Wszystkiego próbować: etyka dynamiczna Pierre’a Teilharda de Chardin

Grzegorz Pacewicz

Opublikowane: 2018-10-191

Nr 6 (2000)

Wszystkiego próbować: etyka dynamiczna Pierre’a Teilharda de Chardin

Grzegorz Pacewicz

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest szkicowa prezentacja propozycji etycznej francuskiego zakonnika, paleobiologa i myśliciela Pierre’a Teilharda de Chardin. Dobro, szczęście i miłość to trzy kategorie, które ściśle łączą się ze sobą i określają etykę dynamiczną Teilharda. Ponieważ francuski zakonnik chciał zachować dynamiczny charakter „nowej moralności”, zrezygnował z wszelkich „dekalogów”, zasad, norm itp. Zaproponował jedynie ogólne reguły etyki dynamicznej. „Nowa moralność” nie jest jednak zorientowana indywidualistycznie, lecz nastawiona jednocześnie na pogłębienie osobowości jednostki i rozwój ludzkości jako takiej. Jest to możliwe, ponieważ właściwa personalizacja odbywa się w atmosferze miłości. To miłość, a nie rozum jest podstawą koncepcji etyki dynamicznej, proponowanej przez myśliciela. Szczęście jest traktowane jako „uboczny produkt wysiłku", uboczny efekt zaangażowania osoby w proces personalizacji świata. Zdaniem Teilharda zło jest wplecione w strukturę świata, ponieważ jego źródłem jest regres i wszelka groźba regresu, czyli procesy przeciwne do procesu samej ewolucji.

Inne teksty tego samego autora

Grzegorz Pacewicz, Ludzkość uplanetyzowana : pojęcie noosfery Pierre'a Teilharda de Chardin , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 8 (2002)
Grzegorz Pacewicz, Wartości i normy jako zdania w logice. Z historii logiki w Polsce , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 22 (2016)
Grzegorz Pacewicz, Dyskusja z relatywizmem aksjologicznym a psychologizm Kazimierza Twardowskiego , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 21 (2015)
Grzegorz Pacewicz, Czy można sensownie mówić o wartościach? , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 19 (2013)
Grzegorz Pacewicz, Siedmiu filozofów, jedna zasada , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 10 (2004)

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Pacewicz, G. (2018). Wszystkiego próbować: etyka dynamiczna Pierre’a Teilharda de Chardin. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (6), 47–59. Pobrano z https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/hip/article/view/1817

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

K. Waloszczyk, Wola życia. Myśl Pierre’a Teilharda de Chardin, PIW. Warszawa 1986

P. Teilhard de Chardin, Fenomen ducha (1937), [w:] tegoż. Człowiek i inne pisma, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1984

T. Płużański, Marksizm a fenomen Teilharda, Książka i Wiedza, Warszawa 1967

N. Łubnicki, „Filozofia uniwersalna" Teilharda de Chardin, „Studia Filozoficzne” 1969

P. Teilhard de Chardin. Moja wizja świata (1948), [w:] tegoż, Moja wizja świata i inne pisma, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1987

P. Teilhard de Chardin, Mój wszechświat (1924), [w:] tegoż, Człowiek i inne pisma

P. Teilhard de Chardin, Fenomen ducha..., s. 164-167; tegoż, Zarys wszechświata personalistycznego, [w:] tegoż, Zarys wszechświata personalistycznego i inne pisma. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1985

P. Teilhard de Chardin, Vie et Planètes (1945), [w:] tegoż, L'Avenir de l ’Homme, Éditions du Seuil, Paris 1959

P. Teilhard de Chardin, Zarys wszechświata personalistycznego..., s. 76-77; T. Płużański, Teilhard de Chardin, Wiedza Powszechna, Warszawa 1988

M. Tazbir, Teilhard de Chardin o miłości, „Życie i Myśl” 1975

Cz. Bartnik, Teilhardowska wizja dziejów. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1975

Z. Łotys, Teilhardowska koncepcja postępu, Wydawnictwo WSP, Olsztyn 1998

P. Teilhard de Chardin, Chrystianizm a ewolucja (1945), [w:] tegoż, Moja wizja świata

P. Teilhard de Chardin, Środowisko Boże (1927), [w:] tegoż. Człowiek i inne pisma

P. Teilhard de Chardin, Zarys wszechświata personalistycznego

T. Breza, Nowa etyka (w ujęciu Teilharda de Chardin), „Kierunki” 1965

J. Strojanowski, Grzechy noosfery, „Więź” 1988

P. Teilhard de Chardin, Le Grand Option (1939), [w:] tegoż, L'Avenir de l ’Homme

P. Teilhard de Chardin, O cierpieniu, „Życie i Myśl” 1977

P. Teilhard de Chardin, Fenomen człowieka (1938-1940), Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1993

P. Teilhard de Chardin, Mistyka nauki (1939), [w:] tegoż, Człowiek i inne pisma

P. Teilhard de Chardin, Myśli o szczęściu (1943), [w:] tegoż. Zarys wszechświata personalistycznego Google Scholar