„Does the neck make the brain go round”? Body parts in the linguistic view of the world (the case of the Polish szyja ‘neck’ and synonymous words)

Dorota FIlar

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0003-4692-8894


Abstract

It would seem that the Polish lexeme szyja ‘neck’ occupies an inconspicuous position
in the linguistic interpretation of the world and of humans. However, as this study shows,
even this small element of the “body map” in Polish has a relatively large conceptual
load. The starting point for the analysis is the basic conceptual content inherent
in lexical definitions and in the most entrenched conventional meanings. The description
is then gradually extended onto more detailed conceptualizations, including meanings
activated in contemporary written texts. Beginning with physical characteristics and anatomical functions, through references to health and illness, the description
reaches the linguistic conceptualization of complex human relationships and gestures,
including those that invoke the concepts of life and death. This study is couched within
research on linguistic worldview and the principles of frame semantics. It is assumed that
analysis cannot disregard the changes that take place in contemporary understanding
of the world and the place of humans within it, as these changes have a bearing on the
linguistic worldview.


Keywords:

semantics, the linguistic view of the world, body parts, neck


Bochenek A., Reicher M. (1990): Anatomia człowieka. T. I. Warszawa.   Google Scholar

Boryś W. (2005): Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków.   Google Scholar

Brückner A. (1927): Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków.   Google Scholar

Doroszewski W. (red.) (1958–1969): Słownik języka polskiego. T. I–XI. Warszawa.   Google Scholar

Dunaj B. (red.) (1996): Słownik współczesnego języka polskiego. Warszawa.   Google Scholar

Filar D. (2013): Narracyjne aspekty językowego obrazu świata. Interpretacja marzenia we współczesnej polszczyźnie. Lublin.   Google Scholar

Filar D., Głaz A. (1996): Obraz „ręki” w języku polskim i angielskim. [W:] Językowa kategoryzacja świata. Red. R. Grzegorczykowa i A. Pajdzińska. Lublin, s. 199–220.   Google Scholar

Fillmore Ch. J. (1982): Frame semantics. [W:] Linguistic in the Morning Calm. Selected Papers from SICOL 1981. Red. Linguistic Society of Korea. Soeul, s. 11–137.   Google Scholar

Fillmore Ch. J. (1985): Frames and the semantisc of understanding. „Quaredni di semantica”. Vol. VI, nr 2, s. 222–254.   Google Scholar

Iłłakowiczówna K. (1980): Wiersze. Warszawa.   Google Scholar

Jacko J. F. (2007): Proksemiczne strategie autoprezentacji. [W:] Problemy współczesnej praktyki zarządzania. T. I. Red. S. Lachniewicz i M. Matejun. Łódź, s. 446–460.   Google Scholar

Krawczyk A. (1982): Części ciała jako tworzywo semantycznej struktury związków frazeologicznych (na materiale gwarowym). [W:] Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej. T. I. Red. M. Basaj i D. Rytel. Wrocław.   Google Scholar

Michow E. (2013): Studia nad frazeologią somatyczną języka polskiego i bułgarskiego. Kielce.   Google Scholar

Minsky M. (1980): A Framework for Representing Knowledge. [W:] Frame Conceptions and Text Understanding. Red. D. Metzing. Berlin–New York, s. 1–25.
Crossref   Google Scholar

Pajdzińska A., Filar D. (1999): Językowy obraz świata a teksty poetyckie. [W:] Język. Teoria – Dydaktyka. Red. B. Greszczuk. Rzeszów, s. 187–196.   Google Scholar

Pajdzińska A., Tokarski R. (1996): Językowy obraz świata – konwencja i kreacja. „Pamiętnik Literacki” LXXXVII, z. 4, s. 143–158.   Google Scholar

Poświatowska H. (1997): Poezja II. Kraków.   Google Scholar

Szymczak M. (red.) (1978–1981): Słownik języka polskiego. T. I–III. Warszawa.   Google Scholar

Skorupka S. (1967): Słownik frazeologiczny języka polskiego. T. I–II. Warszawa.   Google Scholar

Tokarski R. (2005): Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie. Lublin.   Google Scholar

Wessinghage T. (2017): Skuteczne ćwiczenia doktora Wessinghage do wykonywania w domu: 17 prostych 3-minutowych ćwiczeń dla każdego w natychmiastowym działaniu: bez potu, bez wysiłku, bez przesady. Przeł. M. Kaczmarek. Warszawa.   Google Scholar

Wierzbicka A. (1975): Rozważania o częściach ciała. [W:] Słownik i semantyka. Definicje semantyczne. Red. E. Janus. Wrocław, s. 91–103.   Google Scholar

Wierzbicka A. (1999): Język – umysł – kultura: wybór prac. Red. J. Bartmiński. Warszawa.   Google Scholar

Wojaczek R. (1973): Nie skończona krucjata. Kraków.   Google Scholar


Published
2021-03-31

Cited by

FIlar, D. (2021). „Does the neck make the brain go round”? Body parts in the linguistic view of the world (the case of the Polish szyja ‘neck’ and synonymous words). Prace Językoznawcze, 23(1), 105–121. https://doi.org/10.31648/pj.6317

Dorota FIlar 
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0003-4692-8894