Medialaby w perspektywie kultury wernakularnej. Analiza wybranych cech polskich instytucji
Daniel Sołtysiak
Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych UŁ, Katedra Nowych Mediów i Kultury Cyfrowej Uniwersytetu Łódzkiegohttps://orcid.org/0000-0001-6151-3334
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji badań laboratoriów cyfrowej humanistyki w perspektywie kultury wernakularnej. Tekst uwzględnia teoretyczne założenia modelu laboratoryjnego oraz kultury wernakularnej jako propozycji metodologicznej, także z uwzględnieniem genezy terminu. Autor podejmuje rozważania na podstawie trzech wyznaczników koncepcji: emergentności, subwersywności strukturalnej, lokalności oraz amatorskości.
Studium przypadku polskich instytucji zostało oparte na wywiadach przeprowadzonych z przedstawicielami trzech medialabów: w Gdańsku, w Krakowie oraz w Katowicach. Wnioski z badań doprowadziły do wysunięcia propozycji analizowania medialabów w kontekście tytułowego paradygmatu, uwzględniając przedmiot podejmowanych aktywności w laboratoriach oraz specyfikę ich funkcjonowania. Badacz zwraca uwagę na aspekty określające działania medialabów: regionalny kontekst historyczny, potrzeby społeczne, lokalna kultura cyfrowa, paradygmat Do It Yourself.
W podsumowaniu autor proponuje szerszy kontekst przyszłych badań laboratoriów cyfrowej humanistyki w europejskich państwach postsocjalistycznych.
Słowa kluczowe:
medialab, kultura wernakularna, lokalna kultura cyfrowa, humanistyczne laboratoriumInstytucje finansujące
Bibliografia
Filiciak, Mirosław, Tarkowski, Alek (2011). Medialab – instrukcja obsługi W: Filiciak, Mirosław, Tarkowski Alek, Jałosińska, Agata (red.). Medialab. Instrukcja obsługi. Chrzelice: Fundacja Ortus, 11-16. Google Scholar
Garda, Maria (2020). Przyswajanie kulturowe mikrokomputerów w PRL w latach osiemdziesiątych XX wieku W: Sitarski, Piotr, Garda, Mara B., Jajko, Krzysztof (red.). Nowe media w PRL. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 155-165. Google Scholar
Lévy, Pierre (1997). Collective Intelligence - Mankind's Emerging World In Cyberspace. Cambridge: Perseus Books. Google Scholar
Maj, Anna (2017). Medialaby, fablaby i banki wiedzy jako nowe modele instytucji edukacyjnych i animacyjnych. Problemy i wyzwania. Państwo i Społeczeństwo, 3, 86-103. Google Scholar
Marecki, Piotr (2018) (red.). Gatunki cyfrowe. Instrukcja obsługi. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Google Scholar
Marecki, Piotr (2019). Praktyka i eksperyment. Laboratoryjny model humanistyki. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Google Scholar
Marecki, Piotr i in. (2019). UBU lab. Raporty techniczne 2016-2019. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Google Scholar
Marecki, Piotr, Yerzmyey, Robert, ,,Hellboj”, Straka (2019). Demoscena. ZX Spectrum. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Google Scholar
Napiórkowski, Marcin i in. (2015). Kultura wernakularna. Antropologia projektów nieudanych. Kultura Współczesna, 3(87), 14-26. Google Scholar
Orszak-Dudkowska, Katarzyna (2016). ,,Zrób to sam/Do it yourself”. Nowe oblicza rzemiosła i rękodzieła w kulturze współczesnej. Zeszyty Wiejskie, XXII, 99-107. Google Scholar
Pawlicka-Deger, Urszula (2020). The Laboratory Turn: Exploring Discourses, Landscapes, and Models of Humanities Lab. Digital Humanities Quarterly, 14.3. Dostęp: http://www.digitalhumanities.org/dhq/vol/14/3/000466/000466.html [12.08.202]. Google Scholar
Pawlicka, Urszula (2017). Humanistyka: pracownia, centrum czy laboratorium? Teksty Drugie, 1, 314-333.
Crossref
Google Scholar
Pawlicka, Urszula (2015). To nie jest muzeum, to jest laboratorium. Czas Kultury, 2, 60-65. Google Scholar
Rytel, Grzegorz (2015). Wernakularna, czyli jaka? Uwagi semantyczne na marginesie tematu konferencji. Budownictwo i Architektura, 3, 143-149.
Crossref
Google Scholar
Słodowy, Adam (1974). Lubię majsterkować. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Google Scholar
Wershler, Darren, Emerson, Lori, Parikka, Jussi (2021). Introduction: Everything is a Lab W: Wershler, Darren, Emerson, Lori, Parikka, Jussi. The Lab Book. Situated Practices in Media Studies, [online]. University of Minnesota Press Open-Access Library. Dostęp: https://manifold.umn.edu/read/introduction-everything-is-a-lab/section/bd82bc49-24e2-4e1d-b7d5-e2430884848a [28.11.2021]. Google Scholar
Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych UŁ, Katedra Nowych Mediów i Kultury Cyfrowej Uniwersytetu Łódzkiego
https://orcid.org/0000-0001-6151-3334
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
