 2010, T. 49, nr 3, s. 139–150 [online] [dostęp: 20.08.2019] <http://www.pm.microbiology.pl/web/pelne/vol4932010.pdf>.

Artykuły z „Przeglądu Weterynaryjnego”

Chełchowski A., Epidemia włośnicy (trichinosis) w Warszawie, „Przegląd Weterynarski”, 1906, nr 10, s. 376–379.

Cholera i dżuma, „Przegląd Weterynarski”, 1910, nr 7, s. 281.

Cholera powodem zamachu na lekarza weterynaryjnego, „Przegląd Weterynarski”, 1910, nr 10, s. 409.

Dalszy ciąg doniesień o środku przeciw gruźlicy, podał R. Koch, „Przegląd Weterynarski”, 1891, nr 3, s. 68–71.

Dr Józef Böhm, weterynarz miejski w Norymberdze. Nowy wybuch nagminnej włośnicy w Bawaryi, „Przegląd Weterynarski”, 1910, nr 11, s. 450–451.

Dr. Piotr Seifman. Choroby pasorzytnicze a w szczególności choroby zakaźne zwierząt domowych, „Przegląd Weterynarski”, 1892, nr 7, s. 184, 185.

Francis Carter Wood. Stosowanie roztworu koloidalnego ołowiu w leczeniu raka, „Przegląd Weterynaryjny”, 1928, nr 7, 8, s. 373.

Gruźlica bydła w Niemczech, „Przegląd Weterynarski”, 1896, nr 2, s. 58.

Gruźlica ludzi i bydła, „Przegląd Weterynarski”, 1904, nr 5, s. 209.

Gruźlica ludzka a ptasia, „Przegląd Weterynarski”, 1897, nr 7, s. 215.

Gruźlica lwa, „Przegląd Weterynarski”, 1898, nr 9, s. 291.

Gruźlica mięśni u świń, „Przegląd Weterynarski”, 1896, nr 4, s. 121, 122.

Gruźlica psa, „Przegląd Weterynarski”, 1898, nr 8, s. 255.

Gruźlica ryb, „Przegląd Weterynarski”, 1898, nr 12, s. 382.

Gruźlica skóry u bydła, „Przegląd Weterynarski”, 1898, nr 8, s. 256.

Gruźlica u kóz, „Przegląd Weterynarski”, 1894, nr 10, s. 334, 335.

Gruźlica u papug, „Przegląd Weterynarski”, 1896, nr 10, s. 312, 313.

Gruźlica w rzeźniach niemieckich, „Przegląd Weterynarski”, 1900, nr 5, s. 164.

Gruźlica zwierząt a ludzie, „Przegląd Weterynarski”, 1905, nr 1, s. 31.

Gruźlica zwierząt i ludzi, „Przegląd Weterynarski”, 1904, nr 10, s. 422.

[Incipit] „Carcinolysin”, „Przegląd Weterynaryjny”, 1924 R. 37 nr 3, 4, s. 125.

[Incipit] 200-tny tom „Virchow’s Archiv, „Przegląd Weterynarski”, 1910, nr 2, s. 75.

[Incipit] Gruźlica bydła rogatego nie jest chorobą jednoznaczną z gruźlicą człowieka, „Przegląd Weterynarski”, 1901, nr 8, 9, s. 306, 307.

[Incipit] Instytut badań raka, „Przegląd Weterynarski”, 1905, nr 3, s. 125.

[Incipit] Kongres, „Przegląd Weterynarski”, 1901, nr 5, s. 181.

[Incipit] Prof. Dr. Robert Koch, „Przegląd Weterynarski”, 1910, nr 6, s. 242.

[Incipit] Przeciw gruźlicy zaleca dr. Picot, „Przegląd Weterynaryjny”, 1891, nr 9, s. 215.

[Incipit] Szczepienia ludzi pokąsanych, „Przegląd Weterynarski”, 1904, nr 11, s. 484.

[Incipit] Szczepienie ochronne u ludzi przeciw wodowstrętowi, „Przegląd Weterynarski”, 1902, nr 10, s. 436.

[Incipit] Szerzenie się wścieklizny w naszym kraju, „Przegląd Weterynarski”, 1906, nr 5, s. 198.

[Incipit] Wypadki włośnicy (Trichinosis), „Przegląd Weterynarski”, 1886, nr 7, s. 157.

J. Koch o ostrej nosaciznie u ludzi, „Przegląd Weterynarski” 1902, nr 8, 9, s. 375, 376.

K. Garalewski. Nosacizna u ludzi, „Przegląd Weterynarski”, 1894, nr 1, s. 16.

Kochinum, „Przegląd Weterynarski”, 1891, nr 2, s. 42, 43.

Komitet do badania raka (Sztokholm), „Przegląd Weterynarski”, 1906, nr 10, s. 393.

Królikowski S., Gruźlica u papugi, „Przegląd Weterynarski”, 1896, nr 3, s. 68, 69.

Krowianka i gruźlica, „Przegląd Weterynarski”, 1895, nr 9, s. 302.

Leczenie gruźlicy, „Przegląd Weterynarski”, 1891, nr 3, s. 77.

Leczenie gruźlicy środkiem Kocha, „Przegląd Weterynarski”, 1891, nr 1, s. 22.

Leczenie gruźlicy u ludzi krwią zwierzęcą, „Przegląd Weterynaryjny”, 1929, nr 4, s. 161.

Nocar. Gruźlica u zwierząt domowych, „Przegląd Weterynarski”, 1895, nr 5, s. 167–172.

Nosaciznę u dziecka 3-letniego widział Van de Velde, „Przegląd Weterynarski”, 1900, nr 1, s. 21.

Ochrona od wąglika u ludzi, „Przegląd Weterynarski”, 1910, nr 5, s. 186, 187.

Prątek raka, „Przegląd Weterynarski”, 1888, nr 2, s. 43, 45.

Prof. Sheridan Delépine. (Menchester). Czy gruźlica ludzka przenosi się na bydło rogate?, „Przegląd Weterynarski”, 1902, nr 5, s. 198, 199.

Przeciętny czas trwałości raka, „Przegląd Weterynaryjny”, 1925, nr 9, s. 341.

Przymus kagańcowy i wścieklizna psów, „Przegląd Weterynarski”, 1900, nr 8, 9, s. 277.

[S. K.], Faure. La tuberculose humaine, la tuberculose bovine et la tuberculose aviere sont une (Gruźlica ludzka, bydlęca i ptasia są identyczne.), „Przegląd Weterynarski”, 1902, nr 3, s. 110.

Seifman P., L. Pasteur. Wyniki szczepienia zapobiegawczego stosowanego przezeń po ukąszeniu przez psa wściekłego, „Przegląd Weterynarski”, 1886, nr 4, s. 74.

Sochaniewicz T., Walka z gruźlicą u bydła rogatego w Galicyi, „Przegląd Weterynarski”, 1900, nr 2, s. 41–46.

Statystyka gruźlicy w Saksoni, „Przegląd Weterynarski”, 1894, nr 3, s. 92.

Statystyka osób pokąsanych we Lwowie, „Przegląd Weterynarski”, 1907, nr 5, s. 179.

Stosowanie surowicy przeciwąglikowej u ludzi, „Przegląd Weterynaryjny”, 1925, nr 5, s. 206.

Stosunek pomiędzy gruźlicą człowieka i gruźlicą bydła rogatego, „Przegląd Weterynarski” 1889, nr 12, s. 299, 300.

Szczepienie ochronne przeciw durowi brzusznemu we Włoszech, „Przegląd Weterynaryjny”, 1927, nr 3, s. 120.

Śmierć lekarza weterynaryjnego wskutek zakażenia nosacizną, „Przegląd Weterynaryjny”, 1929, nr 4, s. 161.

Średniawa E., Tępienie gruźlicy na Litwie (Tlumeni tuberkulosy zvirat w Litwe), „Przegląd Weterynaryjny”, 1939, nr 2, s. 130, 131.

Średniawa E., Krall E.: Zwalczanie gruźlicy w Danii, „Przegląd Weterynaryjny”, 1938, nr 10, s. 767.

Trawiński A., Przypadek wągrzycy w mózgu człowieka, „Przegląd Weterynaryjny”, 1935, nr 6, s. 389–391.

Towarzystwo dla zwalczania raka, „Przegląd Weterynarski”, 1911, nr 2, s. 85.

Ukąszenia przez psy we Lwowie, „Przegląd Weterynarski”, 1906, nr 5, s. 198, 199.

Umyślne samozakażenia gruźlicą, „Przegląd Weterynarski”, 1901, nr 11, s. 476.

Virchow: O działaniu szczepianki Kocha na wewnętrzne narządy indywidyów gruźliczych, „Przegląd Weterynarski”, 1891, nr 4, s. 93, 94.

Walka z gruźlicą na Węgrzech, „Przegląd Weterynarski”, 1898, nr 11, s. 353, 354.

Walka z gruźlicą w Australii, „Przegląd Weterynarski”, 1900, nr 3, s. 87.

Walka z gruźlicą w Austryi niższej, „Przegląd Weterynarski”, 1900, nr 2, s. 47–49.

Walka z gruźlicą w Królestwie polskiem, „Przegląd Weterynarski”, 1901, nr 4, s. 137.

Wąglik u ludzi, „Przegląd Weterynarski”, 1901, nr 10, s. 355.

Williams. Częstość włośnicy w Stanach Zjednoczonych, „Przegląd Weterynarski”, 1905, nr 3, s. 113.

Wł. Palmirski i Z. Karłowski. Wyniki szczepień ochronnych według metody Pasteur’a w roku 1904, „Przegląd Weterynarski”, 1906, nr 5, s. 189.

Włośnica u ludzi w Danji, „Przegląd Weterynaryjny”, 1925, nr 4, s. 160.

Wyniki szczepień zapobiegawczych według metody Pasteur’a w roku 1911. Z pracowni bakteriologicznej Wł. Palmirskiego i Z. Kozłowskiego, „Przegląd Weterynarski”, 1913, nr 7, s. 213.

Żenczykowski A., Pogląd na spółczeny stan nauki o wściekliźnie i na ochronne przeciwko niej szczepienia, „Przegląd Weterynarski”, 1888, nr 4, s. 86.

Z Instytutu Pasteura w Paryżu, „Przegląd Weterynarski”, 1896, nr 4, s. 126.

Wołoszyński M., Z kazuistyki zakażeń zawodowych wąglikiem u ludzi, „Przegląd Weterynaryjny”, 1930, nr 4, s. 120–124.

Zakażenie wąglikiem u ludzi, „Przegląd Weterynarski”, 1893, nr 1, s. 18.

Zakład badania raka, „Przegląd Weterynarski”, 1906, nr 12, s. 495.

Żórawski M., Gruźlica w świetle doświadczeń Koch’a, „Przegląd Weterynarski”, 1901, nr 11, s. 373. Google Scholar