Wyjątkowy bałkanizm anatolijskiego pochodzenia

Kaczyńska Elwira

Uniwersytet Łódzki

Krzysztof Tomasz Witczak





Abstract

The paper discusses an exceptional balkanism, attested in most Balkan languages, cf. Modern Greek κουμάσι n. ‘kennel (for a dog); hencoop’, dial. (Cretan) κούμος m. ‘id.’; Albanian kumác m. ‘enclosure for small domestic animals: coop, cote; dog kennel; pig pen, sty’ and qyméz m. ‘chicken coop, dovecote’; Aromanian cumás ‘hencoop’; Bulgarian (dial.) кумà ‘antechamber in a country hut’; Turkish kümes ‘poultry-house; coop, hut’, also küm ‘place for domesticated animals’.
It is suggested that the above-mentioned bunch of words represents an ancient borrowing from an Anatolian source, cf. Hittite ḫummaš c. ‘stable, stall, sty’, Luwian ḫummati- ‘stable’.


Schlagworte:

bałkanizmy, etymologia, języki europejskie, słownictwo pasterskie


Andriotis N. (1974): Lexikon der Archaismen in neugriechischen Dialekten. Wien.   Google Scholar

Andriotis N. (1990): Ετυμολογικό λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. Wyd. 3. Θεσσαλονίκη.   Google Scholar

Aura Jorro F. (1985): Diccionario micénico. Vol. I. Madrid.   Google Scholar

Babiniotis G. (2002): Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας. Αθήνα.   Google Scholar

Babiniotis G. (2011): Ετυμολογικό λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας. Ιστορία των λέξεων. Αθήνα.   Google Scholar

Bańkowski A. (2000): Etymologiczny słownik języka polskiego. T. II. Warszawa.   Google Scholar

Boryś W. (2005): Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków.   Google Scholar

Beekes R. (2010): Etymological Dictionary of Greek. Vol. I–II. Leiden–Boston.   Google Scholar

Buck C.D. (2009): The Greek Dialects. Bristol.   Google Scholar

Budziszewska W. (1983): Słownik bałkanizmów w dialektach Macedonii Egejskiej. Warszawa.   Google Scholar

Chantraine P. (1968): La formation des noms en grec ancien. Paris.   Google Scholar

Charalambakis Ch. / Χαραλαμπάκης Χ. (2001): Κρητολογικά μελετήματα. Γλώσσα. Λογοτεχνία. Πολιτισμος. Ηράκλειο.   Google Scholar

Clauson G. (1972): An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish. Oxford.   Google Scholar

Danka I.R. (1983): Stanowisko języków anatolijskich w rodzinie indoeuropejskiej i ich wzajemne związki. (Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica 4). Łódź.   Google Scholar

Derksen R. (2008): Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon. Leiden–Boston.   Google Scholar

Dorsi P. (1979): Le glosse carie. „Incontri linguistici” V, s. 27–35.   Google Scholar

Faure P. (1977): Villes et villages de la Crète centrale. Listes inédites de l’époque vénitienne comparées aux tablettes de Knosos. „Κρητολογία” V, s. 45–98. (Przedruk: Faure 1989: 349–402).   Google Scholar

Faure P. (1981): Villes et villages du nome de Rhéthymnon. Listes inédites (1577–1629). „Κρητολογία” XII–XIII, s. 221–244. (Przedruk: Faure 1989: 403–426).   Google Scholar

Faure P. (1989): Recherches de toponymie crétoise. Opera selecta. Amsterdam.   Google Scholar

Floros A.Th. / Φλώρος Α.Θ. (1980): Νεοελληνικό ετυμολογικό και ερμηνευτικό λεξικό. Αθήνα.   Google Scholar

Friedrich J. (1991): Kurzgefaßtes hethitisches Wörterbuch. Heidelberg.   Google Scholar

Gamkrelidze T.V., Ivanov V.V. (1995): Indo-European and the Indo-Europeans. A Reconstruction and Historical Analysis of a Proto-Language and a Proto-Culture. Vol. II. Berlin–New York 1995.   Google Scholar

Gowa N. / Γκόβα Ν. (2010): Ελλάδα. Η άγραφη ιστορία μας: Κρήτη, Νομός Ρεθύμνου. Αθήνα.   Google Scholar

Hony H.C., Iz F. (1947): A Turkish-English Dictionary. Oxford.   Google Scholar

Ivanov V.V. (2001): Хеттский язык. Москва.   Google Scholar

Karapotosoglou K. / Καραποτόσογλου Κ. (2005): Ετυμολογικά της δυτικής κρητικής διαλέκτου. „Λεξικογραφικόν Δελτίον” XXV, s. 69–117.   Google Scholar

Katičić R. (1976): Ancient Languages of the Balkans. The Hague–Paris.   Google Scholar

Kiranudis P. / Κυρανούδης Π. (2009): Μορφολογία των τουρκικών δανείων της ελληνικής γλώσσας. Θεσσαλονίκη.   Google Scholar

Kloeckhorst A. (2008): Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon. Leiden–Boston.   Google Scholar

Kondilakis I.D. / Κονδυλάκης Ι.Δ. (1990): Κρητικόν λεξιλόγιον. Ηράκλειον.   Google Scholar

Kondosopulos N.G. / Κοντοσόπουλος Ν.Γ. (1997): Θέματα κρητικής διαλεκτολογίας. Αθήνα.   Google Scholar

Kondosopulos N.G. / Κοντοσόπουλος Ν.Γ. (2006): Αντίστροφο λεξικό της κρητικής διαλέκτου (από την Κοινή Νεοελληνική στο κρητικό ιδίωμα). Αθήνα.   Google Scholar

Korais A. / Κοραής Α. (1832): Άτακτα. T. IV. Paris.   Google Scholar

Ksanthinakis A.V. / Ξανθινάκης Α.Β. (2001): Λεξικό ερμηνευτικό και ετυμολογικό του δυτικοκρητικού γλωσσικού ιδιώματος. Wyd. 2. Ηράκλειο.   Google Scholar

Laroche E. (1959): Dictionnaire de la langue louvite. Paris.   Google Scholar

Latte K. (1953): Hesychii Alexandrini Lexicon. Vol. I (Α–Δ). Hauniae.   Google Scholar

Latte K. (1966): Hesychii Alexandrini Lexicon. Vol. II (Ε–Ο). Hauniae.   Google Scholar

Lokotsch K. (1927): Etymologisches Wörterbuch der europäischen (germanischen, romanischen und slavischen) Wörter orientalischen Ursprungs. Heidelberg.   Google Scholar

Mallory J.P., Adams D.Q. (2006): The Oxford Introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European World. Oxford.   Google Scholar

Meriggi P. (1962): Hieroglyphisch-hethitisches Glossar. Wiesbaden.   Google Scholar

Meyer G. (1891/1982): Etymologisches Wörterbuch der albanesischen Sprache. Strassburg 1891. Przedruk: Berlin 1982.   Google Scholar

Ndreca M. (1986): Fjalor fjalësh e shprehjesh të huaja. Prishtinë.   Google Scholar

Neumann G. (1961): Untersuchungen zum Weiterleben hethitischen und luwischen Sprachgutes in hellenistischer und römischer Zeit. Wiesbaden.   Google Scholar

Newmark L. (1999): Albanian-English Dictionary. Oxford.   Google Scholar

Nieroznak V.P. / Нерознак В.П. (1984): Палеобалканские языки. Москва.   Google Scholar

Nikolaidis K. / Νικολαϊδης Κ. (1999): Ετυμολογικόν λεξικόν της κουτσοβλαχικής γλώσσης. Wyd. 2. Αθήνα.   Google Scholar

Orfanos V. / Ορφανός Β. (2014): Λέξεις τουρκικής προέλευσης στο κρητικό ιδίωμα (Συναγωγή από λεξικά). Ηράκλειο.   Google Scholar

Pangalos G.E. / Πάγκαλος Γ.Ε. (1959): Περί του γλωσσικού ιδιώματος της Κρήτης. T. II. Αθήνα.   Google Scholar

Panusopulos S. / Πανουσόπουλος Σ. (2006): Ελλάδα. Η άγραφη ιστορία μας: Κρήτη, Νομός Ηρακλείου. Αθήνα.   Google Scholar

Puhvel J. (1984): Hittite Etymological Dictionary. Vol. I–II. Berlin–New York–Amsterdam.   Google Scholar

Puhvel J. (1991): Hittite Etymological Dictionary. Vol. III. Berlin–New York.   Google Scholar

Puhvel J. (1997): Hittite Etymological Dictionary. Vol. IV. Berlin–New York.   Google Scholar

Reychman J. (1970): Słownik rumuńsko-polski. Warszawa.   Google Scholar

Rodakis Th.I. / Ροδάκης Θ. Ι. (2005): Το Κρητικό λαλολόγιο. Ηράκλειο Κρήτης.   Google Scholar

Schuessler A. (2007): ABC Etymological Dictionary of Old Chinese. Honolulu.   Google Scholar

Schwyzer E. (1939): Griechische Grammatik. B. I. München.   Google Scholar

Shipp G.P. (1979): Modern Greek Evidence for the Ancient Greek Vocabulary. Sydney.   Google Scholar

Spanakis S.G. / Σπανάκης Σ.Γ. (1993): Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων. T. II. Ηράκλειο.   Google Scholar

Stachowski S. (1977): Studien über die arabischen Lehnwörter im Osmanisch-Türkischen. [= Prace Komisji Orientalistycznej Nr 15]. Teil II (K–M). Wrocław–Warszawa–Kraków –Gdańsk.   Google Scholar

Stavropoulos D.N. (1988): Oxford Greek-English Learner’s Dictionary. Oxford.   Google Scholar

Symeonidis Ch.P. / Συμεωνίδης Χ. Π. (2010): Ετυμολογικό λεξικό των νεοελληνικών οικωνυμίων [Słownik etymologiczny nowogreckich ojkonimów]. T.I. Λευκωσία – Θεσσαλονίκη.   Google Scholar

Szemerényi O. (1974): The Origins of the Greek Lexicon: Ex Oriente Lux. „The Journal of Hellenic Studies” XCIV, s. 144–157.   Google Scholar

Vasmer M. (1986): Этимологический словарь русского языка. T. II. Москва.   Google Scholar

Weeks D.M. (1985): Hittite Vocabulary: An Anatolian Appendix to Buck’s Dictionary of Selected Synonyms in the Principal Indo-European Languages. Los Angeles.   Google Scholar


Veröffentlicht
2020-02-15

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Elwira, K., & Witczak, K. T. (2020). Wyjątkowy bałkanizm anatolijskiego pochodzenia. Prace Językoznawcze, 19(3), 53–69. Abgerufen von https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/pj/article/view/5117

Kaczyńska Elwira 
Uniwersytet Łódzki
Krzysztof Tomasz Witczak