Budapeszt jako miejsce nieustannego spotykania się kultur
Grzegorz Bubak
Uniwersytet Jagiellońskidr hab., kierownik i adiunkt w Zakładzie Filologii Węgierskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, absolwent hungarystyki i filmoznawstwa UJ. Zajmuje się historią kinematografii węgierskiej oraz historią Węgier w XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem roli kultury. Opublikował między innymi monografię Twórczość filmowa Istvána Szabó (Kraków 2003) oraz Od eksperymentu do fabuły. Twórczość filmowa Pétera Tímára (Kraków 2013), a także artykuły w węgierskich i włoskich czasopismach naukowych.
Abstrakt
Do Budapesztu w niemal całej jego historii przybywali przedstawiciele różnych narodowości. Wędrówki te były powodowane przyczynami ekonomicznymi, społecznymi i politycznymi. W niniejszym tekście spróbuję dokonać analizy obrazu zderzenia kultur w wybranych filmach węgierskich. W tym celu omawiam te dzieła filmowe, w których miasto nie jest wyłącznie tłem. Sądzę, że kluczem do ukazania wielokulturowości stolicy Węgier, procesów zachodzących w wyniku spotkania czy zderzenia odmiennych kultur jest chronologia. Upływ czasu uwidacznia zmienność zachodzących zjawisk; kolejne problemy niejako rozwiązują się same, ich miejsce zastępują nowe. Reżyserzy omówionych filmów koncentrują się na ważnych momentach węgierskiej historii, w której najważniejszą rolę odegrał okres zmian systemowych.
Słowa kluczowe:
Budapeszt, kultura, historia, wielokulturowość, filmBibliografia
bn_31_09_2001_1/?pg=2&layout=s>, dostęp: 14.08.2016.
Veress J., A magyar film története, Budapest 2006.
Wallis A., Miasto i przestrzeń, Warszawa 1977.
Bibliografia uzupełniająca
Balogh Gy., A Magyar film születésétől 1945-ig, [online] <http://www.filmkultura.hu/regi/2000/articles/essays/balogh.hu.html>, dostęp: 31.12.2012.
Báron Gy., Három trilógia. Szabó István filmjeiről az Álmodozások korától a Hanussenig, „Filmkultúra” 1992, nr 2, s. 32–43.
Bársony É., Ideológiai kalandfilm. Beszélgetés Fekete Ibolyával, „Filmvilág” 2001, nr 1, s. 42–43.
Clark G., Federlin L., The Smell of Things. Ibolya Fekete Interviewed, [online] <http://www.kinoeye.org/02/04/clarkfederlein04.php>, dostęp: 18.05.2016.
Györffy M., A tizedik évtized. A magyar játékfilm a kilencvenes években és más tanulmányok,Budapest 2001.
Komlós J., Oldás és kötés, „Filmvilág” 1963, nr 8, s. 4–7.
Kövesdy G., Recept nélkül, „Filmvilág” 1997, nr 12, s. 19–22.
Marx J., Szabó István. Filmek és sorsok, Budapest 2002.
Molnár I., Oldás és kötés. Lengyel József és Jancsó Miklós új filmje, „Új Írás” 1963, nr 5, s. 639–640.
Nemeskürty I., A magyar film története, Budapest 1965.
Romsics I., Magyarország Története A XX. Században, Budapest 2005.
Schubert G., Rejtőzködő évtized. A kilencvenes évek stílusa, „Filmvilág” 2002, nr 3, s. 20–21.
Stojanowa Ch., „Bolse Vita”, w: The Cinema of Central Europe, ed. P. Hames, London–New York 2004.
Wallis A., Socjologia przestrzeni, Warszawa 1990.
Uniwersytet Jagielloński
<p>dr hab., kierownik i adiunkt w Zakładzie Filologii Węgierskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, absolwent hungarystyki i filmoznawstwa UJ. Zajmuje się historią kinematografii węgierskiej oraz historią Węgier w XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem roli kultury. Opublikował między innymi monografię Twórczość filmowa Istvána Szabó (Kraków 2003) oraz Od eksperymentu do fabuły. Twórczość filmowa Pétera Tímára (Kraków 2013), a także artykuły w węgierskich i włoskich czasopismach naukowych.</p> Polska
dr hab., kierownik i adiunkt w Zakładzie Filologii Węgierskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, absolwent hungarystyki i filmoznawstwa UJ. Zajmuje się historią kinematografii węgierskiej oraz historią Węgier w XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem roli kultury. Opublikował między innymi monografię Twórczość filmowa Istvána Szabó (Kraków 2003) oraz Od eksperymentu do fabuły. Twórczość filmowa Pétera Tímára (Kraków 2013), a także artykuły w węgierskich i włoskich czasopismach naukowych.
