Opublikowane: 2018-09-061

Piękno w teorii nauki. Estetyczne kryteria w ocenie i wyborze teorii naukowych

Marek Szydłowski , Paweł Tambor
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
Dział: Artykuły
https://doi.org/10.31648/hip.536

Abstrakt

Wychodząc od klasycznych koncepcji piękna, pokazujemy, w jaki sposób kategoria ta funkcjonuje w nauce oraz jak jej rolę w ocenie i wyborze wytworów naukowych rekonstruują współcześni filozofowie nauki. Głównym celem pracy jest wykazanie, że praktyka badawcza fizyki współczesnej i kosmologii wskazuje, że piękno nie jest traktowane jako kategoria autonomiczna, ale raczej jako kategoria dająca się zredukować do prostoty, elegancji lub symetrii, co jest bliskie koncepcjom J. W. McAlistera, N. Maxwella lub P. Thagarda, którzy włączają kryteria pozaempiryczne w racjonalną rekonstrukcję rozwoju nauki. W pracy pokazujemy, że zaprezentowane koncepcje da się istotnie rozszerzyć w oparciu o faktycznie stosowane w praktyce badawczej kryteria informacyjne (Akaike), które nadają sens operacyjny pojęciu prostoty. Fundamentalność symetrii w fizyce jest także przykładem tego, że piękno wypływające i wiążące się ze zrozumieniem treści teorii naukowych nie jest jedną cechą, ale ogólną strukturalną koherencją cech – piękno w nauce ma naturę strukturalną.

Słowa kluczowe:

piękno, prostota, kosmologia, empiryczne i pozaempiryczne kryteria oceny wytworów naukowych

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Szydłowski, M., & Tambor, P. (2018). Piękno w teorii nauki. Estetyczne kryteria w ocenie i wyborze teorii naukowych. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (19), 55–74. https://doi.org/10.31648/hip.536

Cited by / Share

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.