Hiszpańskie synestezje. José Val del Omar i Fuego en Castilla
Kamila Żyto
Wydział Filologiczny Uniwersytet Łódzkidr, adiunkt w Katedrze Mediów i Kultury Audiowizualnej Uniwersytetu Łódzkiego, wykładowca w Akademii Muzycznej w Łodzi. Filmoznawczyni. Współpracuje z Młodzieżową Akademią Filmową w Łodzi, Polskim Instytutem Sztuki Filmowej (przy projektach „Filmoteka Szkolna” i „Akademia Filmu Polskiego”), a także DKF-em Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Opublikowała książkę Strategie labiryntowe w filmie fikcji (Łódź 2010), współredagowała tomy: Filmowe ogrody Wojciecha Jerzego Hasa (Łódź 2011, z Małgorzatą Jakubowską i Anną M. Zarychtą), Billy Wilder. Mistrz kina z Suchej Beskidzkiej (Warszawa 2011, z Marcinem Pieńkowskim) oraz Od Cervantesa do Perez-Reverte’a. Adaptacje literatury hiszpańskiej i iberoamerykańskiej (Warszawa 2011, z Alicją Helman).
Abstrakt
Autorka omawia twórczość i sylwetkę artystyczną nieznanego w Polsce hiszpańskiego reżysera kina eksperymentalnego José Val del Omara (1904–1982). We frankistowskiej Hiszpanii był on postacią zapomnianą, dopiero w latach dziewięćdziesiątych doceniono jego wkład nie tylko w rozwój rodzimej sztuki, ale i techniki. W zakresie jego zainteresowań znajdowało się kino, a także inne media audiowizualne; dziś często postrzega się go jako przedstawiciela expanded cinema. Analizowany w tekście obraz Fuego en Castilla – siedemnastominutowy film eksperymentalny z początku lat sześćdziesiątych – potwierdza nowatorstwo sztuki José Val del Omara, uzmysławia jej związek z narodową kulturą oraz tradycją, a także jest świadectwem innowacyjności technicznych wynalazków reżysera – wynalazków, których wykorzystanie jest podporządkowane teoretycznej refleksji, niekiedy ciążących w kierunku poetyckich manifestów. Tym samym twórca ten okazuje się na wskroś hiszpańskim artystą obrazu i słowa, eksperymentatorem i wynalazcą, człowiekiem, dla którego nie istniały granice między mediami, jak i między nadawcą oraz odbiorcą, zmysłami, tekstem a światem.
Słowa kluczowe:
historia kina hiszpańskiego, film eksperymentalny, film i media, kultura hiszpańska, technika filmowa, José Val del OmarBibliografia
Bonet E., Amar : Arder. Candentes cenizas de José Val de Omar, [online] <http://www.valdelomar.com/pdf/sem/sem_9.pdf>, dostęp: 30.01.2013.
Castillo del M., Hiszpańskie czary, tłum. D. Knych-Rudzka, Warszawa 1989.
Eliot T.S., Ziemia jałowa, tłum. C. Miłosz, Warszawa 1989.
Gubern R., La neopercepción de Val del Omar, [online] <http://www.valdelomar.com/pdf/sem/sem_11.pdf>, dostęp: 4.02.2013.
[Oficjalna strona artysty], [online] <http://www.valdelomar.com/cine3.php?lang=en&menu_act=5&cine1_cod=5&cine2_cod=19>, dostęp: 11.02.2013.
Russo E.A., Conjeturas sobre José Val del Omar. El que ama, arde, [online] <http://www.valdelomar.com/pdf/sem/sem_13.pdf>, dostęp: 31.01.2013.
Val del Omar J., Teoría de la Visión Tactil, [online] <http://www.valdelomar.com/pdf/text_es/text_5.pdf>, dostęp: 6.02.2013.
Val del Omar J., Macamística del cine, [online] <http://www.valdelomar.com/pdf/text_es/text_33.pdf>, dostęp: 6.02.2013.
Val del Omar M.J., Val del Omar, renacimiento, [online] <http://www.valdelomar.com/pdf/sem/sem_10.pdf>, dostęp: 30.01.2013.
Wydział Filologiczny Uniwersytet Łódzki
<p>dr, adiunkt w Katedrze Mediów i Kultury Audiowizualnej Uniwersytetu Łódzkiego, wykładowca w Akademii Muzycznej w Łodzi. Filmoznawczyni. Współpracuje z Młodzieżową Akademią Filmową w Łodzi, Polskim Instytutem Sztuki Filmowej (przy projektach „Filmoteka Szkolna” i „Akademia Filmu Polskiego”), a także DKF-em Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Opublikowała książkę Strategie labiryntowe w filmie fikcji (Łódź 2010), współredagowała tomy: Filmowe ogrody Wojciecha Jerzego Hasa (Łódź 2011, z Małgorzatą Jakubowską i Anną M. Zarychtą), Billy Wilder. Mistrz kina z Suchej Beskidzkiej (Warszawa 2011, z Marcinem Pieńkowskim) oraz Od Cervantesa do Perez-Reverte’a. Adaptacje literatury hiszpańskiej i iberoamerykańskiej (Warszawa 2011, z Alicją Helman).</p> Polska
dr, adiunkt w Katedrze Mediów i Kultury Audiowizualnej Uniwersytetu Łódzkiego, wykładowca w Akademii Muzycznej w Łodzi. Filmoznawczyni. Współpracuje z Młodzieżową Akademią Filmową w Łodzi, Polskim Instytutem Sztuki Filmowej (przy projektach „Filmoteka Szkolna” i „Akademia Filmu Polskiego”), a także DKF-em Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Opublikowała książkę Strategie labiryntowe w filmie fikcji (Łódź 2010), współredagowała tomy: Filmowe ogrody Wojciecha Jerzego Hasa (Łódź 2011, z Małgorzatą Jakubowską i Anną M. Zarychtą), Billy Wilder. Mistrz kina z Suchej Beskidzkiej (Warszawa 2011, z Marcinem Pieńkowskim) oraz Od Cervantesa do Perez-Reverte’a. Adaptacje literatury hiszpańskiej i iberoamerykańskiej (Warszawa 2011, z Alicją Helman).
