Historia PRL-u według Smarzowskiego. Koncept interpretacyjny
Andrzej Szpulak
Instytut Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniudr hab., prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wykładowca w Instytucie Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych UAM. Redaktor naczelny czasopisma „Images”. Filmoznawca i medioznawca. Zajmuje się historią kina polskiego i europejskiego, kinem religijnym i zjawiskami współczesnej kultury audiowizualnej. Autor ponad sześćdziesięciu artykułów dotyczących historii polskiego filmu, także filmu religijnego i historycznego oraz książek o twórczości Kazimierza Kutza, Wojciecha Marczewskiego i Wojciecha Smarzowskiego. Opublikował m.in. książki: Kino wśród mitów. O filmach śląskich Kazimierza Kutza (Gniezno 2004), Filmy Wojciecha Marczewskiego (Poznań 2009), Róża (Poznań 2016).
Abstrakt
Tematem artykułu jest koncept interpretacyjny dotyczący trzech filmów Wojciecha Smarzowskiego: Wesela (2004), Domu złego (2009) i Róży (2011). Filmy te potraktowano jako audiowizualne narracje historyczne przedstawiające rzeczywistość komunistycznej Polski (1945–1989) wraz z jej konsekwencjami dla rzeczywistości społeczeństwa żyjącego w warunkach stworzonych przez państwo postkomunistyczne po 1989 roku. Rzeczywistość ta jest analizowana na poziomie politycznym, społecznym, ekonomicznym i duchowym. Koncept polega na uchwyceniu obecnej w tych narracjach ciągłości historycznej, uniezależnionej od chronologii twórczości reżysera. Teoretyczną podstawę refleksji stanowi przywołana przez Piotra Witka (Andrzej Wajda jako historyk) koncepcja historii wizualnej, oparta przede wszystkim na refleksji Roberta A. Rosenstone’a.
Słowa kluczowe:
Wojciech Smarzowski, historia wizualna, film historyczny, film polski po 1989, historia PRL-uBibliografia
Higson A., Idea kinematografii narodowej, tłum. K. Loska, w: Kino Europy, red. P. Sitarski, Kraków 2001.
Higson A., Ograniczona wyobraźnia kina narodowego, tłum. T. Rutkowska, „Kwartalnik Filmowy” 2008, nr 62–63.
Jabłońska K., Luter A., Dobro w zaklętym kręgu zła, „Więź” 2012, nr 1.
Kijko M., Kino i pamięć, „Człowiek i Społeczeństwo” 2012, nr 34.
Kino Europy, red. P. Sitarski, Kraków 2001.
Kino polskie jako kino narodowe, red. T. Lubelski, M. Stroiński, Kraków 2010.
Mrozek W., Film pamięci narodowej. Najnowsze kino polskie w dyskursie polityki historycznej, w: Kino polskie jako kino narodowe, red. T. Lubelski, M. Stroiński, Kraków 2010.
Radomski M., Rozrachunek z polskością. Poszukiwanie tożsamości narodowej w kinie Wojciecha Smarzowskiego, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa” 2015, nr 47.
Rosenstone R.A., Oliver Stone jako historyk, tłum. P. Witek, w: Świat z historią, red. P. Witek, M. Woźniak, Lublin 2010.
Świat z historią, red. P. Witek, M. Woźniak, Lublin 2010.
White H., Historiografia i historiofotia, tłum. Ł. Zaremba, w: Film i historia. Antologia, red. I. Kurz, Warszawa 2008.
Witek P., Andrzej Wajda jako historyk. Metodologiczne studium z historii wizualnej, Lublin 2016
Filmografia
Dom zły (2009), reż. Wojciech Smarzowski.
Róża (2011), reż. Wojciech Smarzowski.
Układ zamknięty (2013), reż. Ryszard Bugajski.
Uwikłanie (2011), reż. Jacek Bromski.
Wesele (2004), reż. Wojciech Smarzowski.
Wołyń (2016), reż. Wojciech Smarzowski.
Instytut Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
<p>dr hab., prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wykładowca w Instytucie Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych UAM. Redaktor naczelny czasopisma „Images”. Filmoznawca i medioznawca. Zajmuje się historią kina polskiego i europejskiego, kinem religijnym i zjawiskami współczesnej kultury audiowizualnej. Autor ponad sześćdziesięciu artykułów dotyczących historii polskiego filmu, także filmu religijnego i historycznego oraz książek o twórczości Kazimierza Kutza, Wojciecha Marczewskiego i Wojciecha Smarzowskiego. Opublikował m.in. książki: Kino wśród mitów. O filmach śląskich Kazimierza Kutza (Gniezno 2004), Filmy Wojciecha Marczewskiego (Poznań 2009), Róża (Poznań 2016).</p> Polska
dr hab., prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wykładowca w Instytucie Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych UAM. Redaktor naczelny czasopisma „Images”. Filmoznawca i medioznawca. Zajmuje się historią kina polskiego i europejskiego, kinem religijnym i zjawiskami współczesnej kultury audiowizualnej. Autor ponad sześćdziesięciu artykułów dotyczących historii polskiego filmu, także filmu religijnego i historycznego oraz książek o twórczości Kazimierza Kutza, Wojciecha Marczewskiego i Wojciecha Smarzowskiego. Opublikował m.in. książki: Kino wśród mitów. O filmach śląskich Kazimierza Kutza (Gniezno 2004), Filmy Wojciecha Marczewskiego (Poznań 2009), Róża (Poznań 2016).
