Obrazy cielesności kobiet trenujących sztuki i sporty walki w dyskursie medialnym. Zarys problematyki
Przemysław Pawelec
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowiehttps://orcid.org/0000-0003-1658-6133
Wojciech Jan Cynarski
Uniwersytet Rzeszowskihttps://orcid.org/0000-0003-1252-5456
Abstrakt
W artykule przywołano temat występowania w dyskursach medialnych obrazów cielesności kobiet trenujących sztuki walki i sporty walki. Celem autorów opracowania jest scharakteryzowanie wybranych dyskursów odnoszących się do kobiet, które uprawiają różne formy aktywności fizycznej celem poprawy własnej kondycji psychofizycznej. Zarys tego zagadnienia zaprezentowano na podstawie udziału kobiet 1) w rozmaitych formach procesów treningowych, 2) w podejmowaniu walki z własnymi słabościami oraz 3) w rywalizacji z wybranymi przeciwnikami. Jako metodę badawczą wykorzystano wybrane elementy analizy dyskursu publikacji medialnych, które wyselekcjonowano na podstawie wstępnej analizy treści.
Słowa kluczowe:
media masowe, sztuki walki, sporty walki, kobiety, cielesnośćBibliografia
Bendelow, Gillian, i Williams, Simon J. 2002. The Lived Body: Sociological Themes, Embodied Issues. London: Routledge.
Berthelot, Jean M. 1991. Sociological Discourse and the Body. Theory, Culture and Society, 3 (3), s. 155–164.
Bińczyk, Ewa. 2001. Na obrzeżach konstruktywizmu – na obrzeżach myślenia. Er(r)go. Teoria – literatura – kultura, 2, s. 49–57.
Blood, Sylvia K. 2005. Body Work: The Social Construction of Womenʼs Body Image. London: Routledge.
Channon, Alex, i Jennings, George. 2014. Exploring Embodiment Through Martial Arts and Combat Sports: A Review of Empirical Research. Sport in Society, 6, s. 773–789.
Cohen, Einat B.-O. 2006. Kime and the Moving Body: Somatic Codes in Japanese Martial Arts. Body and Society, 4, s. 73–93.
Cynarski, Wojciech J. 2019. Martial Arts and Combat Sports: Towards the General Theory of Fighting Arts. Gdańsk: Wydawnictwo Katedra.
Cynarski, Wojciech J., i Lee-Barron, James. 2014. Philosophies of Martial Arts and Their Pedagogical Consequences. Ido Movement for Culture: Journal of Martial Arts Antropology, 1, s. 11–19.
Czuba, Krystyna. 1995. Media i władza. Warszawa: Inicjatywa Wydawnicza „Ad Astra”.
Daniels, Kevin, i Thorton, Everard W. 1990. An Analysis of the Relationship Between Hostility and Training in the Martial Arts. Journal of Sports Sciences, 8, s. 95–101.
Dec-Pietrowska, Joanna, i Paprzycka, Emilia. 2016. Społeczne konstruowanie cielesności i seksualności. Analiza wybranego kontekstu edukacji seksualnej. Dyskursy Młodych Andragogów, 17, s. 325–339.
Dunkle, Roger. 2008. Gladiators: Violence and Spectacle in Ancient Rome. London: Routledge.
Gromysz, Jowita. 2016. Świat Barbie jako utopia ciała idealnego. W: Gromysz, Jowita, i Włodarczyk, Rafał (red.). Utopia a edukacja. Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 143–154.
Gross, Paul R., i Levitt, Norman. 1994. Higher Superstition: The Academic Left and Its Quarrels with Science. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Harrison, Kristen, i Fredrickson, Barbara L. 2003. Womenʼs Sports Media, Self-Objectification, and Mental Health in Black and White Adolescent Females. Journal of Communication, 2, s. 216–232.
Hartmann-Tews, Ilse, i Pfister, Gertrud (ed.). 2003. Sport and Women: Social Issues in International Perspective. New York: Routledge.
Izydorczyk, Bernadetta, i Rybicka-Klimczyk, Adriana. 2009. Środki masowego przekazu i ich rola w kształtowaniu wizerunku ciała u zróżnicowanych wiekiem życia kobiet polskich (analiza badań własnych). Problemy Medycyny Rodzinnej, 3, s. 20–32.
Kluczyńska, Urszula. 2016. Ciało jako obszar refleksji naukowej i jako projekt. Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu, 3, s. 277–284.
Kozłowska, Anna. 2013. Bohater reklamowy, czyli jak budować wiarygodność w reklamie. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace, 1, s. 111–135.
Królikowska, Sabina. 2000. Wizerunek kobiety w prasie kobiecej lat dziewięćdziesiątych. [Praca doktorska powstała pod kierunkiem dr hab. Anny Michalskiej]. Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza.
Łączyński, Marcin. 2008. Wizerunek. W: Gackowski, Tomasz, i Łączyński, Marcin (red.). Analiza wizerunku w mediach. Warszawa: Instytut Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 79–104.
Łebkowska, Anna. 2011. Jak ucieleśnić ciało: o jednym z dylematów somatopoetyki. Teksty Drugie, 4, s. 11–27.
Mirucka, Beata. 2003. Poszukiwanie znaczenia cielesności i ja cielesnego. Przegląd Psychologiczny, 2, s. 209–223.
Nitsch, Katarzyna, Prajs, Elżbieta, Kurpisz, Jacek, i Tyburski, Ernest. 2012. Obraz ciała i jego zaburzenia. Aspekty teoretyczne w kontekście wybranych jednostek psychopatologicznych. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 3, s. 176–182.
Ortner, Sherry B. 1972. Is Female to Male as Nature Is to Culture? Feminist Studies, 1, s. 5–31.
Pawelec, Przemysław. 2015a. Model Shannona i Weavera a tworzenie własnego wizerunku medialnego (na przykładzie mistrzów i nie-mistrzów sztuk, sportów i systemów walki). W: Hofman, Iwona, i Kępa-Figura, Danuta (red.). Współczesne media. Medialny obraz świata. Zagadnienia teoretyczne. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 251–265.
Pawelec, Przemysław. 2015b. „Wojownik-Wamp” jako przykład wykreowanego obrazu kobiety w mediach. W: Pataj, Magdalena (red.). Kobieta w sferze publicznej. Teoria i praktyka. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 126–141.
Pawłucki, Andrzej. 2015. Nauki o kulturze fizycznej. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Roguska, Agnieszka. 2010. Współczesna edukacja kulturowa z udziałem mass mediów w dobie globalizacji. W: Roguska, Agnieszka, i Danielak-Chomać, Małgorzata (red.). Współczesna edukacja kulturowa. Oblicza – przemiany – perspektywy. Siedlce: Samorządowe Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli, s. 153–165.
Sassatelli, Roberta. 2010. Fitness Culture Gyms and the Commercialisation of Discipline and Fun. New York: Palgrave Macmillan.
Sieber, Lothar, i Pawelec, Przemysław. 2016. Professors of Martial Arts: Holders of This Title in Martial Arts Science. Ido Movement for Culture: Journal of Martial Arts Anthropology, 3, s. 15–26.
Silverstein, Brett, Perdue, Lauren, Peterson, Barbara, i Kelly, Eileen. 1986. The Role of the Mass Media in Promoting a Thin Standard of Bodily Attractiveness for Women. Sex Roles, 9–10, s. 519–532.
Swami, Viren, Steadman, Laura, i Tovée, Martin J. 2009. A Comparison of Body Size Ideals, Body Dissatisfaction, and Media Influence Between Female Track Athletes, Martial Artists, and Non-Athletes. Psychology of Sport and Exercise, 6, s. 609–614.
Wolska, Beata, Adam, Marek, i Mekic, Amel. 2016. The Correlation of General and Special Physical Fitness Indices with Somatic Indicators in 16–18-Year-Old Female Judokas. Ido Movement for Culture: Journal of Martial Arts Anthropology, 3, s. 27–33.
Young, Richard A., i Collin, Audrey. 2004. Introduction: Constructivism and Social Constructionism in the Career Field. Journal of Vocational Behavior, 3, s. 373–388.
Zwierżdżyński, Marcin K. 2012. Konstruktywizm a konstrukcjonizm. Principia, 56, s. 117–135.
Netografia
Rogaliński, Paweł. 2012. Tworzenie wizerunku a image. [Online]. Przegląd Dziennikarski.pl. Dostęp: http://www.przegladdziennikarski.pl/tworzenie-wizerunku-a-image [13.09.2012].
Berthelot, Jean M. 1991. Sociological Discourse and the Body. Theory, Culture and Society, 3 (3), s. 155–164.
Bińczyk, Ewa. 2001. Na obrzeżach konstruktywizmu – na obrzeżach myślenia. Er(r)go. Teoria – literatura – kultura, 2, s. 49–57.
Blood, Sylvia K. 2005. Body Work: The Social Construction of Womenʼs Body Image. London: Routledge.
Channon, Alex, i Jennings, George. 2014. Exploring Embodiment Through Martial Arts and Combat Sports: A Review of Empirical Research. Sport in Society, 6, s. 773–789.
Cohen, Einat B.-O. 2006. Kime and the Moving Body: Somatic Codes in Japanese Martial Arts. Body and Society, 4, s. 73–93.
Cynarski, Wojciech J. 2019. Martial Arts and Combat Sports: Towards the General Theory of Fighting Arts. Gdańsk: Wydawnictwo Katedra.
Cynarski, Wojciech J., i Lee-Barron, James. 2014. Philosophies of Martial Arts and Their Pedagogical Consequences. Ido Movement for Culture: Journal of Martial Arts Antropology, 1, s. 11–19.
Czuba, Krystyna. 1995. Media i władza. Warszawa: Inicjatywa Wydawnicza „Ad Astra”.
Daniels, Kevin, i Thorton, Everard W. 1990. An Analysis of the Relationship Between Hostility and Training in the Martial Arts. Journal of Sports Sciences, 8, s. 95–101.
Dec-Pietrowska, Joanna, i Paprzycka, Emilia. 2016. Społeczne konstruowanie cielesności i seksualności. Analiza wybranego kontekstu edukacji seksualnej. Dyskursy Młodych Andragogów, 17, s. 325–339.
Dunkle, Roger. 2008. Gladiators: Violence and Spectacle in Ancient Rome. London: Routledge.
Gromysz, Jowita. 2016. Świat Barbie jako utopia ciała idealnego. W: Gromysz, Jowita, i Włodarczyk, Rafał (red.). Utopia a edukacja. Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 143–154.
Gross, Paul R., i Levitt, Norman. 1994. Higher Superstition: The Academic Left and Its Quarrels with Science. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Harrison, Kristen, i Fredrickson, Barbara L. 2003. Womenʼs Sports Media, Self-Objectification, and Mental Health in Black and White Adolescent Females. Journal of Communication, 2, s. 216–232.
Hartmann-Tews, Ilse, i Pfister, Gertrud (ed.). 2003. Sport and Women: Social Issues in International Perspective. New York: Routledge.
Izydorczyk, Bernadetta, i Rybicka-Klimczyk, Adriana. 2009. Środki masowego przekazu i ich rola w kształtowaniu wizerunku ciała u zróżnicowanych wiekiem życia kobiet polskich (analiza badań własnych). Problemy Medycyny Rodzinnej, 3, s. 20–32.
Kluczyńska, Urszula. 2016. Ciało jako obszar refleksji naukowej i jako projekt. Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu, 3, s. 277–284.
Kozłowska, Anna. 2013. Bohater reklamowy, czyli jak budować wiarygodność w reklamie. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace, 1, s. 111–135.
Królikowska, Sabina. 2000. Wizerunek kobiety w prasie kobiecej lat dziewięćdziesiątych. [Praca doktorska powstała pod kierunkiem dr hab. Anny Michalskiej]. Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza.
Łączyński, Marcin. 2008. Wizerunek. W: Gackowski, Tomasz, i Łączyński, Marcin (red.). Analiza wizerunku w mediach. Warszawa: Instytut Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 79–104.
Łebkowska, Anna. 2011. Jak ucieleśnić ciało: o jednym z dylematów somatopoetyki. Teksty Drugie, 4, s. 11–27.
Mirucka, Beata. 2003. Poszukiwanie znaczenia cielesności i ja cielesnego. Przegląd Psychologiczny, 2, s. 209–223.
Nitsch, Katarzyna, Prajs, Elżbieta, Kurpisz, Jacek, i Tyburski, Ernest. 2012. Obraz ciała i jego zaburzenia. Aspekty teoretyczne w kontekście wybranych jednostek psychopatologicznych. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 3, s. 176–182.
Ortner, Sherry B. 1972. Is Female to Male as Nature Is to Culture? Feminist Studies, 1, s. 5–31.
Pawelec, Przemysław. 2015a. Model Shannona i Weavera a tworzenie własnego wizerunku medialnego (na przykładzie mistrzów i nie-mistrzów sztuk, sportów i systemów walki). W: Hofman, Iwona, i Kępa-Figura, Danuta (red.). Współczesne media. Medialny obraz świata. Zagadnienia teoretyczne. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 251–265.
Pawelec, Przemysław. 2015b. „Wojownik-Wamp” jako przykład wykreowanego obrazu kobiety w mediach. W: Pataj, Magdalena (red.). Kobieta w sferze publicznej. Teoria i praktyka. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 126–141.
Pawłucki, Andrzej. 2015. Nauki o kulturze fizycznej. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Roguska, Agnieszka. 2010. Współczesna edukacja kulturowa z udziałem mass mediów w dobie globalizacji. W: Roguska, Agnieszka, i Danielak-Chomać, Małgorzata (red.). Współczesna edukacja kulturowa. Oblicza – przemiany – perspektywy. Siedlce: Samorządowe Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli, s. 153–165.
Sassatelli, Roberta. 2010. Fitness Culture Gyms and the Commercialisation of Discipline and Fun. New York: Palgrave Macmillan.
Sieber, Lothar, i Pawelec, Przemysław. 2016. Professors of Martial Arts: Holders of This Title in Martial Arts Science. Ido Movement for Culture: Journal of Martial Arts Anthropology, 3, s. 15–26.
Silverstein, Brett, Perdue, Lauren, Peterson, Barbara, i Kelly, Eileen. 1986. The Role of the Mass Media in Promoting a Thin Standard of Bodily Attractiveness for Women. Sex Roles, 9–10, s. 519–532.
Swami, Viren, Steadman, Laura, i Tovée, Martin J. 2009. A Comparison of Body Size Ideals, Body Dissatisfaction, and Media Influence Between Female Track Athletes, Martial Artists, and Non-Athletes. Psychology of Sport and Exercise, 6, s. 609–614.
Wolska, Beata, Adam, Marek, i Mekic, Amel. 2016. The Correlation of General and Special Physical Fitness Indices with Somatic Indicators in 16–18-Year-Old Female Judokas. Ido Movement for Culture: Journal of Martial Arts Anthropology, 3, s. 27–33.
Young, Richard A., i Collin, Audrey. 2004. Introduction: Constructivism and Social Constructionism in the Career Field. Journal of Vocational Behavior, 3, s. 373–388.
Zwierżdżyński, Marcin K. 2012. Konstruktywizm a konstrukcjonizm. Principia, 56, s. 117–135.
Netografia
Rogaliński, Paweł. 2012. Tworzenie wizerunku a image. [Online]. Przegląd Dziennikarski.pl. Dostęp: http://www.przegladdziennikarski.pl/tworzenie-wizerunku-a-image [13.09.2012].
Pawelec, P., & Cynarski, W. J. (2021). Obrazy cielesności kobiet trenujących sztuki i sporty walki w dyskursie medialnym. Zarys problematyki. Media - Kultura - Komunikacja Społeczna, 2(16), 77–88. https://doi.org/10.31648/mkks.6294
Przemysław Pawelec
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
https://orcid.org/0000-0003-1658-6133
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
https://orcid.org/0000-0003-1658-6133
