Kultura pamięci na łamach czasopisma „Borussia. Kultura. Literatura. Historia” w latach 1991–2004
Magdalena Żmijkowska
Wydział Humanistyczny Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztyniedr, adiunkt w Zakładzie Historii Mediów i Metod Badań Medioznawczych Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Od 2015 roku zastępca dyrektora Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWM. W pracy badawczej podejmuje takie zagadnienia, jak: historia mediów, media lokalne, prasoznawstwo, metodologia badań medioznawczych, aktualne problemy dziennikarstwa, relacja między kulturą i mediami, historia Polski XX w., kultura pamięci. Autorka m.in. opracowań: Magazyn Ilustrowany „Panorama Północy” (1957–1981) – analiza treści i formy (Olsztyn 2013); Kultura pamięci na łamach prasy olsztyńskiej po 1945 r. Wybrane problemy (w: Meandry kultury pamięci po 1945 roku, red. K. Narojczyk, Olsztyn 2014); Problematyka pogranicza na łamach „Gazety Olsztyńskiej” w latach 1989–2004 (w: Pogranicze w mediach. Media na pograniczu, red. P. Olechowska, E. Pajewska, Szczecin 2017).
Abstrakt
Czasopismo „Borussia. Kultura. Literatura. Historia”, które ukazuje się od 1991 roku, jest periodykiem poświęconym dziedzictwu Warmii i Mazur, jednak zgodnie z zasadą „otwartego regionalizmu” nie zamyka się wyłącznie w tematyce regionalnej. Jego redakcja i współpracownicy w latach 1991–2004 przybliżali historię dawnych Prus Wschodnich, Warmii i Mazur w zakresie tematów wcześniej, w okresie PRL-u, przemilczanych. Budowali tożsamość mieszkańców Warmii i Mazur z zachowaniem pamięci o przeszłości pruskiej, niemieckiej, jednocześnie kładąc nacisk na budowę dialogu polsko-niemieckiego. W tym też celu prezentowali historiografię niemiecką, zestawiając ją z historiografią polską, poszukując wspólnych treści. Składało się to na przełamywanie barier dzielących odmienne narodowości poprzez budowanie intelektualnych mostów, poznawanie się i wymianę doświadczeń historycznych.
Słowa kluczowe:
pamięć, Wspólota Kulturowa „Borussia”, Warmia i Mazury, prasaBibliografia
Borodziej W., Stosunki polsko-niemieckie w historiografii ostatniej dekady, czyli o potrzebie wietrzenia i sprzątania, w: Czas przekraczania granic. Antologia Borussi 1990–2015, red. I. Liżewska, R. Traba, Warszawa 2015.
„Borussia. Kultura. Literatura. Historia” 1991–2004, nr 1–35.
Borussia Wspólnota Kulturowa, „Borussia. Kultura. Literatura. Historia” 1991, nr 1.
Czas przekraczania granic. Antologia Borussi 1990–2015, red. I. Liżewska, R. Traba, Warszawa 2015.
Domagała B., Warmia i Mazury – dezintegracja i tożsamość po 1945 r., „Borussia” 1992, nr 3–4.
Gubin A., Czy nasza ojczyzna w Kaliningradzie, „Borussia” 1994, nr 8.
Hrywna I., Rok pierwszy, „Borussia” 1991, nr 1.
Jasiński J., Tragedia wysiedleń i perspektywy pojednania, „Borussia” 1997, nr 14.
Kargopolow S., Obwód kaliningradzki na obszarze byłych Prus Wschodnich, „Borussia” 1995, nr 10.
Lesser G., Młoda inteligencja w Prusach Wschodnich kroczy nowymi drogami – „My już się pojednaliśmy”, „Borussia” 1992, nr 3–4.
Łukowski W., W krainie małych ojczyzn, „Borussia” 1993, nr 6.
Pawłowskij O., Kraina własna, choć obca, „Borussia” 1995, nr 10.
Pieńkowska D., Mazurski tygiel, „Borussia” 1993, nr 6.
Przybyłek D., Czy Polaków i Niemców stać na trwałe porozumienie, „Borussia” 1992, nr 5.
Rogall J., Historia regionalna czy narodowa, tłum. G. Jasiński, „Borussia” 1994, nr 8.
Rogall J., Niemieccy czy polscy Mazurzy, „Borussia” 1992, nr 3–4.
Sakson A., Od Kłajpedy do Olsztyna. Współcześni mieszkańcy byłych Prus Wschodnich: Kraj Kłajpedzki, Obwód Kaliningradzki, Warmia i Mazury, Poznań 2011.
Sakson A., Postscriptum do dyskusji, „Borussia” 1992, nr 1.
Sakson A., Warmia i Mazury po 1945 roku – nowa tożsamość czy dezintegracja, „Borussia” 1992, nr 3–4.
Strauchold G., Kim byli Mazurzy w 1945 r., „Borussia” 1991, nr 1.
Ther P., Wypędzenie Niemców jako problem historiografii, „Borussia” 1996, nr 13.
Traba R., „Regionalna” czy „Narodowa”, „Borussia” 1993, nr 6.
Wańkowska-Sobiesiak J., Łączy nas to miasto, „Borussia” 1996, nr 12.
Willan T., Od i do mazurskości, „Borussia” 1992, nr 3–4.
W poszukiwaniu tożsamości: Mazurzy i Warmiacy w XIX i XX wieku. Dyskusja, oprac. G. Jasiński, „Borussia” 1992, nr 1
Opracowania:
Assmann A., Między historią a pamięcią. Antologia, tłum. zbiorowe, red. M. Saryusz-Wolska, Warszawa 2013.
Assmann J., Kultura pamięci, tłum. A. Kryczyńska-Phan, w: Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków 2009.
Assmann J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, tłum. A. Kryczyńska-Phan, Warszawa 2008.
Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, Warszawa 1989.
Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, Warszawa 1969.
Kostro R., Polityka, historia, propaganda, w: Polityka czy propaganda. PRL wobec historii, red. P. Skibiński, T. Wiścicki, Warszawa 2009.
Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków 2009.
Polityka czy propaganda. PRL wobec historii, red. P. Skibiński, T. Wiścicki, Warszawa 2009.
Szacka B., Czas przeszły. Pamięć. Mit, Warszawa 2005.
Źródła internetowe:
Borussia [czasopismo], [online] <http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php/Borussia>, dostęp: 8.01.2017.
Stowarzyszenie Kulturowe „Borussia”, [online] <http://borussia.pl/index.php/stowarzyszenie-wspolnota-kulturowa-borussia/>, dostęp: 8.01.2017.
Wydział Humanistyczny Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
<p>dr, adiunkt w Zakładzie Historii Mediów i Metod Badań Medioznawczych Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Od 2015 roku zastępca dyrektora Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWM. W pracy badawczej podejmuje takie zagadnienia, jak: historia mediów, media lokalne, prasoznawstwo, metodologia badań medioznawczych, aktualne problemy dziennikarstwa, relacja między kulturą i mediami, historia Polski XX w., kultura pamięci. Autorka m.in. opracowań: Magazyn Ilustrowany „Panorama Północy” (1957–1981) – analiza treści i formy (Olsztyn 2013); Kultura pamięci na łamach prasy olsztyńskiej po 1945 r. Wybrane problemy (w: Meandry kultury pamięci po 1945 roku, red. K. Narojczyk, Olsztyn 2014); Problematyka pogranicza na łamach „Gazety Olsztyńskiej” w latach 1989–2004 (w: Pogranicze w mediach. Media na pograniczu, red. P. Olechowska, E. Pajewska, Szczecin 2017).</p> Polska
dr, adiunkt w Zakładzie Historii Mediów i Metod Badań Medioznawczych Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Od 2015 roku zastępca dyrektora Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWM. W pracy badawczej podejmuje takie zagadnienia, jak: historia mediów, media lokalne, prasoznawstwo, metodologia badań medioznawczych, aktualne problemy dziennikarstwa, relacja między kulturą i mediami, historia Polski XX w., kultura pamięci. Autorka m.in. opracowań: Magazyn Ilustrowany „Panorama Północy” (1957–1981) – analiza treści i formy (Olsztyn 2013); Kultura pamięci na łamach prasy olsztyńskiej po 1945 r. Wybrane problemy (w: Meandry kultury pamięci po 1945 roku, red. K. Narojczyk, Olsztyn 2014); Problematyka pogranicza na łamach „Gazety Olsztyńskiej” w latach 1989–2004 (w: Pogranicze w mediach. Media na pograniczu, red. P. Olechowska, E. Pajewska, Szczecin 2017).
