Pandemia COVID-19 – bariera czy ścieżka rozwoju nowej formy nauczania?
Sandra Omieczyńska
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztyniehttps://orcid.org/0000-0002-9832-602X
Monika Przybyłowska
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztyniehttps://orcid.org/0000-0003-2634-5309
Abstrakt
Edukacja w XXI w. osiągnęła bardzo wysoki poziom. Nastąpił znaczny rozwój informatyzacji, nauk medycznych, farmaceutycznych, nauk technicznych i innych dziedzin istotnych z punktu widzenia życia społecznego. Niestety, z biegiem czasu szkolnictwo zostało poddane nieprzewidywalnemu i trudnemu do przejścia testowi. Edukacja musiała stawić czoła pandemii COVID-19, która zdestabilizowała cały kraj, w tym system szkolnictwa. Z uwagi na potrzebę ochrony jednej z najważniejszych wartości ludzkich, jaką jest zdrowie, ustawodawca ograniczył funkcjonowanie wielu instytucji oraz przedsiębiorstw. Restrykcje objęły także uczelnie wyższe. Tym samym stacjonarny system nauczania przekształcił się formę elektroniczną. Niniejsza forma stanowiła ogromne novum zarówno dla pracowników naukowo-dydaktycznych, jak i dla studentów. Wymagała ona przystosowania się do wielu zmian, zapewnienia dobrze działającego sprzętu, a także przyuczenia się w zakresie korzystania z programów informatycznych. Po dwóch latach trwania formy zdalnej można wyraźnie stwierdzić, że niesie ona zarówno wiele korzyści, jak i wiele zalet. Korzystny wpływ upatrywany jest w lepszej organizacji pracy, oszczędności ekonomicznej, oszczędności czasu, a także możliwości podjęcia pracy. Niemniej jednak wskazane zalety nie przeważą nad wadami zdalnej formy nauczania. Wśród wadliwości wyraźnie odznacza się niemożność skontrolowania faktycznej obecności oraz zaangażowania studenta, spadek wiarygodności wyników nauczania, bierna postawa studentów, zachwianie systemu nauczania, zanik kontaktów międzyludzkich i tradycji akademickich, a także liczne problemy zdrowotne. Warto zaznaczyć, że nauka hybrydowa stanowi narzędzie o ogromnym potencjale, które mogłoby się przełożyć bardzo melioratywnie na funkcjonowanie uczelni wyższych i mogłoby stanowić złoty środek między nauką stacjonarną a nauką zdalną. Jednakże zbyt wiele rzeczy wymaga poprawy, aby móc uznać naukę hybrydową za atrakcyjną formę dydaktyczną.
Słowa kluczowe:
pandemia, COVID-19, szkolnictwo, edukacja, nowa forma dydaktyczna, nauka zdalna, nauka hybrydowaBibliografia
Literatura Google Scholar
Ambroziak A.M., Kontaktologia w dobie koronawirusa, „Medical Education” 2020, vol. 7, nr 2(26). Google Scholar
Bańbura A., Opoczyńska-Morasiewicz M., Stygmatyzacja osób chorujących psychicznie i jak jej przeciwdziałać – analiza wypowiedzi osób starszych, „Psychiatria Polska” 2020, nr 54(4). Google Scholar
Baranowska I., Praca zdalna na izolacji – zmiana od 5 grudnia, 2020, Lex. Google Scholar
Czarkowski J., Malinowski M., Strzelec M., Tanaś M. (red.), Zdalne kształcenie akademickie dorosłych w czasie pandemii, Warszawa 2020. Google Scholar
Dokowicz M., [w:] J. Woźnicki (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Warszawa 2019. Google Scholar
Hermanowicz A., Molga A., Sito P., E-learning – zalety i wady z punktu widzenia studenta, „Dydaktyka Informatyki” 2018, nr 13. Google Scholar
Ilustrowana encyklopedia powszechna, A–Z, Kraków 2010. Google Scholar
Jaszczurowska E., Laszczak M., Szkolnictwo – cicha ofiara epidemii, „Polonia Journal” 2020, nr 12. Google Scholar
Nowakowska E., Michalak S., COVID-19 – choroba wywołana zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 globalnym zagrożeniem dla zdrowia publicznego, „Polskie Stowarzyszenie Mikrobiologów” 2020, nr 59(3). Google Scholar
Podbrożna S., Postawy społeczne wobec chorych psychicznie, „Puls Uczelni” 2021, nr 6(4). Google Scholar
Prost M.E., Koronawirus, a narząd wzroku. Możliwości zakażenia, objawy kliniczne i profilaktyka w gabinecie okulistycznym, „Medical Education” 2020, vol. 7, nr 1(25). Google Scholar
Sideris E., Człowiek w sytuacji zagrożenia COVID-19, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2021, nr 2(XLIII). Google Scholar
Wojtczuk A., Pandemia koronawirusa – zmiana w świecie zagrożenia dla zdrowia psychicznego i szanse rozwojowe, „Student Niepełnosprawny” 2020, nr 20(13). Google Scholar
Akty prawne Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (t.j. Dz.U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483). Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1861; z 2021 r., poz. 661). Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego zmieniające rozporządzenie w sprawie studiów z dnia 29 września 2020 r. (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1679). Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 25 lutego 2021 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania niektórych podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 363). Google Scholar
Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (t.j. Dz.U. UE C 321E z 2006 r.). Google Scholar
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz.U. z 1994 r., Nr 111, poz. 535; z 2020 r., poz. 685). Google Scholar
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2008 r., Nr 234, poz. 1570; z 2021 r., poz. 2069, 2120; z 2022 r., poz. 64, 655). Google Scholar
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1668; z 2022 r., poz. 574). Google Scholar
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 2095 z późn. zm.). Google Scholar
Zarządzenie nr 22/2020 Rektora Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie z dnia 25 marca 2020 r. w sprawie realizacji programów studiów, programów kształcenia doktorantów oraz programów studiów podyplomowych i innych form kształcenia z zastosowaniem metod i technik kształcenia na odległość w związku z przeciwdziałaniem skutkom rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2 wśród członków społeczności Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Google Scholar
Zarządzenie nr 37/2020 Rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie zmian w funkcjonowaniu uczelni w warunkach stanu epidemii wywołanej koronawirusem SARS-CoV-2. Google Scholar
Zarządzenie nr 5/R/21 Rektora Uniwersytetu Gdańskiego z dnia 14 stycznia 2021 r. w sprawie zasad organizacji działalności dydaktycznej i naukowo-badawczej Uniwersytetu Gdańskiego w okresie zagrożenia wirusem SARS-CoV-2 w semestrze letnim roku akademickiego 2020/2021. Google Scholar
Zarządzenie nr 154/2021/2022 Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 8 grudnia 2021 r. w sprawie organizacji kształcenia w okresie od dnia 20 grudnia 2021 r. do 9 stycznia 2022 r. Google Scholar
Źródła interentowe Google Scholar
http://www.cejsh.icm.edu.pl/. Google Scholar
http://www.publikacje.edu.pl/pdf/11875.pdf. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0003-2634-5309
