Geneza schizmy religijnej Henryka VIII w Anglii

Zygmunt S. Zalewski

doi:10.31648/ep.6136

Opublikowane: 2020-12-011

Nr XXI/1 (2020)

Geneza schizmy religijnej Henryka VIII w Anglii

Zygmunt S. Zalewski

Echa Przeszłości

Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY

https://doi.org/10.31648/ep.6136

Abstrakt

Przyjmowana sukcesywnie w VII-VIII w. przez przywódców anglosaskich plemion religia chrześcijańska stanowiła niezwykle ważny czynnik, ułatwiający awans cywilizacyjny wspomnianych społeczeństw oraz umożliwiła władcy Wessexu Egbertowi (802-839) przekształcenie anglosaskiej heptarchii w państwo. Jednakże gdy w 1073 r. na tronie św. Piotra zasiadł Hildebrand Soana przyjmując imię Grzegorza VII, relacje pomiędzy władcami Anglii a Kurią Rzymską już nigdy nie powróciły do stanu z czasów panowania dynastii Wessexu i normańskiej (duńskiej). Istotę narastającego sporu stanowiła zawarta w traktacie Dictatus Papae, doktryna Grzegorza VII zwana papalizmem, która głosiła uniwersalną (ogólnoświatową) suwerenność papiestwa oraz zapowiadała ustanowienie wyższości władzy kościelnej nad świecką. Odtąd płaszczyzny zgodnej współpracy pomiędzy władzą świecką w Londynie a duchowną w Rzymie coraz bardziej oddalały się. Realizowana przez dwór mo-narszy nad Tamizą polityka wyeliminowania przemożnych wpływów Rzymu na wewnętrzne sprawy państwa, a także wynikająca w znacznym stopniu z nieznajomości istoty funkcjono-wania anglosaskiego społeczeństwa postawa i zatracenie poczucia misji społecznej przez angielską hierarchię kościelną oraz splot czynników zewnętrznych stanowiły najważniejsze elementy procesu, który doprowadził w XVI w. do schizmy Henryka VIII i utworzenia Kościoła anglikańskiego.

Słowa kluczowe:

John Wycliffe, lollardowie, Thomas Wolsey, John Colet, Henryk VIII

Inne teksty tego samego autora

Zygmunt S. Zalewski, Aksjologiczne aspekty procesu historycznego na podstawie funkcjonowania prawa w średniowiecznej Anglii , Echa Przeszłości: Nr XVIII (2017)
Zygmunt S. Zalewski, Lwowskiego Zakonu Przenajświętszej Trójcy dzieło redempcji Polaków z niewoli tureckiej w końcu XVII wieku , Echa Przeszłości: Nr XI (2010)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Zalewski, Z. S. (2020). Geneza schizmy religijnej Henryka VIII w Anglii. Echa Przeszłości, (XXI/1). https://doi.org/10.31648/ep.6136

Cited by / Share

Bibliografia

Bede’s Ecclesiastical History of the English People, [eds] B. Colgrave and R.A.B. Mynors, Oxford 1998, (reprint)

Blaire P., The World of Bede, Cambridge University Press, Cambridge 1990

Bindoff S. T., Tudor England, Penguin Books, Harmoondsworth 1961

Coulton G. G., Panorama średniowiecznej Anglii, Warszawa 1976

Davis N., Wyspy. Historia, Kraków 2003

Dowley T., Historia chrześcijaństwa, Warszawa 2002

Encyklopedia Kościelna. Podług Teologicznej Encyklopedii Wetzera i Welfego z licznemi jej dopełnieniami, [red.] M. Nowodworski, T. XIX, Warszawa 1893

English Historical Documents c. 500-1042, [ed.] D. Whitelock, Vol. I, London-New York 2002

English Historical Documents 1042-1189, [eds] D. C. Douglas and G. W. Greenaway, Vol. II, London-New York 2003

English Historical Documents, 1327-1485 [ed.] A. R. Myers, Vol. IV, London-New York 2004

English Historical Documents 1485-1558, [ed.], C. H. Williams, Vol. V, London-New York 1967

Johnson P., Historia Anglików. Narody i cywilizacje, Gdańsk 2002

Lewis J., The History of the Life and Sufferings of the Reverend and Learned John Wiclif, D. D., [ed.] 1820, reprint 1973

Lewis S. M., The Sermon of the Wolf to the English, February 2014, [http://www.academia.edu/9244120/The_Sermon_of_the_Wolf_to_the_English]

New Encyclopedia Britannica. Knowledge in Depth, [ed.] Ph. W Goetz, Vol. 29, University of Chicago, Chicago 1989

Morgan K., The Oxford History of Britain, Oxford 2001

Mroczkowski P., Historia literatury angielskiej. Zarys, Wrocław-Warszawa-Kraków 2004

Oxford Dictionary of National Biography, [ed.] L. Stephen, Vol. XI, New York-London 1887

An Outline of British History with Illustrative Documents and Annotated Index, [red.] M. Misztal, Kraków 1997

Select Documents of English Constitutional History, [eds] G. B. Adams, H. M. Stephens, Norwood Press, Norwood Mass. U.S.A. 1904

Sheils W. J., The English Reformation 1530-1570, London-New York 1998

Stephanus E., The Life of Bishop Wilfrid, [ed. and transl.] B. Colgrave, Cambridge University Press 1927

J. Strzelczyk, Chrystianizacja Irlandii, Poznań 2006

Trevelyan G. M., Historia społeczna Anglii, Warszawa 1961 Google Scholar