Rola muzeów Holokaustu i ich audytoriów w kształtowaniu pamięci o Holokauście w kontekście nowych mediów
Abstrakt
Za pomocą mediów społecznościowych, rozumianych jako nowe media, muzea publiczne prowadzą dyskurs ze swoimi audytoriami internetowymi. Celem zaprezentowanych badań jest odpowiedź na pytanie, czy audytoria internetowe, które w XXI wieku biorą udział w dyskursie na temat tak bolesnego tematu jak Holokaust, za sprawą nowych mediów mogą budować wystawy muzeów Holokaustu w środowisku internetowym. W badaniu określenie „budowanie wystaw” rozumiano jako wpływanie na ekspozycję Holokaustu oraz na narrację wybranych muzeów w Internecie. Nowe media mają wpływ na doświadczenie audytorium w kontakcie z instytucją muzealną, ponieważ wzmacniają odbiór ekspozycji oraz angażują uwagę zwiedzających, ale także sprawiają, że mogą się oni przenieść poza fizyczny obiekt. Dzięki mediom społecznościowym zachodzi też zmiana w procesie komunikacji między muzeum a audytorium ‒ publiczność muzeum zadaje pytania oraz dzieli się doświadczeniem wyniesionym z wystawy, a nie tylko biernie zwiedza, przemierzając muzealne sale w przestrzeni realnej. Audytorium, zdaniemSusan Hazan (2006), może więc budować wystawę dzięki nowym mediom. Autorka
niniejszych badań nie potwierdza w pełni tezy Hazan. Swoje zdanie wywodzi z analizy obecności w mediach społecznościowych dwóch największych muzeów Holokaustu w Polsce i w Stanach Zjednoczonych: Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu oraz The United States Holocaust Memorial Museum in Washington (Narodowego Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie).
Słowa kluczowe:
audytorium muzeum, muzea Holokaustu, nowe media, polityka pamięciBibliografia
Dijk, Teun A. van. 2015. Critical Discourse Analysis. W: Tannen, Deborah, Hamilton, Heidi E., i Schiffrin, Deborah (ed.). The Handbook of Discourse Analysis, 2. Oxford: Bloomsbury Publishing PLC, s. 466‒485.
Folga-Januszewska, Dorota. 2015. Muzeum: fenomeny i problemy. Warszawa: Universitas i Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
Galon, Maksymilian. 2019. Demokracja w Internecie, Internet w demokracji. Wybrane aspekty zarządzania państwem w warunkach rozwijającej się sieci Internet. Kraków: AT Wydawnictwo.
Gwóźdź, Sandra, i Machnik, Bartłomiej. 2014. Media społecznościowe w teorii mediów i teorii społecznej. W: Opioła, Wojciech, i Popiołek, Malwina (red.). Media społecznościowe. Nowe formy ekspresji politycznej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 13‒32.
Heim, Hilde. 2000. The Museum in Transition: A Philosophical Perspective. Washington: Smithsonian Books.
Krantz, Tomasz. 2000. Miejsca pamięci czy pamięć miejsc. Rozważania o roli upamiętniania w przekazie społeczno-historycznym. Pro Memoria. Biuletyn informacyjny Państwowego Muzeum Oświęcim-Brzezinka, Fundacji Pamięci Ofiar Obozu Zagłady Auschwitz-Birkenau, 13, s. 75‒78.
Krantz, Tomasz. 2002. Edukacja historyczna w miejscach pamięci. Zarys problematyki. Lublin: Stowarzyszenie „Dialog i Współpraca”.
Kreft, Jan. 2015. Za fasadą społeczności. Elementy zarządzania nowymi mediami. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kubiszyn, Marta. 2019. Niepamięć ‒ postpamięć ‒ współpamięć. Zagłada lubelskich Żydów jako przedmiot kultury pamięci. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Linenthal, Edward T. 2001. Preserving Memory: The Struggle to Create Americaʼs Holocaust Museum. New York: Columbia University Press.
McLuhan, Marshall. 1975. Wybór pism. Tłum. Karol Jakubowicz. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
McLuhan, Marshall, i Fiore, Quentin. 1967. The Medium is the Message. New York: Bantam Books.
Mendel, Maria, i Theiss, Wiesław. 2019. Pamięci miejsce. Perspektywa społeczno-edukacyjna. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Novick, Peter. 2001. The Holocaust and Collective Memory: The American Experience. London: Bloomsbury.
Nowak-Far, Artur, i Zamęcki, Łukasz. 2015. Defective Codes of Memory: How the Memory of International Crimes Is Distorted in Public Discourse. Warszawa: Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
Olender, Kamil. 2019. Wartości we wpisach polskich partii politycznych w Internecie w okresie okołowyborczym w 2015 roku. Wrocław: Libron, AT.
Stenogram z wykładów. 2012‒2013. Studia podyplomowe na kierunku marketing internetowy, nowy PR, zrealizowane w Wyższej Szkole Europejskiej im. ks. Tischnera w Krakowie w 2012 i 2013 roku [w posiadaniu autorki badań].
Young, James E. 1993. The Texture of Memory. New Haven ‒ London: Yale University Press.
Ziębińska-Witek, Anna. 2011. Historia w muzeach. Studium ekspozycji Holokaustu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Netografia
Clement, J. 2019. Facebook: Number of Monthly Active Users Worldwide 2008‒2019. [Online].
Statista Database Company. Dostęp: https://www.statista.com/statistics/264810/number-of--monthly-active-facebook-users-worldwide/ [19.03.2020].
Hazan, Susan. 2006. A Crisis of Authority: New Lamps for Old. [Online]. Dostęp: https://www.academia.edu/603893/A_Crisis_of_Authority_New_Lamps_for_Old [19.03.2020].
Strategic Plan Summary. 2018. Strategic Plan Summary 2013–2018. [Online]. The United States Holocaust Memorial Museum. Dostęp: https://www.ushmm.org/m/pdfs/Strategic-Plan-2013-2018.pdf [14.12.2019].
United States Holocaust Memorial Council. 1980. An Act to Establish the United States Holocaust Memorial Council. Public Law 96‒388. [Online]. United States Holocaust Memorial Museum. Dostęp: https://www.ushmm.org/information/about-the-museum/council/act-establishing-united-states-holocaust-memorial-council [19.03.2020].
Voices of #AskWhy. 2018. [Online]. YouTube. Dostęp: https://www.google.com/searchei=LegWX8zoD4XurgSE5pvQCA&q=Voices+of+%23AskWhy&oq=Voices+of+%23AskWhy&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQDFAAWABg0iZoAHAAeACAAQCIAQCSAQCYAQCqAQdnd3Mtd2l6&sclient=psy-ab&ved=0ahUKEwiMs_LBtN7qAhUFt4sKHQTzBooQ4dUDCAw [14.12.2019].
Zarządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 2013. Zarządzenie Ministra Kulturyi Dziedzictwa Narodowego z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie nadania statutu PaństwowemuMuzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. [Online]. INFOR. Dostęp: https://www.infor.pl/akt-prawny/U26.2013.003.0000008,zarzadzenie-ministra-kultury-i-dziedzictwa-narodowego--w-sprawie-nadania-statutu-panstwowemu-muzeum-auschwitzbirkenau-w-oswiecimiu.html[14.12.2019].
