Nazwy osób wskazujące na ich przyzwyczajenia czy upodobania żywieniowe

Barbara Batko-Tokarz

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0001-9147-5180


Abstract

Tematem artykułu są popularne w najnowszej polszczyźnie rzeczownikowe nazwy osób, które wskazują na ich preferencje żywnościowe. Aby lepiej uwypuklić aktualne przeobrażenia oraz wskazać z jednej strony na ciągłość, a z drugiej na zmienność stosowanych w tym celu modeli nazewniczych, autorka opisała także funkcjonowanie tego typu rzeczowników w słownikach języka polskiego XIX i XX w. Scharakteryzowane zostały analogicznie zbudowane dawne i nowe nazwy amatorów określonego typu jedzenia lub picia, w tym osób niejedzących mięsa i ich antagonistów, ale także nowe w polszczyźnie sposoby ich nazywania. W drugiej części analizy przedstawione zostało zjawisko metaforycznego
i metonimicznego używania nazw osób tworzonych od pokarmu dla nich charakterystycznego. Opisane w pierwszej części nazwy wykorzystywane są często jako ekspresywne określenia mieszkańców lub służą do nazywania kogoś ze względu na określone cechy charakteru lub wiek, których odzwierciedleniem staje się spożywane przez niego jedzenie.


Schlagworte:

nazwy osób, neologizmy, preferencje żywieniowe


Bańczyk E. (2021): Internetowa madka jako wariant stereotypu współczesnej matki. „Język Polski” CI, z. 2(71), s. 71–86.
Crossref   Google Scholar

Batko-Tokarz B. (2019): Tematyczny podział słownictwa współczesnego języka polskiego – teoria, praktyka, leksykografia. Kraków.   Google Scholar

Dumanowski J. (2009): Hierarchia bytów żywieniowych. [W:] Pasaż Wiedzy. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, , dostęp: 28.09.2022.   Google Scholar

Górny H. (2020): Czy istnieje potrzeba leksykograficznego opracowania terminów antroponomastycznych? „Onomastica” LXIV, s. 93–106.
Crossref   Google Scholar

Kempf Z. (1985): Wyrazy „gorsze” dotyczące zwierząt. „Język Polski” z. 2–3, s. 125–144.   Google Scholar

Lisczyk K. (2019): Wege- samodzielna jednostka, człon złożenia, wyraz motywujący. „Poradnik Językowy” z. 5, s. 56–66.   Google Scholar

Łachnik J. (2022a): Analiza najnowszego słownictwa polskiego z pola tematycznego jedzenie – na materiale słownika Obserwatorium Językowego UW. Analiza formalna jednostek i analiza ilościowa pola. „Prace Filologiczne” nr 77, s. 291–314.
Crossref   Google Scholar

Łachnik J. (2022b): Nowe słownictwo związane z jedzeniem – na materiale Obserwatorium Językowego UW. Próba rekonstrukcji struktury pola tematycznego. „Poradnik Językowy” z. 2, s. 25–44.
Crossref   Google Scholar

Łeńska-Bąk K. (2006): Cudze smaki. O trudzie rozumienia obcych upodobań gastrycznych. [W:] Poszukiwanie sensów. Lekcja z czytania kultury. Red. P. Kowalski, Z. Libra. Kraków, s. 109–128.   Google Scholar

Maćkiewicz J. (2020): Metonimia jako narzędzie perswazji (na przykładzie tekstów prasowych). „Zeszyty Prasoznawcze” 63, nr 3(243), s. 33–46.
Crossref   Google Scholar

Niewiara A. (2000): Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI–XIX wieku. Katowice.   Google Scholar

Pajdzińska A. (2001): My, to znaczy… : z badań językowego obrazu świata. „Teksty Drugie” 1(66), s. 33–53.   Google Scholar

Senderska J. (2021): Nazwy osób we współczesnej polszczyźnie (na materiale Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego). „Prace Językoznawcze” XXIII/3, s. 25–53.
Crossref   Google Scholar

Straczuk J. (2013): Cmentarz i stół. Toruń.   Google Scholar

Szczepańska E. (2006): Etnonimy deprecjonujące a stereotypy językowe w czeszczyźnie i polszczyźnie. „Bohemistyka” 4, s. 265–272.   Google Scholar

Tyrpa A. (2021a): Kontakty dawnych Polaków z innymi nacjami odbite w leksyce, frazeologii i przysłowiach. [W:] Pół wieku z polszczyzną. Red. M. Buława, B. Grabka, R. Kucharzyk. Kraków, s. 187–196.   Google Scholar

Witalisz A. (2016): Przewodnik po anglicyzmach. Kraków.   Google Scholar


Veröffentlicht
2024-03-30

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Batko-Tokarz, B. (2024). Nazwy osób wskazujące na ich przyzwyczajenia czy upodobania żywieniowe. Prace Językoznawcze, 26(1), 119–134. https://doi.org/10.31648/pj.9895

Barbara Batko-Tokarz 
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0001-9147-5180