The gender category in linguistic communication (in Polish and Russian legal texts)

Iwona Borys

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0003-2931-564X

Joanna Nawacka

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0002-2694-4216


Abstract

The category of gender, which is a set of different human characteristics, is reflected
in language. The purpose of this article is to present and discuss the category of gender
in interpersonal communication with reference to Polish and Russian legal texts. Legal
texts identify a human being as a citizen of a certain state and community and regulate
their functioning within a given group. As by law all citizens are to receive equal
treatment, the gender category is not a criterion for the choice of legal responsibility,
although examples of linguistic gender differentiation can be noted in both the Polish
and Russian legal systems. The selected texts of constitutions and collections of legal acts
were examined with the use of qualitative and quantitative linguistic analysis in order
to excerpt gender-indicating lexemes in both languages, and to examine their equivalence
and translatability into the other language. Results show a similar stock of words
expressing the gender category in Polish and Russian legal language. Nominalizations
denoting female and male genders extracted from the legal texts undergoing scrutiny do
not pose a particular translation problem; their equivalents can be found in the standard
language and in bilingual dictionaries.


Keywords:

gender category, gender binary, legal language, legal text, quantitative analysis


Adams K., Galanes G.J. (2008): Komunikacja w grupach. Przekład D. Kobylińska, P. Kobyliński. Warszawa.   Google Scholar

Ciccarelli S.K., White J.N. (2016): Psychologia. Przekład A. Bukowski, J. Środa. Poznań.   Google Scholar

Dolata-Zaród A. (2005): Z problematyki nauczania przekładu tekstów specjalistycznych (na przykładzie języka prawa). „Neofilolog” 26, s. 64–69.   Google Scholar

Dubisz S. (2012): Tożsamość narodowa – tożsamość językowa. „Poradnik Językowy” 9, s. 107–109.   Google Scholar

Encyklopedia PWN, , dostęp: 28.08.2023.   Google Scholar

Fortońska A. (2020): Analiza gramatyczna tekstów prawnych i prawniczych (na materiale polskiej i słowackiej ustawy o prawie lotniczym). [W:] Konfrontacje z przekładem. Red. D. Adamczyk, Ł. Gęborek, M. Małek, W. Szota. Katowice, s. 65–74.   Google Scholar

Gizbert-Studnicki T. (1986): Język prawny z perspektywy socjologicznej. Warszawa–Kraków.   Google Scholar

Golka M. (2008): Bariery w komunikowaniu i społeczeństwo (dez)informacyjne. Warszawa.   Google Scholar

Grochala B., Łabieniec P. (2010): Charakterystyka języka prawnego na tle polszczyzny ogólnej. [W:] Język w prawie, administracji i gospodarce. Red. K. Michalewski. Łódź, s. 29–37.   Google Scholar

Handke K. (2008): Socjologia języka. Warszawa.   Google Scholar

INFOR, , dostęp:13.01.2023.   Google Scholar

Kodeksy FR, „Konsul’tantPlûs”,   Google Scholar

&rnd=K9KKBg&page=inf0&ts=Qnd1zeThCv3gjLpP>, dostęp: 14.01.2023.   Google Scholar

Kodeksy, „OpenLex”, , dostęp: 14.01.2023.   Google Scholar

Koszowski M. (2019): Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa. Warszawa.   Google Scholar

Lipatow A.W. (2000): Rosja i Polska – „domowy spór” Słowian czy konflikt mentalności? „Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej”. Seria 6, s. 245–255. Online: ,
Crossref   Google Scholar

dostęp: 28.08.2023.   Google Scholar

Łozowski P. (2012): Gender jako językowa symbolizacja doświadczenia płci: płeć w języku, płeć języka czy język płci? [W:] Oblicza płci. Język, kultura, edukacja. Red. M. Karwatowska, J. Szpyra-Kozłowska. Lublin, s. 87–94.   Google Scholar

Machel H. (2003): Więzienie jako instytucja karna i resocjalizacyjna. Gdańsk.   Google Scholar

Maciejewski W. (2007): Próba semiotycznej analizy współczesnego języka prawnego. [W:] Współczesny język prawny i prawniczy. Ogólnopolska Konferencja Naukowa 20 kwietnia 2007 r. Red. A. Mróz, A. Niewiadomski, M. Pawelec. Warszawa, s. 115–133.   Google Scholar

Mirowicz A., Dulewiczowa I., Grek-Pabisowa I., Maryniakowa I. (2004): Wielki słownik rosyjsko-polski. T. 1–2. Moskwa–Warszawa.   Google Scholar

Morreale S.P., Spitzberg B.H., Barge J.K. (2007): Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności. Przekład P. Izdebski, A. Jaworska, D. Kobylińska. Warszawa.   Google Scholar

Nawacka J., Nawacki M. (2007): Z obserwacji nad kontekstualnym rozumieniem tekstu prawnego jako podstawą translacji. „Acta Polono-Ruthenica” 12, s. 145–160.   Google Scholar

Nowosad-Bakalarczyk M. (2009): Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie. Lublin.   Google Scholar

Ol’eničev M., „Vne zakona?”, , dostęp: 14.05.2023.   Google Scholar

Pawłowski A. (2020): Lingwistyka kwantytatywna a humanistyka cyfrowa: ciągłość czy zmiana? „Polszczyzna w dobie cyfryzacji”, s. 239–253.   Google Scholar

Perlin J., Mielczarek A. (2014): Kategoria płci w języku polskim. „Linguistica Copernicana” 11, s. 131–141.
Crossref   Google Scholar

Pieńkos J. (1999): Podstawy juryslingwistyki. Język w prawie – prawo w języku. Warszawa.   Google Scholar

Pieńkos J. (2003): Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki. Kraków.   Google Scholar

Pisarek L. (1994): Wykładniki płci żeńskiej w języku rosyjskim. [W:] „Język a Kultura”. T. 9: Płeć w języku i kulturze. Red. J. Anusiewicz, K. Handke. Wrocław, s. 109–118.   Google Scholar

Radwańska A. (1992): Relacja konwersji leksykalnej w języku polskim. „Poradnik Językowy” 8, s. 589–597.   Google Scholar

Salomatin A.Û. (2022): Mesto Rossii na ûridičeskoj karte mira (srawnitelnyj analiz pozicij rossijsih komparatistov). „Vestnik Universiteta imeni O.E. Kutafina (MGÛA)” 9, s. 46–53.   Google Scholar

Sambor J. (1992): Z problemów współczesnej semantyki kwantytatywnej. „Roczniki Humanistyczne”. T. 35–36, z. 6 [za lata 1987–1988], s. 5–38.   Google Scholar

Sitnik K. (2011): Odmienności w wykonywaniu kary pozbawienia wolności wobec kobiet w obowiązującym ustawodawstwie polskim. „Acta Erasmiana. Prace z zakresu integracji europejskiej oraz nauk penalnych”, s. 293–302. Online:   Google Scholar

wroc.pl/Content/40897/PDF/019.pdf>, dostęp: 14.01.2023.   Google Scholar

Stewart J. (red.) (2010): Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej. Warszawa.   Google Scholar

Transpłciowość i niebinarność, , dostęp: 28.08.2023.   Google Scholar

Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego. Dz.U. 2014, poz. 1741. Online: , dostęp: 14.05.2023.   Google Scholar

Wawrzyńczyk J. (red.) (2005): Wielki słownik rosyjsko-polski polsko-rosyjski. T. 1–2. Warszawa.   Google Scholar


Published
2023-12-20

Cited by

Borys, I., & Nawacka, J. . (2023). The gender category in linguistic communication (in Polish and Russian legal texts). Prace Językoznawcze, 25(4), 97–124. https://doi.org/10.31648/pj.9355

Iwona Borys 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0003-2931-564X
Joanna Nawacka 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0002-2694-4216