The choice of grammatical gender of the predicate matching the composite subject in contemporary Polish
Abstract
Adapting the form of the predicate in terms of grammatical gender to the composite (compound) subject in ad sensum syntax is one of the fundamental problems of syntactic description in Polish sentences. There are several key determinants of whether the predicate will be in the masculine or non-masculine gender, cf. Kobieta i mężczyzna poszli do kina; Kobieta i pies bawili się / bawiły się na polu; Dziecko i kobieta uratowali się / uratowały się z pożaru. The article attempts to characterize at least three main types of syntactic alignment between the composite subject and its predicate in sentences excerpted from contemporary empirical material. Based on the analysis of contexts, it was established that with some composite subjects the predicate is usually masculine (e.g. when the subject includes a masculine personal noun), while in others it is non-masculine
(e.g. when the subject consists of single-gender neuter nouns or feminine impersonal
nouns). Different variants of the predicate form appear with composite subjects made
of a feminine personal noun and any other noun. In each case, there were more or less
numerous exceptions to the established rules.
Keywords:
composite subject, predicate, syntactic accommodation, grammatical genderReferences
Bobrowski I. (1998): Gramatyka opisowa języka polskiego. T. II. Kielce. Google Scholar
Bobrowski I. (2024): Rodzaj w gramatyce polskiej. Interpretacja składniowa. Kraków. Google Scholar
Buttler D. (1971): Składnia. [W:] D. Buttler, H. Kurkowska, H. Satkiewicz: Kultura języka polskiego. Warszawa, s. 301–448. Google Scholar
Doroszewski W. (1964): O kulturę słowa. Warszawa. Google Scholar
Jadacka H. (1993): Związki składniowe. [W:] Praktyczny słownik poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży. Red. A. Markowski. Warszawa. Google Scholar
Jodłowski S. (1976): Podstawy składni polskiej. Warszawa. Google Scholar
Kallas K. (1993): Składnia współczesnych polskich konstrukcji współrzędnych. Toruń. Google Scholar
Klebanowska B. (1989): O związkach składniowych między wyrazami. [W:] B. Klebanowska, W. Kochański, A. Markowski: O dobrej i złej polszczyźnie. Warszawa. Google Scholar
Klemensiewicz Z. (1953): Zarys składni polskiej. Warszawa. Google Scholar
Kopcińska D. (1997): Strukturalny opis składniowy zdań z podmiotem-mianownikiem we współczesnej polszczyźnie. Warszawa. Google Scholar
Laskowski R. (1984): Fleksja. [W:] Gramatyka współczesnego języka polskiego. Red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel. Warszawa, s. 151–224. Google Scholar
Łaziński M. (2007): Wino, kobieta i śpiew. Podmiot złożony osobowo-rzeczowy w polszczyźnie. „Biuletyn PTJ” LXIII, s. 73–80. Google Scholar
Markowski A. (1978): Poprawność gramatyczna. [W:] Kultura języka polskiego. Red. M. Szymczak. Warszawa. Google Scholar
Podracki J. (1997): Składnia polska. Książka dla nauczycieli, studentów i uczniów. Warszawa. Google Scholar
Przepiórkowski A., Bańko M., Górski R.L., Lewandowska-Tomaszczyk B. (red.) (2012): Narodowy Korpus Języka Polskiego. Warszawa. Google Scholar
Saloni Z., Świdziński M. (1985): Składnia współczesnego języka polskiego. Warszawa. Google Scholar
Zbróg P. (2003): Dyskusyjne problemy akomodacji morfologicznych w opisie generatywnym. Kielce. Google Scholar
Zieniukowa J. (1979): Składnia zgody w zdaniach z podmiotem szeregowym we współczesnej polszczyźnie. „Slavia Occidentalis”. T. 36, s. 65–79. Google Scholar
