The lexeme tęcza [rainbow] in contemporary Polish presented against cultural background and other Slavic languages
Małgorzata Święcicka
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczyhttps://orcid.org/0000-0002-7504-7263
Monika Peplińska
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczyhttps://orcid.org/0000-0003-4658-9343
Abstract
The aim of the article is to provide linguistic and cultural reflection on the lexeme tęcza. Considering its cultural background and correspondents in other Slavic languages, the proposed analysis covers the semantics of the word in Polish and is an attempt to situate the term in the thematic fields of Polish. The presented findings and their analysis confirm that the lexeme in question is a universal concept, with rich symbolism and generally positive cultural connotations. The authors point to the presence of the word in many European languages, including Slavic ones, to denote various atmospheric phenomena accompanying the rainbow. The ambiguity of the word in Polish as well as its basic, literary, figurative and specialized meanings justify lexicological thematic qualification
to fields such as: man and nature, physical categories, man and technology, everyday
human life.
Keywords:
cultural linguistics, rainbow in culture, rainbow in Slavic languages, semantics of tęcza in Polish, rainbow in thematic qualificationsReferences
Batko-Tokarz B. (2019): Tematyczny podział słownictwa współczesnego języka polskiego. Teoria, praktyka, leksykografia. Kraków. Google Scholar
Brückner A. (2000): Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa. Google Scholar
Chenel A.P., Simarro A.S. (2008): Słownik symboli. Przekład M. Boberska. Warszawa. Google Scholar
Cygal-Krupa Z. (1986): Słownictwo tematyczne języka polskiego. Zbiór wyrazów w układzie rangowym, alfabetycznym i tematycznym. Kraków. Google Scholar
Dawidziak-Kładoczna M. (2018): Leksem tęczowy w polszczyźnie. Znaczenie i stabilność ekspresywna. „Orbis Linguarum”. Vol. 51/18, s. 17–37. Google Scholar
Greenler R. (1998): Tęcze, glorie i halo. Przekład M. Krzyżanowska. Warszawa. Google Scholar
Kita M., Polański E. (2002): Słownik tematyczny języka polskiego. Łódź. Google Scholar
Kopaliński W. (1985): Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa. Google Scholar
Kopaliński W. (1990): Słownik symboli. Warszawa. Google Scholar
Kubalska-Sulkiewicz K. (red.) (2011): Słownik terminów artystycznych i architektonicznych. Warszawa. Google Scholar
Laurinkienè N. (2004): Tęcza. Nazwy i znaczenie w kontekście litewskiej narracji folklorystycznej. „Etnolingwistyka” 16, s. 215–239. Google Scholar
Markowski A. (1992): Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny. T. 1–2. Warszawa. Google Scholar
Niebrzegowska-Bartmińska S. (red.) (2012): Słownik stereotypów i symboli ludowych. T. 1: Kosmos, z. 3: Meteorologia. Lublin. Google Scholar
Nussenzveig H.M. (1977): The Theory of the Rainbow. „Scientific American” 236, s. 116–128.
Crossref
Google Scholar
Peplińska-Narloch M. (2014): Most w przestrzeni językowo-kulturowej (na materiale frazeologicznym). [W:] Miasto – przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie 5. Red. M. Święcicka, M. Peplińska-Narloch. Bydgoszcz, s. 47–61. Google Scholar
Pevsner N., Fleming J., Honour H. (red.) (1992): Encyklopedia architektury. Przekład A. Dulewicz. Warszawa. Google Scholar
Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M. (2018): Słownictwo gwary miejskiej Poznania w ujęciu tematycznym. Poznań. Google Scholar
Reczkowa B. (1967): Tęcza i synonimy. „Język Polski” XLVII, s. 60–71. Google Scholar
Skowroński W. (red.) (2008): Ilustrowany leksykon architektoniczno-budowlany. Warszawa. Google Scholar
Szolginia W. (1991): Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Architektura i budownictwo. Warszawa. Google Scholar
Szolginia W. (1992): Encyklopedia mini. Architektura. Warszawa. Google Scholar
Święcicka M. (2014): Architektura – koncepcja badań lingwistycznych. [W:] Miasto – przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie 5. Red. M. Święcicka, M. Peplińska-Narloch. Bydgoszcz, s. 15–26. Google Scholar
Bolek M., Chról P. (2022): Tęcza, czyli łuk na niebie. Etymologie, , dostęp: 25.10.2023. Google Scholar
Słownik LGBTQ. Żebyście wiedzieli, o czym mówią w branży, , dostęp: 25.09.2023. Google Scholar
Słowosieć, , dostęp: 25.09–04.10.2023. Google Scholar
Wielki słownik słowiański, , dostęp: 29.09.2023. Google Scholar
, dostęp 18.09.2023. Google Scholar
, dostęp: 25.09.2023. Google Scholar
, dostęp: 03.10.23. Google Scholar
, dostęp: 03.10.23. Google Scholar
, dostęp 28.10.2023. Google Scholar
, dostęp: 29.09.2023. Google Scholar
, dostęp: 20.11.2023. Google Scholar
, dostęp: 20.11.2023. Google Scholar
, dostęp: 20.11.2023. Google Scholar
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0000-0002-7504-7263
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0000-0003-4658-9343