Military metaphors in Polish phraseology

Dorota Połowniak-Wawrzonek

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
https://orcid.org/0000-0002-7417-7330


Abstract

The aim of the article is to present how military metaphors are revealed in contemporary Polish phraseology. The analyses are based on the principles of syntactic phraseology. Research has shown that military terms include primarily: VERBAL DISPUTE, POLICY, ECONOMY, MENTAL PROCESSES, PHYSIOLOGICAL PROCESSES, LOVE, AND COURTING. Military metaphors are revealed in the following types of phraseology: I. Consisting of a metaphorical main element originally related to (ARMED) FIGHT and a defining element that refers to the sphere of transference; II. Containing two metaphorical components – one of ARMED FIGHT; III. Registered in military texts in the form of fixed connections with a specific metaphorical and metonymic meaning, while in non-military texts, they acquire a new, metaphorical semantics; IV. Being variants, derivatives of compounds recorded in military texts; V. Appearing in texts about (ARMED) FIGHT in the form of loose word compounds; subject to phraseologisation in non-military texts; VI. Not recorded in their entirety in military texts, although their components are related to (ARMED) FIGHT.


Keywords:

phraseology, metaphor, motivation, armed struggle


Arutiunowa, Nina Dawidowna (1981). Metafora językowa (II) (Składnia i leksyka), Teksty, 1, 138-153.   Google Scholar

Bralczyk, Jerzy (1987). O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Uppsala: Upsaliensis Academia.   Google Scholar

Bralczyk, Jerzy (1991). Strategie w języku propagandy politycznej (o polskiej propagandzie partyjnopaństwowej w latach 1982-1988). W: Bartmiński, Jerzy i Grzegorczykowa, Renata, (red.). Język a kultura, t. 4. Funkcje języka i wypowiedzi. Wrocław: Wiedza o Kulturze, 105-114.   Google Scholar

Bralczyk, Jerzy (1999). O używaniu języka w polskiej polityce w latach dziewięćdziesiątych. W: Pisarek, Walery (red.). Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci. Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych, Uniwersytet Jagielloński, 197-217.   Google Scholar

Chmielewska, Anna (1977). Kampania. Zapis, 4, 78-89.   Google Scholar

Frankowska, Maria (1994). Frazeologia i metaforyka w tekstach politycznych lat 1989-1993. W: Anusiewicz, Janusz i Siciński, Bogdan (red.). Język polityki a współczesna kultura polityczna. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 38-43.   Google Scholar

Lakoff, George i Johnson, Mark (1988). Metafory w naszym życiu. Tłum. Tomasz Krzeszowski. Warszawa: PIW.   Google Scholar

Lewicki, Andrzej Maria (1976). Wprowadzenie do frazeologii syntaktycznej. Teoria zwrotu frazeologicznego. Katowice: Wydawnictwo UŚ.   Google Scholar

Lewicki, Andrzej Maria (1982). O motywacji frazeologizmów. W: Basaj, Mieczysław i Rytel, Danuta (red.). Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej, t. I. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 33-47.   Google Scholar

Lewicki, Andrzej Maria (1985). Motywacja globalna frazeologizmów. Znaczenie przenośne, symboliczne i stereotypowe. W: Basaj, Mieczysław i Rytel, Danuta (red.). Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej, t. III. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 7-23.   Google Scholar

Lewicki, Andrzej Maria (1986). Składnia związków frazeologicznych. Biuletyn PTJ, XL, 75-83.   Google Scholar

Lewicki, Andrzej Maria (1988). Akomodacja stylowa jednostek języka. W: Skubalanka, Teresa (red.). Stylistyczna akomodacja systemu gramatycznego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 39-54.   Google Scholar

Lewicki, Andrzej Maria (2003). Studia z teorii frazeologii. Łask: Leksem.   Google Scholar

Lewicki, Andrzej Maria i Pajdzińska, Anna (1993). Frazeologia. W: Bartmiński, Jerzy (red.). Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2. Współczesny język polski, Wrocław: Wiedza o Kulturze, 307-326.   Google Scholar

Lewicki, Andrzej Maria, Pajdzińska, Anna i Rejakowa, Bożena (1987). Z zagadnień frazeologii. Problemy leksykograficzne. Warszawa: PWN.   Google Scholar

Mokiyenko, Valeriy Mikhaylovich (1986). Obrazy russkoy rechi. Istoriko-etimologicheskiyei etnolingvisti. Leningrad: Izd-vo Leningradskogo universiteta. [Мокиенко, Валерий Михайлович (1986). Образы русской речи. Историко-этимологические и этнолингвистические очерки фразеологии, Ленинград: Изд-во Ленинградского университета.]   Google Scholar

Pajdzińska, Anna (1983). Semantyka i składnia związków frazeologicznych nazywających akt mówienia. Lublin (praca doktorska w maszynopisie).   Google Scholar

Połowniak-Wawrzonek, Dorota (1999). Metafora SPÓR (DYSKUSJA, POLEMIKA) TO WALKA ZBROJNA w polskiej frazeologii. Kieleckie Studia Filologiczne, 13, Marcjanik, Małgorzata (red.), 95–113.   Google Scholar

Połowniak-Wawrzonek, Dorota (2001). Metafora POLITYKA TO WALKA ZBROJNA w polskiej frazeologii. Poradnik Językowy, 2, 4-21.   Google Scholar

Połowniak-Wawrzonek, Dorota (2003). Metafora DZIAŁANIA EKONOMICZNE TO WALKA ZBROJNA w polskiej frazeologii. Poradnik Językowy, 2, 44-57.   Google Scholar

Połowniak-Wawrzonek, Dorota (2004a). Determinologizacja wielowyrazowych terminów wojskowych. Poradnik Językowy, 10, 35-45.   Google Scholar

Połowniak-Wawrzonek, Dorota (2004b). Metafora DZIAŁANIA CELOWE, RYWALIZACJA TO WALKA ZBROJNA w polskiej frazeologii. W: Lewicki, Andrzej Maria (red.). Problemy frazeologii europejskiej, t. 6. Lublin: Norbertinum, 73–101.   Google Scholar

Połowniak-Wawrzonek, Dorota (2006). Ujmowanie PROCESÓW PSYCHICZNYCH jako WALKI ZBROJNEJ, ujawniające się w polskiej frazeologii. Poradnik Językowy, 8, 43-54.   Google Scholar

Połowniak-Wawrzonek, Dorota (2007a). Metaforyka militarna w określaniu pojęć MIŁOŚĆ I ZALOTY. Poradnik Językowy, 3, 46-57.   Google Scholar

Połowniak-Wawrzonek, Dorota (2007b). Frazeologizmy współczesnej polszczyzny o motywacji symbolicznej, związane pierwotnie z sytuacją walki zbrojnej. Respectus Philologicus, 12 (17), 174-185.   Google Scholar

Połowniak-Wawrzonek, Dorota (2008). Związki frazeologiczne współczesnego języka polskiego motywowane sytuacją walki (zbrojnej). Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.   Google Scholar

Sapir, Edward (1978), Kultura, język, osobowość. Wybrane eseje. Tłum. Barbara Stanosz, Roman Zimand. Warszawa: PIW.   Google Scholar

Wesołowska, Danuta Natalia (1976). Demobilizacji nie było (wnioski leksykologiczne). Język Polski, 3, 213–218.   Google Scholar

Wesołowska, Danuta Natalia (1978). Neosemantyzmy współczesnego języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo UJ.   Google Scholar


Published
2024-07-02

Cited by

Połowniak-Wawrzonek, D. (2024). Military metaphors in Polish phraseology. Media - Culture - Social Communication, (20). https://doi.org/10.31648/mcsc.9479

Dorota Połowniak-Wawrzonek 
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
https://orcid.org/0000-0002-7417-7330