Radio w polityce, polityka w radiu – formy wykorzystania radia w komunikowaniu politycznym
Abstrakt
Celem podejmowanych przez autorkę rozważań jest porównanie przykładów przekazów radiowej reklamy politycznej z perspektywy wykorzystanego w nich tworzywa fonicznego. Ważna wydaje się bowiem kwestia, w jakich formach przejawia się ta komunikacja i czy wpasowuje się w specyfikę tego środka przekazu. Praca ma wymiar teoretyczny z elementami analizy o charakterze jakościowym, służącej egzemplifikacji podejmowanych rozważań. W badaniach zastosowano analizę dyskursu w powiązaniu z krytyczną analizą dyskursu, co pozwoliło na wskazanie interesujących elementów wynikających z treści przekazów oraz ich formy. Na podstawie omówionych przykładów pokazano odmienne sposoby wykorzystania składników tworzywa fonicznego i wskazano na wady i zalety konkretnych rozwiązań zastosowanych w reklamach wyborczych. Praktyka doboru radiowych środków wyrazu o charakterze informacyjno-perswazyjnym
w kampanii wyborczej pokazuje, że walory radia nie są wykorzystywane w stopniu wystarczającym. Wynika to zarówno z braku obiektywnych korzyści z takiej reklamy, jak i braku profesjonalnego podejścia do tworzywa fonicznego.
Słowa kluczowe:
radio, komunikowanie polityczne, tworzywo foniczne, radiowe reklamy wyborczeInstytucje finansujące
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Bibliografia
Adamik, Małgorzata. 2011. Telewizyjna a radiowa reklama polityczna u progu XXI wieku. W: Stachyra, Grażyna, i Pawlak-Hejno, Elżbieta (red.). Radio i społeczeństwo. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 401–410.
Antoine, Frederic (red.). 2016. Analyser la radio. Méthodes et mises en pratque. Louvain-la-Neuve: De Boeck Supérieur.
Baker, Frank W. 2009. Political Campaigns and Political Advertising: A Media Literacy Guide. Santa Barbara: Greenwood.
Bardijewska, Sława. 2001. Nagie słowo. Rzecz o słuchowisku. Warszawa: Wydawnictwo Elipsa.
Beasley, Ron, i Danesi, Marcel. 2002. Persuasive Signs: The Semiotics of Advertising. New York: Mouton de Gruyter.
Boniecka, Barbara, i Panasiuk, Jolanta. 2001. O języku audycji radiowych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Crisell, Andrew. 2002. An Introductory History of British Broadcasting. Wyd. 2. London: Routledge.
Cwalina, Wojciech, i Falkowski, Andrzej. 2006. Marketing polityczny. Perspektywa psychologiczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Dijk van, Teun A. 1988. News as Discourse. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Dobek-Ostrowska, Bogusława. 2007. Komunikowanie polityczne i publiczne. Warszawa: PWN.
Dobek-Ostrowska, Bogusława, Fras, Janina, i Ociepka, Beata. 1999. Teoria i praktyka propagandy. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Fairclough, Norman. 2003. Analysing Discourse: Textual Analysis for Social Research. London: Routledge.
Jędrzejewski, Stanisław. 2004. Radio. Narodziny – ewolucja – perspektywy. W: Bauer, Zbigniew, i Chudziński, Edward (red.). Dziennikarstwo i świat mediów. Kraków: Universitas, s. 59–70.
Kall, Jacek. 1998. Reklama. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Kita, Małgorzata. 2013. Dyskurs radiowy. W: Malinowska, Ewa, Nocoń, Jolanta, i Żydek-Bednarczuk, Urszula (red.). Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny. Kraków: Universitas, s. 338–346.
Kolczyński, Mariusz. 2005. Współczesne komunikowanie polityczne – między propagandą a marketingiem politycznym. Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 1, s. 225–234.
Kolczyński, Mariusz. 2008. Strategie komunikowania politycznego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kwiatkowski, Maciej Józef. 1980. „Tu Polskie Radio Warszawa…”. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Levinson, Paul. 2006. Miękkie ostrze, czyli historia i przyszłość rewolucji informacyjnej. Tłum. Hanna Jankowska. Warszawa: Muza SA.
Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. 2007. Analiza tekstu w dyskursie medialnym. Przewodnik dla studentów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Loewe, Iwona. 2007. Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Łukasik-Turecka, Agnieszka. 2014a. Radiowa reklama wyborcza – polecać czy odradzać (uwagi politologa). Roczniki Nauk Społecznych, 1, s. 95–109.
Łukasik-Turecka, Agnieszka. 2014b. Stosunek elektoratu do radiowych reklam wyborczych. Political Preferences, 8, s. 51–60.
Łukasik-Turecka, Agnieszka. 2015. Audytywna reklama wyborcza – przeżytek czy konieczność? Zeszyty Prasoznawcze, 1 (221), s. 167–175.
Łukasik-Turecka, Agnieszka. 2018. Zmiana usytuowania radia w komunikowaniu politycznym. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Massaka, Iwona. 2009. Muzyka jako instrument wpływu politycznego. Łódź: Wydawnictwo Ibidem.
Michalczyk, Stanisław. 2005. Komunikowanie polityczne. Teoretyczne aspekty procesu. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
Ong, Walter J. 1992. Oralność i piśmienność. Tłum. Józef Japola. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Pisarek, Walery. 2008. Wstęp do nauki o komunikowaniu. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Rosińska, Zofia. 2001. Blaustein: Koncepcja odbioru mediów. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Sapir, Edward. 1978. Kultura. Język. Osobowość. Tłum. Barbara Stanosz i Roman Zimand. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Stachyra, Grażyna. 2008. Gatunki audycji w radiu sformatowanym. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Wielopolska-Szymura, Mirosława. 2013. Ethnic Community Radio in Canadian and Australian Multicultural Societies. W: Stachyra, Grażyna (red.). Radio – Community, Challenges, Aesthetics. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 97–109.
Wielopolska-Szymura, Mirosława. 2014. Radio as an Old and a New Medium: Sustaining Cultural Identities of Listeners. W: Starkey, Guy, Stachyra, Grażyna, i Oliveira, Madalena (red.). Radio: The Resilient Medium. Sunderland: Centre for Research in Media and Cultural Studies,
University of Sunderland, s. 115–124.
Wood, James. 1994. History of International Broadcasting. London: Peter Peregrinus Ltd.
Netografia
Anagnostopulu, Anna. 2010. Pupa, Osram, Siku. Najdziwniejsze nazwy firm. Polacy się śmieją i kupują. [Online]. Manager Money.pl. 7.12.2010. Dostęp: https://manager.money.pl/strategie/zarzadzanie/artykul/pupa;osram;siku;najdziwniejsze;nazwy;firm,43,0,729899.html [18.02.2019].
Dorżniemy watahy. [Online]. TVN24.pl. Dostęp: https://www.tvn24.pl/wideo/z-anteny/sikorskidorzniemy-watahy,175231.html?playlist_id=29830 [20.12.2018].
Poladian, Charles. 2013. ‘War of the Worlds’ Radio Broadcast Turns 75: Listen to Orson Welles’ Famous Hoax. [Online]. International Business Times. Dostęp: http://www.ibtimes.com/war-worlds-radio-broadcast-turns-75-listen-orson-welles-famous-hoax-1447470 [5.09.2014].
Pooley, Jefferson, i Socolow, Michael J. 2013. The Myth of the War of the Worlds Panic. [Online]. Slate.com. Dostęp: http://www.slate.com/articles/arts/history/2013/10/orson_welles_war_of_the_worlds_panic_myth_the_infamous_radio_broadcast_did.html [15.12.2018].
Tworzywo [hasło]. [Online]. SJPPWN.pl. Dostęp: https://sjp.pwn.pl/slowniki/tworzywo.html[17.03.2019].
Wataha [hasło]. [Online]. SJP.pl. Dostęp: https://sjp.pl/wataha [15.12.2018].
Wiater, Anna. 2019. Kolejny bardzo dobry rok dla radia w Polsce! [Online]. Komitet Badań Radiowych. Dostęp: https://badaniaradiowe.pl/kolejny-bardzo-dobry-rok-dla-radia-w-polsce/[18.02.2019].
Audycje radiowe
Komitet Wyborczy Wyborców Andrzeja Rozenka. 6 listopada 2014. Radiowy spot wyborczy w wyborach samorządowych 2014 roku. Czas trwania: 30 sek. [Online]. Youtube.com. Dostęp:https://www.youtube.com/watch?v=Yn6HME7Eitw [20.12.2018].
Komitet Wyborczy Wyborców Monarchiści. 4 listopada 2014. Radiowy spot wyborczy w wyborach samorządowych do rady miejskiej Wrocławia w 2014 roku. Czas trwania: 25 sek. [Online]. Youtube.com. Dostęp: https://www.youtube.com/watch?v=B3vkCwL4OeA&list=WL&index=6 [20.12.2018].
Komitet Wyborczy Wyborców Piotra Masłowskiego. 2013. Radiowy spot wyborczy w wyborach uzupełniających do Senatu RP – 21 kwietnia 2013. Czas trwania: 25 sek. [Online]. Youtube.com. Dostęp: https://www.youtube.com/watch?v=pwUoqXGG40o&list=WL&index=12&t=0s [20.12.2018].
Antoine, Frederic (red.). 2016. Analyser la radio. Méthodes et mises en pratque. Louvain-la-Neuve: De Boeck Supérieur.
Baker, Frank W. 2009. Political Campaigns and Political Advertising: A Media Literacy Guide. Santa Barbara: Greenwood.
Bardijewska, Sława. 2001. Nagie słowo. Rzecz o słuchowisku. Warszawa: Wydawnictwo Elipsa.
Beasley, Ron, i Danesi, Marcel. 2002. Persuasive Signs: The Semiotics of Advertising. New York: Mouton de Gruyter.
Boniecka, Barbara, i Panasiuk, Jolanta. 2001. O języku audycji radiowych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Crisell, Andrew. 2002. An Introductory History of British Broadcasting. Wyd. 2. London: Routledge.
Cwalina, Wojciech, i Falkowski, Andrzej. 2006. Marketing polityczny. Perspektywa psychologiczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Dijk van, Teun A. 1988. News as Discourse. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Dobek-Ostrowska, Bogusława. 2007. Komunikowanie polityczne i publiczne. Warszawa: PWN.
Dobek-Ostrowska, Bogusława, Fras, Janina, i Ociepka, Beata. 1999. Teoria i praktyka propagandy. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Fairclough, Norman. 2003. Analysing Discourse: Textual Analysis for Social Research. London: Routledge.
Jędrzejewski, Stanisław. 2004. Radio. Narodziny – ewolucja – perspektywy. W: Bauer, Zbigniew, i Chudziński, Edward (red.). Dziennikarstwo i świat mediów. Kraków: Universitas, s. 59–70.
Kall, Jacek. 1998. Reklama. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Kita, Małgorzata. 2013. Dyskurs radiowy. W: Malinowska, Ewa, Nocoń, Jolanta, i Żydek-Bednarczuk, Urszula (red.). Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny. Kraków: Universitas, s. 338–346.
Kolczyński, Mariusz. 2005. Współczesne komunikowanie polityczne – między propagandą a marketingiem politycznym. Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 1, s. 225–234.
Kolczyński, Mariusz. 2008. Strategie komunikowania politycznego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kwiatkowski, Maciej Józef. 1980. „Tu Polskie Radio Warszawa…”. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Levinson, Paul. 2006. Miękkie ostrze, czyli historia i przyszłość rewolucji informacyjnej. Tłum. Hanna Jankowska. Warszawa: Muza SA.
Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. 2007. Analiza tekstu w dyskursie medialnym. Przewodnik dla studentów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Loewe, Iwona. 2007. Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Łukasik-Turecka, Agnieszka. 2014a. Radiowa reklama wyborcza – polecać czy odradzać (uwagi politologa). Roczniki Nauk Społecznych, 1, s. 95–109.
Łukasik-Turecka, Agnieszka. 2014b. Stosunek elektoratu do radiowych reklam wyborczych. Political Preferences, 8, s. 51–60.
Łukasik-Turecka, Agnieszka. 2015. Audytywna reklama wyborcza – przeżytek czy konieczność? Zeszyty Prasoznawcze, 1 (221), s. 167–175.
Łukasik-Turecka, Agnieszka. 2018. Zmiana usytuowania radia w komunikowaniu politycznym. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Massaka, Iwona. 2009. Muzyka jako instrument wpływu politycznego. Łódź: Wydawnictwo Ibidem.
Michalczyk, Stanisław. 2005. Komunikowanie polityczne. Teoretyczne aspekty procesu. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
Ong, Walter J. 1992. Oralność i piśmienność. Tłum. Józef Japola. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Pisarek, Walery. 2008. Wstęp do nauki o komunikowaniu. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Rosińska, Zofia. 2001. Blaustein: Koncepcja odbioru mediów. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Sapir, Edward. 1978. Kultura. Język. Osobowość. Tłum. Barbara Stanosz i Roman Zimand. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Stachyra, Grażyna. 2008. Gatunki audycji w radiu sformatowanym. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Wielopolska-Szymura, Mirosława. 2013. Ethnic Community Radio in Canadian and Australian Multicultural Societies. W: Stachyra, Grażyna (red.). Radio – Community, Challenges, Aesthetics. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 97–109.
Wielopolska-Szymura, Mirosława. 2014. Radio as an Old and a New Medium: Sustaining Cultural Identities of Listeners. W: Starkey, Guy, Stachyra, Grażyna, i Oliveira, Madalena (red.). Radio: The Resilient Medium. Sunderland: Centre for Research in Media and Cultural Studies,
University of Sunderland, s. 115–124.
Wood, James. 1994. History of International Broadcasting. London: Peter Peregrinus Ltd.
Netografia
Anagnostopulu, Anna. 2010. Pupa, Osram, Siku. Najdziwniejsze nazwy firm. Polacy się śmieją i kupują. [Online]. Manager Money.pl. 7.12.2010. Dostęp: https://manager.money.pl/strategie/zarzadzanie/artykul/pupa;osram;siku;najdziwniejsze;nazwy;firm,43,0,729899.html [18.02.2019].
Dorżniemy watahy. [Online]. TVN24.pl. Dostęp: https://www.tvn24.pl/wideo/z-anteny/sikorskidorzniemy-watahy,175231.html?playlist_id=29830 [20.12.2018].
Poladian, Charles. 2013. ‘War of the Worlds’ Radio Broadcast Turns 75: Listen to Orson Welles’ Famous Hoax. [Online]. International Business Times. Dostęp: http://www.ibtimes.com/war-worlds-radio-broadcast-turns-75-listen-orson-welles-famous-hoax-1447470 [5.09.2014].
Pooley, Jefferson, i Socolow, Michael J. 2013. The Myth of the War of the Worlds Panic. [Online]. Slate.com. Dostęp: http://www.slate.com/articles/arts/history/2013/10/orson_welles_war_of_the_worlds_panic_myth_the_infamous_radio_broadcast_did.html [15.12.2018].
Tworzywo [hasło]. [Online]. SJPPWN.pl. Dostęp: https://sjp.pwn.pl/slowniki/tworzywo.html[17.03.2019].
Wataha [hasło]. [Online]. SJP.pl. Dostęp: https://sjp.pl/wataha [15.12.2018].
Wiater, Anna. 2019. Kolejny bardzo dobry rok dla radia w Polsce! [Online]. Komitet Badań Radiowych. Dostęp: https://badaniaradiowe.pl/kolejny-bardzo-dobry-rok-dla-radia-w-polsce/[18.02.2019].
Audycje radiowe
Komitet Wyborczy Wyborców Andrzeja Rozenka. 6 listopada 2014. Radiowy spot wyborczy w wyborach samorządowych 2014 roku. Czas trwania: 30 sek. [Online]. Youtube.com. Dostęp:https://www.youtube.com/watch?v=Yn6HME7Eitw [20.12.2018].
Komitet Wyborczy Wyborców Monarchiści. 4 listopada 2014. Radiowy spot wyborczy w wyborach samorządowych do rady miejskiej Wrocławia w 2014 roku. Czas trwania: 25 sek. [Online]. Youtube.com. Dostęp: https://www.youtube.com/watch?v=B3vkCwL4OeA&list=WL&index=6 [20.12.2018].
Komitet Wyborczy Wyborców Piotra Masłowskiego. 2013. Radiowy spot wyborczy w wyborach uzupełniających do Senatu RP – 21 kwietnia 2013. Czas trwania: 25 sek. [Online]. Youtube.com. Dostęp: https://www.youtube.com/watch?v=pwUoqXGG40o&list=WL&index=12&t=0s [20.12.2018].
Wielopolska-Szymura, M. (2020). Radio w polityce, polityka w radiu – formy wykorzystania radia w komunikowaniu politycznym. Media - Kultura - Komunikacja Społeczna, 2(15), 25–40. https://doi.org/10.31648/mkks.5133
