Dziecięca apraksja mowy

Małgorzata Rutkiewicz-Hanczewska

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-3685-0352


Abstract

Przedmiotem artykułu jest specyfika apraksji mowy u dzieci, czyli zaburzeń w zakresie
przekształcania abstrakcyjnego kodu fonologicznego w ruch artykulacyjny, tj. deficytów
dotyczących planowania i/lub programowania ruchów artykulacyjnych, skutkujących
niestałością błędów językowych, niepłynnymi przejściami między poszczególnymi segmentami
mowy i nieodpowiednią prozodią. Autorka artykułu przedstawia cechy wyróżniające
dyspraksję werbalną. Wskazuje także na nierozpoznane jeszcze podłoże zaburzenia oraz
na jego ewentualne neurobiologiczne substraty. W drugiej części tekstu zwraca uwagę
na specyfikę terapii dziecięcej apraksji mowy ze szczególnym uwzględnieniem metod
dostępnych w polskiej logopedii.


Schlagworte:

dziecięca apraksja mowy, apraksja werbalna, apraksja oralna, rozwojowe zaburzenia mowy, terapia dziecięcej apraksji mowy


Ballard K. J., Robin D. A., McCabe P., McDonald J. (2010): A treatment for Dysprosody in childhood apraxia of speech. “Journal of Speech, Language, and Hearing Research” 53, s. 1227–1245.   Google Scholar

Carrigg B., Parry L., Baker E., Shriberg L. D., Ballard K. J. (2016): Cognitive, linguistic, and motor abilities in a multigenerational family with childhood apraxia of speech. “Archives of Clinical Neuropsychology”, s. 1–20.   Google Scholar

Chilosi A. M., Cipriani P., Graciosi V., Fiori S. (2014): Clinical characteristics of CAS. “Developmental Medicine & Child Neurology” 56 (s4), s. 9.   Google Scholar

Chilosi A. M., Lorenzini I., Fiori S., Graziosi V., Rossi G., Pasquariello R., Cipriani P., Cioni G. (2015): Behavioral and neurobiological correlates of childhood apraxia of speech in Italian children. „Brain and Language” 150, s. 177–185.   Google Scholar

Cieszyńska J. (2011): Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych. Metoda krakowska. Kraków.   Google Scholar

Cieszyńska J. (2013): Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Z perspektywy fenomenologii, neurobiologii i językoznawstwa. Kraków.   Google Scholar

Cieszyńska J. (2015): Gesty wizualizacyjne – techniki ułatwiające artykulację głosek. Kraków.   Google Scholar

Enwefa S., Enwefa R. L. (2010): Communication deficits of children secondary to developmental apraxia of speech. [W:] NAAS Conference Proceedings. Scarborough. National Association of African American Studies, s. 964–976.   Google Scholar

Graff-Radford J., Jones D. T., Strand E. A., Rabinstein A. A., Duffy J. R., Josephs K. A. (2014): The neuroanatomy of pure apraxia of speech in stroke. „Brain and Language” 129, s. 43–46.   Google Scholar

Graham S. A., Deriziotis P., Fisher S. E. (2015): Insights into the genetic foundations of human communication. “Neuropsychology Review” 25 (1), s. 3–26.   Google Scholar

Hickok G., Poeppel D. (2004): Dorsal and ventral streams: a framework for understanding aspects of the functional anatomy of language. “Cognition” 92, s. 67–99.   Google Scholar

Hickok G., Poeppel D. (2007): The cortical organization of speech processing. “Neuroscience” 8, s. 393–402.   Google Scholar

Iuzzini J., Forrest K. (2010): Evaluation of a combined treatment approach for childhood apraxia of speech. „Clinical Linguistics&Phonetics” 24 (4–5), s. 335–345.   Google Scholar

Jodzis D. (2019): Progesty. Metoda prostych gestów. Cz. 1: Podręcznik. Gliwice.   Google Scholar

Krasowicz-Kupis G. (2012): Od badań mózgu do praktyki psychologicznej. SLI i inne zaburzenia językowe. Sopot.   Google Scholar

Kumin L., Adams J. (2000): Developmental apraxia of speech and intelligibility in children with Down syndrome. “Down Syndrome Quarterly” 5 (3), s. 1–7.   Google Scholar

Lorens G., Karwowska A., Więcek-Poborczyk I. (2017): GORA: Gesty Obrazujące Ruchy Artykulatorów. Gdańsk.   Google Scholar

Maas E., Farinella K. A. (2012): Random versus blocked practice in treatment for childhood apraxia of speech. “Journal of Speech, Language, and Hearing Research” 55, s. 561–578.   Google Scholar

Maassen B., Nijland L., Terband H. (2010): Developmental models of childhood apraxia of speech. [W:] Speech motor control. Red. B. Maassen, P. van Lieshout. Oxford, s. 243–258.   Google Scholar

McCabe P., Macdonald-D’Silva A. G., van Rees L. J., Ballard K. J., Arciuli J. (2014): Orthographically sensitive treatment for dysprosody in children with childhood apraxia of speech using ReST intervention. “Developmental Neurorehabilitation” 17 (2), s. 137–146.   Google Scholar

McQuiston S., Kloczko N. (2011): Rozwój mowy i języka – monitorowanie przebiegu i zaburzenia. “Pediatria po Dyplomie” 15 (5), s. 31–46.   Google Scholar

Merwe van der A., Steyn M. (2018): Model-driven treatment of childhood apraxia of speech: positive effects of the Speech Motor Learning Approach. “American Journal of Speech-Language Pathology” 27, s. 37–51.   Google Scholar

Moreira Almeida-Verdu A. C., Maria Giacheti C., del Mando Lucchesi F., Rodriges de Freitas G., de Cássia Rillo Dutka J., Rovaris J. A., Foger Marques P. (2015): Apraxia and speech production: effects of verbal relations’ strengthening. “Revista CEFAC – Speech, Language, Hearing Sciences and Education Journal” 17 (3), s. 974–983.   Google Scholar

Murray E., McCabe P., Ballard K. J. (2014): A systematic review of treatment outcomes for children with childhood apraxia of speech. “American Journal of Speech-Language Pathology” 23, s. 486–504.   Google Scholar

Nijland L., Terband H., Maassen B. (2015): Cognitive functions in childhood apraxia of speech. “Journal of Speech, Language, and Hearing Research” 58 (3), s. 550–565.   Google Scholar

Oommen E. R., Mccarthy J. W. (2015): Simultaneous natural speech and AAC interventions for children with childhood apraxia od speech: Lessons from a speech-language pathologist focus group. “Augmentative and Alternative Communication” 31 (1), s. 63–76.   Google Scholar

Orłowska-Popek Z. (2017): Programowanie języka w terapii logopedycznej na przykładzie rozwoju języka dzieci niesłyszących. Kraków.   Google Scholar

Podda I. (2014): Treatment of children with CAS. “Developmental Medicine & Child Neurology” 56 (s4), s. 9.   Google Scholar

Rapin I. (1996): Practitioner review: Developmental language disorders: A clinical update. “Journal of Child Psychology and Psychiatry” 37 (6), s. 643–655.   Google Scholar

Rutkiewicz-Hanczewska M. (2017): Apraksja mowy. “Logopedia” 46, s. 193–210.   Google Scholar

Shriberg L. D., Lohmeier H. L., Strand E. A., Jakielski K. J. (2012): Encoding, memory, and transcoding deficits in Childhood Apraxia of Speech. “Clinical Linguistics & Phonetics” 26 (5), s. 445–482.   Google Scholar

Shriberg L. D., Aram D. M., Kwiatkowski J. (1997): Developmental apraxia of speech: I. Descriptive and theoretical perspectives. “Journal of Speech, Language, and Hearing Research” 40 (2), s. 273–285.   Google Scholar

Shriberg L. D., Paul R., Black L. M., van Santen J. P. (2011): The hypothesis of apraxia of speech in children with autism spectrum disorder. “Journal of Autism and Developmental Disorders” 41, s. 405–426.   Google Scholar

Terband H., Namasivayam A., Maas E., van Brenk F., Mailend M.-L., Diepeveen S., van Lieshout P., Maassen B. (2019): Assessment of childhood apraxia of speech: A review/tutorial of objective measurement techniques. “Journal of Speech, Language, and Hearing Research” 62, s. 2999–3032.   Google Scholar

Wianecka E. (2008): Manualne Torowanie Głosek (MTG). Kraków.   Google Scholar

  Google Scholar


Veröffentlicht
2020-09-04

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Rutkiewicz-Hanczewska, M. (2020). Dziecięca apraksja mowy. Prace Językoznawcze, 22(4), 151–167. https://doi.org/10.31648/pj.5822

Małgorzata Rutkiewicz-Hanczewska 
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-3685-0352