Sytuacja języka polskiego w obcym otoczeniu językowym. Zarys problematyki (na przykładzie obwodu lwowskiego)
Anna Kostecka-Sadowa
Instytut Języka Polskiego PAN, KrakówAbstract
The objective of this paper is to present the situation of a Polish local dialect
in a foreign environment in Ukraine. The research was carried out among
the Poles who learnt Polish at home and in their everyday communication with
family members use a Polish local dialect.
References
Babiński G. (1981): Metodologiczne problemy badań odrębności kulturowych zbiorowości etnicznych w społeczeństwach pluralistycznych. [W:] Kultura skupisk polonijnych: materiały z sympozjum zorganizowanego przez Bibliotekę Narodową oraz Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk. Radziejowice, 22 i 23 IV 1980 [oprac. nauk. O.S. Czarnik, K. Groniowski]. Warszawa. Google Scholar
Biłonożko E. (2013): Obcość języka ojczystego (lingwistyczna identyfikacja Polaków na Ukrainie). [W:] Studia Politologica Ucraino-Polona. Wyd. 3. Національна академія наук України, Інститут держави і права ім. В.М Корецького, Польська академія мистецтв і наук, Польське наукове товариство в Житомирі, s. 100–105, www.irbis-nbuv.gov.ua/. Google Scholar
Cechosz I. (1995): Uwagi o fonetyce gwary Gródka Podolskiego. [W:] Studia nad polszczyzną kresową. T. VIII. Red. J. Rieger. Warszawa, s. 63–69. Google Scholar
Cechosz I. (1999): Uwagi o gwarze wsi Lublany koło Sambora. [W:] Studia nad polszczyzną kresową. T. IX. Red. J. Rieger. Warszawa, s. 87–90. Google Scholar
Cechosz I. (2001): Polska gwara wsi Oleszkowiec na Podolu. Fleksja imienna i werbalna. Kraków. Google Scholar
Cechosz-Felczyk I. (2004): Słownictwo gwary Oleszkowiec i Hreczan (Greczan) na Podolu. Kraków. Google Scholar
Dejna K. (1956): Gwara Milna. „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” IV, s. 5–41. Google Scholar
Dejna K. (1984): W sprawie tzw. dialektów kresowych. „Język Polski” LXIV, s. 51–57. Google Scholar
Dzięgiel E. (1995): Fleksja czasownika w gwarze Hałuszczyńców pod Tarnopolem. [W:] Studia nad polszczyzną kresową. T. VIII. Red. J. Rieger. Warszawa, s. 97–111. Google Scholar
Dzięgiel E. (2000): Dawne a pochylone w kilku gwarach południowokresowych. [W:] Kontakty językowe polszczyzny na pograniczu wschodnim: prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi. Warszawa, s. 72–89. Google Scholar
Dzięgiel E. (2001a): Polska gwara Sąsiadowic pod Samborem: fonetyka. [W:] Studia nad polszczyzną kresową. T. X. Red. J. Rieger. Warszawa, s. 105–124. Google Scholar
Dzięgiel E. (2001b): Polska gwara wsi Zielonej na Podolu na tle innych gwar południowokresowych. Fleksja imienna i werbalna. Kraków. Google Scholar
Dzięgiel E. (2003): Polszczyzna na Ukrainie. Sytuacja językowa w wybranych wsiach chłopskich i szlacheckich. Warszawa. Google Scholar
Dzięgiel E., Czarnecka K., Kowalska D. (red.) (2012): Polskie dziedzictwo językowe na dawnych Kresach. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi. „Język Polski Dawnych Kresów Wschodnich”. T. 5. Warszawa. Google Scholar
Harhala W. (1931): Gwara polska wsi Komarno. „Lud Słowiański”. T. II, z. 1, 2. Kraków. Google Scholar
Hrabec S. (1955): O polskiej gwarze wsi Duliby w b. powiecie buczackim. „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego”. T. III, s. 31–76. Google Scholar
Język polski dawnych Kresów Wschodnich (1996–2012): T. 1–3. Red. J. Rieger. T. 4–5. Red. J. Rieger i D. Kowalska. Warszawa. Google Scholar
Karaś M. (1998): Szlakiem zesłańców. Kraków. Google Scholar
Korol L. (2009): Національно-культурна та мовна ідентичність учнів польських шкіл у Львові. „Мова і Культура” вип. 12, t. III (128). Google Scholar
Korol L. (2015): Зв’язок керування у мовленні учнів польських шкіл Львова. [W:] Język polski i polonistyka w Europie Wschodniej: przeszłość i współczesność. Red. I. Bundza, E. Kowalewski, O. Śliwiński. Kijów, s. 136–142. Google Scholar
Kostecka-Sadowa A. (2005): Współczesna polszczyzna południowokresowa na przykładzie Mościsk i okolic (uwagi o fonetyce i fleksji). „Język Polski” LXXXV, 3, s. 230–241. Google Scholar
Kostecka-Sadowa A. (2008a): Słownictwo gwar polskich w Mościskach i wsiach okolicznych. [W:] Słownictwo kresowe: studia i materiały. Red. J. Rieger. Warszawa, s. 113–250. Google Scholar
Kostecka-Sadowa A. (2008b): Міжмовні контакти в польських говірках Мостищини. [W:] Діалектологічні студії 7. Питання теорії і практики. Ред. Н. Хобзей. Львів, c. 71–76. Google Scholar
Kostecka-Sadowa A. (2013): Wybrane tendencje słowotwórcze w polszczyźnie południowokresowej na przykładzie Mościsk i okolic. „Socjolingwistyka” 27, s. 153–161. Google Scholar
Kostecka-Sadowa A. (2014): Zmiany i wahania rodzaju rzeczowników w gwarze Mościsk. [W:] Język w środowisku wiejskim. T. I. Red. M. Mączyński, E. Horyń. Collegium Columbinum. Kraków, s. 195–205. Google Scholar
Kostecka-Sadowa A. (2015a): Znajomość dawnego słownictwa polskiego u Polaków zamieszkałych na Kresach południowo-wschodnich w aspekcie pokoleniowym. [W:] Dialog pokoleń. Red. E. Wierzbicka-Piotrowska. Warszawa, s. 293–300. Google Scholar
Kostecka-Sadowa A. (2015b): Tendencje słowotwórcze w polszczyźnie południowokresowej Drohobycza. [W:] Dialog z tradycją. T. III: Język – komunikacja – kultura. Red. R. Dźwigoł, I. Steczko. Collegium Columbinum. Kraków, s. 437−447. Google Scholar
Krasowska H. (2012): Mniejszość polska na południowo-wschodniej Ukrainie. Warszawa. Google Scholar
Kremer A. (1870): Słowniczek prowincjonalizmów podolskich ułożony w Kamieńcu Podolskim w 1863 r. RTNK, Poczet III. T. XVIII. Kraków, s. 178–259. Google Scholar
Kurzowa Z. (1985): Polszczyzna Lwowa i Kresów południowo-wschodnich do 1939 roku. Warszawa–Kraków. Google Scholar
Kurzowa Z. (1993): O mowie Polaków na Kresach wschodnich. Warszawa. Google Scholar
Lehr T. (1914): O mowie Polaków w Galicji wschodniej. „Język Polski” II, s. 40–51. Google Scholar
Łesiów M. (1956): Polszczyzna na gruncie gwar zachodnio-ukraińskich. „Język Polski” XXXVI, s. 36–39. Google Scholar
Łesiów M. (1958): Uwagi o fleksji i składni gwary hutniańskiej. „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego”. T. IV, s. 95–112 Google Scholar
Mindak J. (1983): O bilingwizmie i interpretacji w opracowaniach polonistycznych ostatnich lat. „Język Polski” LXII, 3, s. 204–209. Google Scholar
Miodunka W. (1990): Moc języka i jej znaczenie w kontaktach językowych i kulturowych. [W:] Język polski w świecie. Red. W. Miodunka. Warszawa−Kraków, s. 39–49. Google Scholar
Ohorilko O. (2009): Зв’язок керування у писемному мовленні поляків Львова. „Проблеми слов’янознавства” вип. 58. Google Scholar
Paryl W. (2004): Słownik gwary przesiedleńców ze wsi Tuligłowy koło Komarna. Kraków. Google Scholar
Parylak P. (1877): Prowincjonalizmy mowy polskiej w Drohobyczu i okolicach. [W:] Zbiór wiadomości do antropologii krajowej. T. 1. Kraków. Google Scholar
Rieger J. (1996): Identyfikacja narodowa i religijna Polaków na Ukrainie. [W:] Trudna tożsamość. Problemy narodowościowe i religijne w Europie Środkowo-Wschodniej w XIX i XX wieku. Materiały z międzynarodowej konferencji „Samoidentyfikacja narodowa i religijna a sprawa mniejszości narodowych i religijnych w Europie Środkowo-Wschodniej”. Google Scholar
Lublin 19–21 października 1993. Red. J. Lewandowski. Materiały Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej. T. IX. Lublin. Google Scholar
Rieger J. (1996): Identyfikacja narodowa i religijna Polaków na Ukrainie. [W:] Trudna tożsamość. Problemy narodowościowe i religijne w Europie Środkowo-Wschodniej w XIX i XX wieku. Red. nauk. J. Lewandowski. Lublin, s. 110–130. Google Scholar
Rieger J., Cechosz I., Dzięgiel E. (2002): Język polski na Ukrainie w końcu XX wieku. Cz. 1: Stan i status. Cechy charakterystyczne. Polszczyzna w Lwowskiem, Tarnopolskiem i na Podolu. Teksty. Warszawa. Google Scholar
Rieger J., Cechosz-Felczyk I., Dzięgiel E. (2007): Język polski na Ukrainie w końcu XX wieku. Cz. 2: Polszczyzna w Lwowskiem, Żytomierskiem i na Podolu. Teksty. Kraków. Google Scholar
Rudnicki S. (2000): Gwara polska wsi Korczunek koło Żytomierza. Warszawa. Google Scholar
Sierociuk J. (2003): Założenia metodologiczne badań języka wsi. „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”. Red. Z. Krążyńska i Z. Zagórski. T. XI. Poznań, s. 131–136. Google Scholar
Smith A.D (1991): National Identity. Nevada. Google Scholar
Słownictwo kresowe: studia i materiały (2008). Red. J. Rieger. Warszawa. Google Scholar
Studia nad polszczyzną kresową (1982–2010). T. I–VI. Red. J. Rieger i W. Werenicz. Wrocław. T. VII–XII. Red. J. Rieger. Warszawa. Google Scholar
Weinreich U. (1979): Languages In Contact. New York. Google Scholar
Wierzbicka A. (1990): Podwójne życie człowieka dwujęzycznego. [W:] Język polski w świecie. Red. W. Miodunka. Warszawa−Kraków, s. 71–104. Google Scholar
Zielińska A. (1996): Wielojęzyczność staroobrzędowców mieszkających w Polsce. Warszawa. Google Scholar
Zielińska M. (2011): Rola polszczyzny w życiu młodych użytkowników języka polskiego na Ukrainie Zachodniej. [W:] Język. Komunikacja. Informacja. Red I. Koutny, P. Nowak, s. 127–134. Google Scholar
Zielińska M. (2015): Комунікативна компетенція польськомовної молоді західноукраїнських областей. [W:] Język polski i polonistyka w Europie Wschodniej: przeszłość i współczesność. Red. I. Bundza, E. Kowalewski, O. Śliwiński. Kijów, s. 107–117. Google Scholar
Zieniukowa J. (2006): Język mniejszości w komunikowaniu społecznym. Studia nad funkcjonowaniem języków łużyckich w XIX i XX wieku. Warszawa. Google Scholar
http://wspolnotapolska.org.pl/polonia_w_liczbach.html Google Scholar
http://www.stat.gov.pl/gus/5840_4520_PLK_HTML.html Google Scholar
Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Access to the electronic edition of the journal is open (open access). It does not require any fees, logging in or providing personal data. Every person, regardless of race, gender, sexual orientation, ethnic origin, nationality, faith or political opinion, may read articles published in "Prace Językoznawcze", download versions of texts in PDF file format, identical to the printed version, and submit for publication texts of their authorship, concerning linguistic issues and meeting editorial substantive and editorial requirements and academic ethical standards binding in science.
Authors of texts may place PDF files with their texts or the entire issue of a journal on scientific Internet portals, indicating the source of the text. The number of PDF files to be used is unlimited. It is forbidden to use the texts commercially or to derive material benefits from them. The Editorial Board has the right to publish the received texts in printed and electronic editions and to disseminate their entirety as well as abstracts and keywords on the website of the journal, the publishing platform of the University of Warmia and Mazury, in printed editions and in Internet scientific databases.