Traces of primarily oral language in coordinate compound sentences with the conjunctions albo, ani and ale (based on Old Polish New Testament apocrypha)
Aleksandra Deskur
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0000-0002-6541-3581
Abstract
One of the hypotheses about primarily oral language that can be found in studies by orality and literacy scholars is that it is dominated by paratactic constructions rather than hypotactic ones. This hypothesis comes from Eric Havelock and Walter Jackson Ong, among others. The researchers, when writing about parataxis, considered only coordinate
compound sentences with the conjunction i [and], without extending their reflection
to other types of compound sentences and other markers of compounding. This article
examines compound sentences excerpted from Old Polish New Testament apocrypha with
other paratactic conjunctions: albo [or], ani [nor], and ale [but], respectively: alternative,
disjunctive and adversative (according to the classification proposed by Leszek Bednarczuk
in his book Polskie spójniki parataktyczne). Starting from the reflection of orality and
literacy theoreticians as well as previous analyses of language historians, an attempt
is made here to determine whether these constructions come into bundles with other
traces of primarily oral language. These traces are identified with the help of a catalogue
of traces of primarily oral language created for the purposes of the doctoral dissertation
of the author, and verify them by taking into account additional factors typical of Old
Polish material (genetic multilayered structure of text, dependence on the source, etc.).
Keywords:
syntax, parataxis, conjunction, primarily oral languageReferences
Bednarczuk L. (1967): Polskie spójniki parataktyczne. Wrocław–Warszawa–Kraków. Google Scholar
Borowiec K. (2013): Wokół Rot kościańskich. O specyficznej sytuacji edytorskiej. „Kwartalnik Językoznawczy” nr 4(16), s. 2–11. Google Scholar
Brückner A: (1904): Literatura religijna w Polsce. T. 3. Warszawa. Google Scholar
Deskur A. (2018): O potrzebie wykorzystywania terminów z zakresu teorii oralności i piśmienności w językoznawstwie. Termin upiśmiennienie. [W:] „Staropolskie Spotkania Językoznawcze” 3: Terminy w językoznawstwie synchronicznym i diachronicznym. Red. T. Mika, D. Rojszczak-Robińska, O. Ziółkowska. Poznań, s. 273–292. Google Scholar
Deskur A. (2022): Ślady języka pierwotnie oralnego w wielkopolskich rotach sądowych. Między formulicznością a oralnością. [W:] „Staropolskie Spotkania Językoznawcze” 4: Język staropolskich tekstów. Red. M. Kuźmicki, A. Słoboda. Poznań, s. 15–28. Google Scholar
Givón T. (2009): The Genesis of Syntactic Complexity. Amsterdam–Philadelphia.
Crossref
Google Scholar
Havelock E.A. (2006): Muza uczy się pisać. Rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu. Przekład P. Majewski. Warszawa. Google Scholar
Havelock E.A. (2007): Przedmowa do Platona. Przekład P. Majewski. Warszawa. Google Scholar
Krążyńska Z. (2010): Średniowieczne techniki rozbudowywania zdań (na przykładzie wielkopolskich rot sądowych). „Kwartalnik Językoznawczy” nr 3–4, s. 1–17. Google Scholar
Krążyńska Z., Mika T., Słoboda A. (2015): Składnia średniowiecznej polszczyzny. Cz. I: Konteksty – metody – tendencje. Poznań. Google Scholar
Masłej D., Mika T. (2020): Glosy jako integralny składnik średniowiecznego tekstu. W poszukiwaniu adekwatnych procedur badawczych. „LingVaria”. R. XV, nr 1(29), s. 121–133.
Crossref
Google Scholar
Mika T. (2015): Problemy z Rozmyślaniem przemyskim. Formułowanie sądów ogólnych a wielowarstwowość średniowiecznego tekstu. „LingVaria” nr specjalny, s. 87–104.
Crossref
Google Scholar
Mika T., Ziółkowska O. (2017): Jak wprowadzać interpunkcję do tekstu staropolskiego? [W:] „Staropolskie Spotkania Językoznawcze” 2: Jak wydawać teksty dawne. Red. K. Borowiec, D. Masłej, D. Rojszczak-Robińska. Poznań, s. 105–125. Google Scholar
Ong W.J. (2011): Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii. Przekład J. Japola. Warszawa.
Crossref
Google Scholar
Piacentini M. (1997): Z Kolonii do Moskwy: o pewnej wędrówce Trzech Króli między XIV a XVI wiekiem. „Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza”. T. 32, s. 19–35. Google Scholar
Pisarkowa K. (1984): Historia składni języka polskiego. Wrocław. Google Scholar
Rojszczak-Robińska D. (2016): Staropolskie pasje. Rozmyślanie przemyskie, Sprawa chędoga, Karta Rogawskiego. Źródła – język – fabuła. Poznań. Google Scholar
Samolewicz Z., Sołtysik T. (2006): Składnia łacińska. Wyd. drugie popr. Oprac. K. Bielawski, A. Gorzkowski. Kraków. Google Scholar
Urbańczyk S. (red.) (1953–2002): Słownik staropolski. T. 1–11. Wrocław. SStp Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0002-6541-3581
