Religious lexis in the Polish-Latin-Latvian dictionary by Jan Kurmin
Konrad Kazimierz Szamryk
Abstract
This article presents a quantitative and qualitative analysis of religious vocabulary in
Słownik polsko-łacińsko-łotewski [The Polish-Latin-Latvian Dictionary] by Jan Kurmin
(ed. Vilnius, 1858). The number of excerpted lexical items (591 units found in 523 entries)
has been compared with number of such lexemes excerpted from Polish dictionaries in
20th and 21st century. The comparison shows that the religious lexis in Kurmin’s work
even though elaborated remains within the upper limits of religious words found in
other dictionaries. Then a lexicological analysis of excerpted lexis is presented: words
are grouped it in several semantic fields: faith, religion, congregation, ritual. The
author also shows how many lexemes may be regarded as Christian, universal, and
non-Christian underlying that those referring to Judaism or pagan beliefs constitute
a separate part what results from the specific cultural and sociological trait of the work
in question.
Keywords:
Polish-Latvian dictionary, Polish language in 19th century, religious vocabulary, history of Latvia, Livonia, LatgaleReferences
Bajerowa R. (1988): Rola języka we współczesnym polskim życiu religijnym. [W:] O języku religijnym: zagadnienia wybrane. Red. M. Karpluk, J. Sambor. Lublin, s. 9–19. Google Scholar
Bizior R. (2017): Dialog z INNYM w dyskursie religijnym 2. połowy XIX w. (na przykładzie kazań). O relacji katolicy – protestanci. „Język – Szkoła – Religia” 12(2), s. 7–21. Google Scholar
Budzyński R. (2014): Kwestie pograniczne w pisarstwie Gustawa Manteuffla. „Wielogłos” 2(20), s. 53–64. Google Scholar
Eberhardt P. (1998): Problematyka narodowościowa Łotwy. „Zeszyty Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN” 54, s. 1–67. Google Scholar
Grzegorczyk P. (1967): Index lexicorum Poloniae. Bibliografia słowników polskich. Warszawa. Google Scholar
Jankowiak M. (2016): Funkcjonowanie języka łatgalskiego w sytuacji wielokulturowości i wielojęzyczności. „Zeszyty Łużyckie” 5, s. 273–296. Google Scholar
Kolbuszewski S. (1963): Polonica łotewskie. „Język Polski” 3, s. 165–171. Google Scholar
Kolbuszewski S. (1977): Jana Karigera słownik polsko-łotewski na tle leksykografii b. Inflant Polskich. Studium z historii języka łotewskiego i dziejów kultury b. Inflant Polskich. Poznań. Google Scholar
Leikuma L. (2009): Vēlreiz par Jāņa Kurmina vārdnīcu. [W:] Nuo Konstantino Sirvido iki didžiojo žodyno. Vilnius, s. 25–27. Google Scholar
Migdał J., Piotrowska-Wojaczyk A. (2012): O słownictwie religijnym w słownikach języka polskiego (przeobrażenia warsztatu leksykograficznego do połowy XX wieku). [W:] Język doświadczenia religijnego. T. IV. Red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska. Szczecin, s. 229–247. Google Scholar
Pałaša I. (2014): Leksykografia polsko-łotewska, łotewsko-polska 1683−1939 – wybrane zagadnienia (niepublikowana praca magisterska). Google Scholar
Piotrowska-Wojaczyk A. (2011): Słownictwo religijne w „Praktycznym słowniku współczesnej polszczyzny” pod red. H. Zgółkowej. [W:] Język. Religia. Tożsamość. T. V. Red. G. Cyran. E. Skorupska-Raczyńska. Gorzów Wielkopolski, s. 157–162. Google Scholar
Serenty A. (2015): Słownictwo w dydaktyce języka. Świat słów na przykładzie języka polskiego jako obcego. Kraków. Google Scholar
Szamryk K. (2016a): Regionalizmy fonetyczne w „Słowniku polsko-łacińsko-łotewskim” Jana Kurmina. Wokalizm. „Prace Filologiczne” 68, s. 375–386. Google Scholar
Szamryk K. (2016b): Język rękopiśmiennych kazań Krzysztofa Kluka. Białystok. Google Scholar
Szlesiński I. (1978): Charakterystyka językowo-stylistyczna prozy kaznodziejskiej XVII wieku. Łódź. Google Scholar
Szydłowska N. (2011): Język polski w XIX-wiecznych rękopisach kościelnych. Białystok. Google Scholar
Tokarski R. (1993): Słownictwo jako interpretacja świata. [W:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. T. II. Red. J. Bartmiński. Wrocław, s. 335–362. Google Scholar
Tyloch W. (red.) 1988: Leksykon religioznawczy. Warszawa. Google Scholar
Wysocka E. (1987): Leksyka związana z życiem religijnym w „Słowniku języka polskiego PAN” pod red. W. Doroszewskiego. [W:] Studia z polskiej leksykografii współczesnej. T. II: Współczesny język polski. Białystok, s. 73–86. Google Scholar
Zajas K. (2008): Nieobecna kultura. Przypadek Inflant Polskich. Kraków. Google Scholar
Zdunkiewicz-Jedynak D. (2008): Wykłady ze stylistyki. Warszawa. Google Scholar
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
