Sytuacja języka polskiego w obcym otoczeniu językowym. Zarys problematyki (na przykładzie obwodu lwowskiego)

Anna Kostecka-Sadowa

Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków



Abstract

The objective of this paper is to present the situation of a Polish local dialect
in a foreign environment in Ukraine. The research was carried out among
the Poles who learnt Polish at home and in their everyday communication with
family members use a Polish local dialect.




Babiński G. (1981): Metodologiczne problemy badań odrębności kulturowych zbiorowości etnicznych w społeczeństwach pluralistycznych. [W:] Kultura skupisk polonijnych: materiały z sympozjum zorganizowanego przez Bibliotekę Narodową oraz Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk. Radziejowice, 22 i 23 IV 1980 [oprac. nauk. O.S. Czarnik, K. Groniowski]. Warszawa.   Google Scholar

Biłonożko E. (2013): Obcość języka ojczystego (lingwistyczna identyfikacja Polaków na Ukrainie). [W:] Studia Politologica Ucraino-Polona. Wyd. 3. Національна академія наук України, Інститут держави і права ім. В.М Корецького, Польська академія мистецтв і наук, Польське наукове товариство в Житомирі, s. 100–105, www.irbis-nbuv.gov.ua/.   Google Scholar

Cechosz I. (1995): Uwagi o fonetyce gwary Gródka Podolskiego. [W:] Studia nad polszczyzną kresową. T. VIII. Red. J. Rieger. Warszawa, s. 63–69.   Google Scholar

Cechosz I. (1999): Uwagi o gwarze wsi Lublany koło Sambora. [W:] Studia nad polszczyzną kresową. T. IX. Red. J. Rieger. Warszawa, s. 87–90.   Google Scholar

Cechosz I. (2001): Polska gwara wsi Oleszkowiec na Podolu. Fleksja imienna i werbalna. Kraków.   Google Scholar

Cechosz-Felczyk I. (2004): Słownictwo gwary Oleszkowiec i Hreczan (Greczan) na Podolu. Kraków.   Google Scholar

Dejna K. (1956): Gwara Milna. „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” IV, s. 5–41.   Google Scholar

Dejna K. (1984): W sprawie tzw. dialektów kresowych. „Język Polski” LXIV, s. 51–57.   Google Scholar

Dzięgiel E. (1995): Fleksja czasownika w gwarze Hałuszczyńców pod Tarnopolem. [W:] Studia nad polszczyzną kresową. T. VIII. Red. J. Rieger. Warszawa, s. 97–111.   Google Scholar

Dzięgiel E. (2000): Dawne a pochylone w kilku gwarach południowokresowych. [W:] Kontakty językowe polszczyzny na pograniczu wschodnim: prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi. Warszawa, s. 72–89.   Google Scholar

Dzięgiel E. (2001a): Polska gwara Sąsiadowic pod Samborem: fonetyka. [W:] Studia nad polszczyzną kresową. T. X. Red. J. Rieger. Warszawa, s. 105–124.   Google Scholar

Dzięgiel E. (2001b): Polska gwara wsi Zielonej na Podolu na tle innych gwar południowokresowych. Fleksja imienna i werbalna. Kraków.   Google Scholar

Dzięgiel E. (2003): Polszczyzna na Ukrainie. Sytuacja językowa w wybranych wsiach chłopskich i szlacheckich. Warszawa.   Google Scholar

Dzięgiel E., Czarnecka K., Kowalska D. (red.) (2012): Polskie dziedzictwo językowe na dawnych Kresach. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi. „Język Polski Dawnych Kresów Wschodnich”. T. 5. Warszawa.   Google Scholar

Harhala W. (1931): Gwara polska wsi Komarno. „Lud Słowiański”. T. II, z. 1, 2. Kraków.   Google Scholar

Hrabec S. (1955): O polskiej gwarze wsi Duliby w b. powiecie buczackim. „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego”. T. III, s. 31–76.   Google Scholar

Język polski dawnych Kresów Wschodnich (1996–2012): T. 1–3. Red. J. Rieger. T. 4–5. Red. J. Rieger i D. Kowalska. Warszawa.   Google Scholar

Karaś M. (1998): Szlakiem zesłańców. Kraków.   Google Scholar

Korol L. (2009): Національно-культурна та мовна ідентичність учнів польських шкіл у Львові. „Мова і Культура” вип. 12, t. III (128).   Google Scholar

Korol L. (2015): Зв’язок керування у мовленні учнів польських шкіл Львова. [W:] Język polski i polonistyka w Europie Wschodniej: przeszłość i współczesność. Red. I. Bundza, E. Kowalewski, O. Śliwiński. Kijów, s. 136–142.   Google Scholar

Kostecka-Sadowa A. (2005): Współczesna polszczyzna południowokresowa na przykładzie Mościsk i okolic (uwagi o fonetyce i fleksji). „Język Polski” LXXXV, 3, s. 230–241.   Google Scholar

Kostecka-Sadowa A. (2008a): Słownictwo gwar polskich w Mościskach i wsiach okolicznych. [W:] Słownictwo kresowe: studia i materiały. Red. J. Rieger. Warszawa, s. 113–250.   Google Scholar

Kostecka-Sadowa A. (2008b): Міжмовні контакти в польських говірках Мостищини. [W:] Діалектологічні студії 7. Питання теорії і практики. Ред. Н. Хобзей. Львів, c. 71–76.   Google Scholar

Kostecka-Sadowa A. (2013): Wybrane tendencje słowotwórcze w polszczyźnie południowokresowej na przykładzie Mościsk i okolic. „Socjolingwistyka” 27, s. 153–161.   Google Scholar

Kostecka-Sadowa A. (2014): Zmiany i wahania rodzaju rzeczowników w gwarze Mościsk. [W:] Język w środowisku wiejskim. T. I. Red. M. Mączyński, E. Horyń. Collegium Columbinum. Kraków, s. 195–205.   Google Scholar

Kostecka-Sadowa A. (2015a): Znajomość dawnego słownictwa polskiego u Polaków zamieszkałych na Kresach południowo-wschodnich w aspekcie pokoleniowym. [W:] Dialog pokoleń. Red. E. Wierzbicka-Piotrowska. Warszawa, s. 293–300.   Google Scholar

Kostecka-Sadowa A. (2015b): Tendencje słowotwórcze w polszczyźnie południowokresowej Drohobycza. [W:] Dialog z tradycją. T. III: Język – komunikacja – kultura. Red. R. Dźwigoł, I. Steczko. Collegium Columbinum. Kraków, s. 437−447.   Google Scholar

Krasowska H. (2012): Mniejszość polska na południowo-wschodniej Ukrainie. Warszawa.   Google Scholar

Kremer A. (1870): Słowniczek prowincjonalizmów podolskich ułożony w Kamieńcu Podolskim w 1863 r. RTNK, Poczet III. T. XVIII. Kraków, s. 178–259.   Google Scholar

Kurzowa Z. (1985): Polszczyzna Lwowa i Kresów południowo-wschodnich do 1939 roku. Warszawa–Kraków.   Google Scholar

Kurzowa Z. (1993): O mowie Polaków na Kresach wschodnich. Warszawa.   Google Scholar

Lehr T. (1914): O mowie Polaków w Galicji wschodniej. „Język Polski” II, s. 40–51.   Google Scholar

Łesiów M. (1956): Polszczyzna na gruncie gwar zachodnio-ukraińskich. „Język Polski” XXXVI, s. 36–39.   Google Scholar

Łesiów M. (1958): Uwagi o fleksji i składni gwary hutniańskiej. „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego”. T. IV, s. 95–112   Google Scholar

Mindak J. (1983): O bilingwizmie i interpretacji w opracowaniach polonistycznych ostatnich lat. „Język Polski” LXII, 3, s. 204–209.   Google Scholar

Miodunka W. (1990): Moc języka i jej znaczenie w kontaktach językowych i kulturowych. [W:] Język polski w świecie. Red. W. Miodunka. Warszawa−Kraków, s. 39–49.   Google Scholar

Ohorilko O. (2009): Зв’язок керування у писемному мовленні поляків Львова. „Проблеми слов’янознавства” вип. 58.   Google Scholar

Paryl W. (2004): Słownik gwary przesiedleńców ze wsi Tuligłowy koło Komarna. Kraków.   Google Scholar

Parylak P. (1877): Prowincjonalizmy mowy polskiej w Drohobyczu i okolicach. [W:] Zbiór wiadomości do antropologii krajowej. T. 1. Kraków.   Google Scholar

Rieger J. (1996): Identyfikacja narodowa i religijna Polaków na Ukrainie. [W:] Trudna tożsamość. Problemy narodowościowe i religijne w Europie Środkowo-Wschodniej w XIX i XX wieku. Materiały z międzynarodowej konferencji „Samoidentyfikacja narodowa i religijna a sprawa mniejszości narodowych i religijnych w Europie Środkowo-Wschodniej”.   Google Scholar

Lublin 19–21 października 1993. Red. J. Lewandowski. Materiały Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej. T. IX. Lublin.   Google Scholar

Rieger J. (1996): Identyfikacja narodowa i religijna Polaków na Ukrainie. [W:] Trudna tożsamość. Problemy narodowościowe i religijne w Europie Środkowo-Wschodniej w XIX i XX wieku. Red. nauk. J. Lewandowski. Lublin, s. 110–130.   Google Scholar

Rieger J., Cechosz I., Dzięgiel E. (2002): Język polski na Ukrainie w końcu XX wieku. Cz. 1: Stan i status. Cechy charakterystyczne. Polszczyzna w Lwowskiem, Tarnopolskiem i na Podolu. Teksty. Warszawa.   Google Scholar

Rieger J., Cechosz-Felczyk I., Dzięgiel E. (2007): Język polski na Ukrainie w końcu XX wieku. Cz. 2: Polszczyzna w Lwowskiem, Żytomierskiem i na Podolu. Teksty. Kraków.   Google Scholar

Rudnicki S. (2000): Gwara polska wsi Korczunek koło Żytomierza. Warszawa.   Google Scholar

Sierociuk J. (2003): Założenia metodologiczne badań języka wsi. „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”. Red. Z. Krążyńska i Z. Zagórski. T. XI. Poznań, s. 131–136.   Google Scholar

Smith A.D (1991): National Identity. Nevada.   Google Scholar

Słownictwo kresowe: studia i materiały (2008). Red. J. Rieger. Warszawa.   Google Scholar

Studia nad polszczyzną kresową (1982–2010). T. I–VI. Red. J. Rieger i W. Werenicz. Wrocław. T. VII–XII. Red. J. Rieger. Warszawa.   Google Scholar

Weinreich U. (1979): Languages In Contact. New York.   Google Scholar

Wierzbicka A. (1990): Podwójne życie człowieka dwujęzycznego. [W:] Język polski w świecie. Red. W. Miodunka. Warszawa−Kraków, s. 71–104.   Google Scholar

Zielińska A. (1996): Wielojęzyczność staroobrzędowców mieszkających w Polsce. Warszawa.   Google Scholar

Zielińska M. (2011): Rola polszczyzny w życiu młodych użytkowników języka polskiego na Ukrainie Zachodniej. [W:] Język. Komunikacja. Informacja. Red I. Koutny, P. Nowak, s. 127–134.   Google Scholar

Zielińska M. (2015): Комунікативна компетенція польськомовної молоді західноукраїнських областей. [W:] Język polski i polonistyka w Europie Wschodniej: przeszłość i współczesność. Red. I. Bundza, E. Kowalewski, O. Śliwiński. Kijów, s. 107–117.   Google Scholar

Zieniukowa J. (2006): Język mniejszości w komunikowaniu społecznym. Studia nad funkcjonowaniem języków łużyckich w XIX i XX wieku. Warszawa.   Google Scholar

http://wspolnotapolska.org.pl/polonia_w_liczbach.html   Google Scholar

http://www.stat.gov.pl/gus/5840_4520_PLK_HTML.html   Google Scholar


Published
2020-06-17

Cited by

Kostecka-Sadowa, A. (2020). Sytuacja języka polskiego w obcym otoczeniu językowym. Zarys problematyki (na przykładzie obwodu lwowskiego). Prace Językoznawcze, 19(2), 73–86. Retrieved from https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/pj/article/view/5600

Anna Kostecka-Sadowa 
Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków