Funkcje antroponimów literackich w powieściach polskich
Anna Tyrpa
Instytut Języka Polskiego PAN w KrakowieAbstract
The author presents first names and surnames of fictional characters which later appear
in texts written by other authors. It can be said that there are two objectives of such
a solution: 1. giving new characters the names and/or surnames of characters from other
works; 2. transferring metaphorical meanings that are carried by nomina propria known
from most renowned and recognisable literary texts. When it comes to the first objective,
the author shows the secondary use of surnames from S. Żeromski’s books in a crime
novel, taking over a name and a surname from A. Szklarski’s novel by the Kuźmińskis,
as well as references to the same names used both by older and more recent literary works.
As regards the second objective, the author presents literary use of anthroponyms that have gained metaphorical meanings: Cinderella, Don Quixote, Robinson, Faust,
Frankenstein, Romeo and Juliett, Werther, Alice (from Wonderland), Sherlock Holmes,
Anne (of Green Gables), Zagłoba, Wołodyjowski, Borejko. Literary contexts are compared
with some dictionaries: Słownik eponimów czyli wyrazów odimiennych [Dictionary
of Eponyms or Words Derived from Names], Słownik mitów i tradycji kultury [Dictionary
of Myths and Traditions of Culture], Skrzydlate słowa [Winged Words] and Alfabetyczny
wykaz onimów bazowych i ich derywatów [Alphabetical Index of Basic Proper Names and
Their Derivates] by B. Dereń.
Keywords:
intertextuality of literary anthroponyms, literary onomastics, eponym, winged word, proper name as a metaphor, function of literary personal namesReferences
Kania S. (1993): Kilka uwag o onomastyce literackiej w utworach dla dzieci Wojciecha Żukrowskiego. [W:] Onomastyka literacka. Red. M. Biolik. Olsztyn, s. 213–218. Google Scholar
Korzeniewska E. (red.) (1964): Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. III: R–Ż. Warszawa. Google Scholar
Kosyl C. (1978): Metaforyczne użycie nazw własnych. [W:] Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego. Red. M. Szymczak. Wrocław, s. 133–143. Google Scholar
Kosyl C. (1998): Nazwy własne w literaturze pięknej. [W:] Polskie nazwy własne. Encyklopedia. Red. E. Rzetelska-Feleszko. Warszawa–Kraków, s. 363–387. Google Scholar
Krajewski L. (1993): Porównania z antroponimicznym komponentem. [W:] Onomastyka literacka. Red. M. Biolik. Olsztyn, s. 385–392. Google Scholar
Kuncewicz P. (1993): Agonia i nadzieja. T. III: Poezja polska od 1956. Warszawa. Google Scholar
Pietrzak M. (2009): O nagłówkach felietonów drugiej połowy XIX wieku. „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” LIV, s. 127–138. Google Scholar
Rudnicka-Fira E. (1981): Nazewnictwo w „Dziadach” Adama Mickiewicza. „Język Artystyczny” 2, s. 145–170. Google Scholar
Siwiec A. (1998): Nazwy własne w prozie Michała Choromańskiego, Lublin. Google Scholar
Superczyńska J. (2004): Borejko z Wilna, Stryba z Poznania i Dmuchawiec z wyobraźni – o nazwiskach w Jeżycjadzie Małgorzaty Musierowicz. [W:] Językoznawstwo jako przedmiot zainteresowań studenckich kół naukowych. Studencka Międzynarodowa Konferencja Naukowa Łódź, 14–15 maja 2003. Red. I. Jaros. Łódź, s. 259–269. Google Scholar
Tyrpa A. (2016a): Źródła reproduktów w powieściach Moniki Szwai. [W:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Geneza dawnych i nowych frazeologizmów polskich. Red. G. Dziamska-Lenart, J. Liberek. Poznań, s. 135–157. Google Scholar
Tyrpa A. (2016b): Polska literatura piękna źródłem reproduktów w powieściach Małgorzaty Musierowicz. „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis” 210. „Studia Linguistica” XI, s. 119–136. Google Scholar
Tyrpa A. (2017): Współczesne powieści polskie łącznikiem między dawnymi i młodszymi laty (rocznicowe przypomnienie Henryka Sienkiewicza). [W:] Dialog pokoleń 3. Red. E. Wierzbicka-Piotrowska. Warszawa, s. 349–368. Google Scholar
Wilkoń A. (1970): Nazewnictwo w utworach Stefana Żeromskiego. Wrocław. Google Scholar
Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie
License
Copyright (c) 2021 Wydawnictwo UWM
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Access to the electronic edition of the journal is open (open access). It does not require any fees, logging in or providing personal data. Every person, regardless of race, gender, sexual orientation, ethnic origin, nationality, faith or political opinion, may read articles published in "Prace Językoznawcze", download versions of texts in PDF file format, identical to the printed version, and submit for publication texts of their authorship, concerning linguistic issues and meeting editorial substantive and editorial requirements and academic ethical standards binding in science.
Authors of texts may place PDF files with their texts or the entire issue of a journal on scientific Internet portals, indicating the source of the text. The number of PDF files to be used is unlimited. It is forbidden to use the texts commercially or to derive material benefits from them. The Editorial Board has the right to publish the received texts in printed and electronic editions and to disseminate their entirety as well as abstracts and keywords on the website of the journal, the publishing platform of the University of Warmia and Mazury, in printed editions and in Internet scientific databases.
