Starcie pod Rutkami 20 maja 1831 r. w świetle opinii generała Ignacego Prądzyńskiego

Kamil Zdrojewski

doi:10.31648/ep.10510

Opublikowane: 2024-08-311

Nr XXV/1 (2024)

Starcie pod Rutkami 20 maja 1831 r. w świetle opinii generała Ignacego Prądzyńskiego

Kamil Zdrojewski

Echa Przeszłości

Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY

https://doi.org/10.31648/ep.10510

Abstrakt

W artykule zaprezentowano kwestię rzetelności pamiętników generała Ignacego Prądzyńskiego na podstawie opisu starcia pod Rutkami 20 maja 1831 roku. Analizy wymagały, oprócz samych walk również stosunki panujące w sztabie głównym armii polskiej na przełomie kwietnia i maja, ze szczególnym uwzględnieniem konfliktu między naczelnym wodzem a kwatermistrzem generalnym. Wpłynęło to znacząco na pozostawione przez tytułowego bohatera relacje nie tylko z wyprawy na gwardię, ale również z całego powstania listopadowego. Samo starcie w rzeczywistości wyglądało inaczej niż przedstawił to gen. Prądzyński. Oddziały gwardii stawiły silny opór w lesie między Kołomyjką a Rutkami, wykorzystując przy tym teren sprzyjający obronie. Dodatkowym atutem było ukrycie swojej liczebności. Generał Prądzyński pisząc po latach znał już przebieg walk, zarówno z perspektywy polskiej, jak i rosyjskiej, jednak w trakcie omawianych wydarzeń brakowało informacji na temat przeciwnika. Cały opis miał swoje uzasadnienie i prowadził do podważenia kompetencji i umiejętności naczelnego wodza armii polskiej, gen. Jana Skrzyneckiego.

Słowa kluczowe:

Jan Skrzynecki, korpus gwardii, powstanie listopadowe, Ignacy Prądzyński, Rutki, wojna polsko-rosyjska 1831 r.

Inne teksty tego samego autora

Kamil Zdrojewski, Jakać Dworna. Miejsce pamięci Rosjan poległych w powstaniu listopadowym , Echa Przeszłości: Nr XXIII/1 (2022)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Zdrojewski, K. (2024). Starcie pod Rutkami 20 maja 1831 r. w świetle opinii generała Ignacego Prądzyńskiego. Echa Przeszłości, (XXV/1), 135–148. https://doi.org/10.31648/ep.10510

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Źródła
Google Scholar

Rękopisy
Google Scholar

Biblioteka Czartoryskich, „Papiery generała Jankowskiego, 1831”. Korespondencja z maja 1831 r., rkps 3513 IV
Google Scholar

Biblioteka Kórnicka, sygn. A III 085. (mapa)
Google Scholar

Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Moje przypomnienia od urodzenia, sygn 3517/I.
Google Scholar

Druki współczesne i wydawnictwa źródłowe
Google Scholar

Barzykowski S., Historya powstania listopadowego, t. 3, Poznań 1884.
Google Scholar

Гулевич С., Атласъ картъ, плановъ, схемъ и маршрутовъ къ Исторiи Лейбъ-гвардiи Финляндскаго полка 1806-1906 г.г., Санкт-Петербург 1906.
Google Scholar

Гулевич С., История Лейб-гвардии Финляндскаго полка 1806-1906 гг., Ч. 2, Санкт-Петербург 1906.
Google Scholar

Христофорович Г. О., История лейб-гвардии Павловского полка 1726-1850, Санкт-Петербург 1852.
Google Scholar

Исторiя Лейбъ-Гвардiи Егерскаго полка за сто лѣтъ. 1796-1896, Ч. 1, Санкт-Петербург 1896.
Google Scholar

Kruszewski I., Pamiętniki z roku 1830-1831, Kraków 1890.
Google Scholar

Prądzyński I., Pamiętnik historyczny i wojskowy o wojnie polsko-rosyjskiej w roku 1831, Kraków 1894.
Google Scholar

Prądzyński I., Pamiętniki, t. 2, Kraków 1909.
Google Scholar

Prądzyński I., Zaprzepaszczone szanse. Wybór myśli politycznych i społecznych, Kraków, Wrocław 1985.
Google Scholar

Źródła do dziejów wojny polsko-rosyjskiej 1830-1831, t. 3, Warszawa 1933.
Google Scholar

Opracowania
Google Scholar

Callier E., Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831, Oświęcim 2016.
Google Scholar

Bielecki R., Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego, t. 3, Warszawa 1998.
Google Scholar

Bloch Cz., Generał Ignacy Prądzyński 1792-1850, Warszawa 1974.
Google Scholar

Kasparek N., Dni przełomu powstania listopadowego. Bitwa pod Ostrołęką (26 maja 1831), Ostrołęka 2012.
Google Scholar

Puzyrewski A., Wojna polsko-ruska 1831, Warszawa 1899.
Google Scholar

Skarbek J., Województwo lubelskie w powstaniu listopadowym 1830-1831, cz. 2, Lublin 2013.
Google Scholar

Степанов В. С., В память столетнего юбилея военного ордена святого великомученика и победоносца Георгия (1769-1899 г.), Санкт-Петербург 1869.
Google Scholar

Strzeżek T., Armia Polska w przededniu wyprawy na gwardię w maju 1831 roku. Charakterystyka głównych rodzajów wojsk, „Echa Przeszłości” XXII/2, 2021, s. 179-201.
Google Scholar

Strzeżek T., Boje korpusu gen. Jana Nepomucena Umińskiego pod Ostrołęką w marcu 1831 roku, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego” 26, 2012, s. 127-141.
Google Scholar

Strzeżek T., Polska Ofensywa wiosenna w 1831 roku. Zaprzepaszczona szansa powstania listopadowego, Oświęcim 2011.
Google Scholar

Tarczyński M., Generalicja powstania listopadowego, Warszawa 1988.
Google Scholar

Tokarz W., Bitwa pod Ostrołęką, Zabrze-Tarnowskie Góry 2017.
Google Scholar

Tokarz W., Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831, Warszawa 1993.
Google Scholar

Военный орден Святого Великомученика и Победоносца Георгия. Именные списки, 1769- 1920: биобиблиографический справочник, red. Шабанов В. М., Москва 2004
Google Scholar