Creativity in the urban linguistic landscape as illustrated by signs of shops and service points
Abstract
The superficial and fleeting contact of the audience with the message and the increasing textualisation of our surroundings mean that urban texts have the difficult role of capturing potential recipients’ attention amidst countless signs present in the public space. In reference to the growing linguistic exploration of so-called linguistic landscape, the aim of the article is to analyse commercial texts in the urban space of Rzeszów, gathered between February 2019 and February 2024. The research material consists of shop, restaurant and service point signs as minimal multimodal texts which shape
the urban space and which have an attention-generating, informational and persuasive
function. In contrast to official signs, they are characterised by a relatively high degree
of compositional freedom and originality in terms of content and form. The article presents
various examples of linguistic creativity understood as creating original, attractive,
attention-grabbing linguistic constructions, often breaking the norms of linguistic
correctness. The conducted analysis illustrates the extensive linguistic creativity
manifesting itself on the ortho/typographic, word-formation, phraseological as well as
intersemiotic and intertextual levels.
Keywords:
linguistic landscape, mulitmodality, minimal texts, urban texts, commercial signs, linguistic creativityReferences
Androutsopoulos J., Kuhlee F. (2021): Die Sprachlandschaft des schulischen Raums. „Zeitschrift für Angewandte Linguistik” 75.1, s. 195–243.
Crossref
Google Scholar
Ben-Rafael E., Shohamy E., Hasan A.M., Trumper-Hecht N. (2006): Linguistic landscape as symbolic construction of the public space: The case of Israel. „International Journal of Multilingualism” 3(1), s. 7–30.
Crossref
Google Scholar
Borowiak P. (2021): Polskie i bułgarskie firmonimy w perspektywie komunikacyjno-wizualnej. Poznań. Google Scholar
Burska K. (2012): Kontaminacje jedno- i wielowęzłowe w nagłówkach prasowych i komunikatach reklamowych. „Folia Linguistica” nr 46, s. 42–52.
Crossref
Google Scholar
Burska K., Zarębski R. (red.) (2017): Kreatywność językowa w przestrzeni publicznej. Łódź. Google Scholar
Busse B., Warnke I.H. (red.) (2022): Handbuch Sprache im urbanen Raum. Interdisziplinäre Perspektiven der Stadtforschung. Berlin–Boston. Google Scholar
Chudzik A. (2006): Typy ikoniczności w szyldach. [W:] Ikoniczność znaku. Red. E. Tabakowska. Kraków, s. 117–130. Google Scholar
Chudzik A. (2010): Inskrypcje w przestrzeni miejskiej. Studium pragmalingwistyczne (na przykładzie napisów krakowskich z lat 2003–2005). Sanok. Google Scholar
Cieśla B. (2019): Kreatywność jako przedmiot badań językoznawczych. [W:] Kreatywność językowa w przekazach internetowych. Red. K. Burska, B. Cieśla. Łódź, s. 9–23.
Crossref
Google Scholar
Czachur W. (2020): Teksty minimalne jako przedmiot badań genologicznych. „tekst i dyskurs – text und dyskurs” 13, s. 25–42.
Crossref
Google Scholar
Domke Ch. (2014): Die Betextung des öffentlichen Raumes. Eine Studie zur Spezifik von Meso-Kommunikation am Beispiel von Bahnhöfen, Innenstädten und Flughäfen. Heidelberg.
Crossref
Google Scholar
Duda B. (2018): Miasto w świecie dyskursów. Katowice. Google Scholar
Fix U. (2008): Nichtsprachliches als Textfaktor: Medialität, Materialität, Lokalität. „Zeitschrift für germanistische Linguistik“ 36(3), s. 343–354.
Crossref
Google Scholar
Gajewska U. (2010): Nazwy lokali gastronomicznych w Rzeszowie. [W:] Rzeszów i okolice. Język – historia – kultura. Red. J. Lizak, E. Błachowicz. Rzeszów, s. 87–96. Google Scholar
Góral B. (2011): Czym jest pejzaż językowy (linguistic landscape). „Investigationes Linguisticae” 24, s. 41–60.
Crossref
Google Scholar
Gramatyka współczesnego języka polskiego (1984). Red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel. Cz. 2: Morfologia. Warszawa. GWJP Google Scholar
Hausendorf H. (2009): Kleine Texte. Über Randerscheinungen von Textualität. Germanistik in der Schweiz 6/2009. URL: , dostęp: 14.05.2019.
Crossref
Google Scholar
Jałowiecki B., Łukowski W. (2008): Szata informacyjna miasta. Warszawa. Google Scholar
Jałowiecki B., Szczepański M.S. (2010): Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Warszawa. Google Scholar
Kaproń-Charzyńska I. (2017): Kreatywność językowa i jej wybrane mechanizmy w kontekście wtórnej oralności, „Prace Filologiczne” LXXI, s. 177–186. Google Scholar
Klug N.-M., Pappert S. (2020): Wenn Rasen tötet und Prägnanz fordert. Merkmale multimodaler Texte an der Autobahn. [W:] Prägnante Kürze und mehr. Kurztexte und multimodale Kurzformen im öffentlichen Raum. Red. Z. Berdychowska, F. Liedtke. Berlin, s. 147–160. Google Scholar
Koschany R. (2013): Semiotyka miasta: od lektury „tekstu” do interpretacji jako praktyki miejskiej. „Studia Kulturoznawcze” 3(1), s. 109–124. Google Scholar
Krysztofowicz D., Krupienicz Z. (2017): Krajobraz językowy ul. Ratajczaka oraz ul. Garbary w Poznaniu. [W:] Kreatywność językowa w przestrzeni publicznej. Red. K. Burska, R. Zarębski. Łódź, s. 63–75. Google Scholar
Kudra B. (2001): Kreatywność leksykalna w dyskursie politycznym polskiej prasy lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Łódź. Google Scholar
Kudra B. (2007): Grafizacja w nagłówkach prasowych. [W:] Na językoznawczych ścieżkach. Prace ofiarowane Profesorowi Jerzemu Podrackiemu. Red. A. Mikołajczuk, R. Pawelec. Warszawa, s. 155–158. Google Scholar
Landry R., Bourhis R. (1997): Linguistic landscape and ethnolinguistic vitality: an empirical study. „Journal of Language and Social Psychology” 16(1), s. 23–49.
Crossref
Google Scholar
Lusińska A. (2007): Reklama a frazeologia. Toruń. Google Scholar
Makowska M. (2020): Utekstowiona przestrzeń miejska w świetle badań mediolingwistycznych. „Socjolingwistyka” XXXIV, s. 113–130.
Crossref
Google Scholar
Maliszewski B. (2018): Przez słowa i obrazy – o multimodalności metafory na okładkach czasopism publicystycznych. [W:] Współczesne media. Media multimodalne. T. 1. Red. I. Hofman, D. Kępa-Figura. Lublin, s. 151–164. Google Scholar
Markowski A. (red.) (2005): Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN. Warszawa. Google Scholar
Miller D. (2023): Barber, burger, brafitterka. Linguistic Landscape-Forschung am Beispiel der Ladenschilder im urbanen Raum der Stadt Rzeszów. „Germanistische Werkstatt“ nr 12, s. 93–108.
Crossref
Google Scholar
Miller D. (2024): rzeszuff niɘnudno. Kreatywna orto/typografia w pejzażu językowym miasta. [W:] Teksty, Konteksty, Podteksty. Red. Z. Bilut-Homplewicz, A. Hanus, W. Kochmańska, A. Mac, B. Drozd. Rzeszów, s. 293–313. Google Scholar
Mozer A. (2001): Język informacyjny wielkiego miasta na przykładzie centrum Warszawy. „Studia Regionalne i Lokalne” nr 2–3(6), s. 127–148. Google Scholar
Nagórko A. (2007): Kontaminacje leksykalne – słowotwórstwo czy radosna tfurczość? „Przegląd Humanistyczny” nr 1, s. 203–211. Google Scholar
Nowakowska M. (2017): Szata informacyjna miasta jako przejaw kreatywności językowej jego mieszkańców na przykładzie Pabianic. [W:] Kreatywność językowa w przestrzeni publicznej. Red. K. Burska, R. Zarębski. Łódź, s. 77–85. Google Scholar
Ożóg K. (2008): Językowa i kulturowa przestrzeń współczesnego miasta (na podstawie badań napisów miejskich). [W:] Miasto. Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. Red. M. Święcicka. Bydgoszcz, s. 13–22. Google Scholar
Pacuła J. (2012): Grafizacja i wizualizacja słowa w zapowiedziach medialnych. „Media i Społeczeństwo” nr 2, s. 74–93. Google Scholar
Poprawa M. (2020): Przestrzenie słowno-obrazowe w propagandowych drukach ulotnych lat 1918–1939. Próba analizy w świetle lingwistyki tekstowej i teorii wizualności. „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie” nr 1(17), s. 203–230.
Crossref
Google Scholar
Ratajczyk K. (2015): Kontaminacje leksykalne. Struktura – sens – pragmatyka. Łódź.
Crossref
Google Scholar
Rewers E. (1996): Język i przestrzeń w poststrukturalistycznej filozofii kultury. Poznań. Google Scholar
Rewers E. (1999): Przestrzeń ponowoczesnego miasta: między logosem i chorą. [W:] Przestrzeń w nauce współczesnej. T. 2. Red. S. Symotiuk, G. Nowak. Lublin, s. 175–185. Google Scholar
Schmitz U. (2015): Badanie płaszczyzn wizualnych. Wprowadzenie. [W:] Lingwistyka mediów. Antologia tłumaczeń. Red. R. Opiłowski, J. Jarosz, P. Staniewski. Wrocław, s. 57–78. Google Scholar
Schmitz U. (2022): Medialny krajobraz językowy. Cała lingwistyka powinna być lingwistyką mediów. Przekład W. Czachur. [W:] Dyskurs, media, multimodalność. Przyczynek do dialogu germanistyczno-polonistycznego. Red. W. Czachur, A. Hanus, D. Miller. Wrocław–Dresden, s. 199–229. Google Scholar
Scollon R., Scollon S.W. (2003): Discourses in Public Places: Language in the Material World. London.
Crossref
Google Scholar
Shohamy E., Gorter D. (2009): Linguistic landscape. Expanding the scenery. New York–London.
Crossref
Google Scholar
Siwiec A. (2005): W onomastycznej przestrzeni miasta. Nazwy obiektów handlowo-usługowych wobec zmian w rzeczywistości społecznej i kulturze. [W:] Przestrzeń w języku i kulturze. Problemy teoretyczne. Interpretacje tekstów religijnych. Red. J. Adamowski. Lublin, s. 207–222. Google Scholar
Siwiec A. (2012): Nazwy własne obiektów handlowo-usługowych w przestrzeni miasta. Lublin. Google Scholar
Siwiec A. (2021): „Czytanie” nazw własnych w przestrzeni miasta: O kulturowym aspekcie funkcjonowania nazewnictwa miejskiego w sferze handlu i usług. [W:] Nazwy własne w języku i społeczeństwie. Red. M. Rutkowski, A. Hącia. Olsztyn, s. 213–231. Google Scholar
Słownik języka polskiego, https://sjp.pl/, dostęp: 22.03.2024. SJP Google Scholar
Steciąg M., Karmowska A. (2019): Wielojęzyczność zrównoważona? Krajobraz językowy polsko-czeskiego pogranicza w ujęciu ekolingwistycznym (przypadek Dusznik Zdroju i Hronova). „Slavia Occidentalis” nr 76/1, s. 145–156.
Crossref
Google Scholar
Szkłowski W.B. (2006): Sztuka jako chwyt. Przekład R. Łużny. [W:] Teorie literatury XX wieku. Antologia. Red. A. Burzyńska, M.P. Markowski. Kraków, s. 95–111. Google Scholar
Szkudlarek-Śmiechowicz E. (2016): Kulinarny trend slow food fast a nazwy własne stacjonarnych i mobilnych barów szybkiej obsługi (tzw. food trucków). „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN“ nr 62, s. 167–181. Google Scholar
Škerlavaj T. (2019): Das Kommunikationsprinzip der Originalität in Texten und Kommunikationsangeboten: Zur Nutzung kreativer Strategien im Bereich verschiedener Modalitäten, Medialität und Lokalität. „Linguistica” 59, s. 311–331
Crossref
Google Scholar
Wallis A. (1977): Miasto i przestrzeń. Warszawa. Google Scholar
Wielki słownik języka polskiego, https://wsjp.pl/, dostęp: 22.03.2024. WSJP Google Scholar
Zeidler-Janiszewska A. (1997): Pisanie miasta. Czytanie miasta. Poznań. Google Scholar
Ziegler E., Marten H.F. (red.) (2021): Linguistic Landscapes im deutschsprachigen Kontext. Forschungsperspektiven, Methoden und Anwendungsmöglichkeiten. Berlin.
Crossref
Google Scholar
