The gender category in linguistic communication (in Polish and Russian legal texts)
Iwona Borys
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0000-0003-2931-564X
Joanna Nawacka
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0000-0002-2694-4216
Abstract
The category of gender, which is a set of different human characteristics, is reflected
in language. The purpose of this article is to present and discuss the category of gender
in interpersonal communication with reference to Polish and Russian legal texts. Legal
texts identify a human being as a citizen of a certain state and community and regulate
their functioning within a given group. As by law all citizens are to receive equal
treatment, the gender category is not a criterion for the choice of legal responsibility,
although examples of linguistic gender differentiation can be noted in both the Polish
and Russian legal systems. The selected texts of constitutions and collections of legal acts
were examined with the use of qualitative and quantitative linguistic analysis in order
to excerpt gender-indicating lexemes in both languages, and to examine their equivalence
and translatability into the other language. Results show a similar stock of words
expressing the gender category in Polish and Russian legal language. Nominalizations
denoting female and male genders extracted from the legal texts undergoing scrutiny do
not pose a particular translation problem; their equivalents can be found in the standard
language and in bilingual dictionaries.
Keywords:
gender category, gender binary, legal language, legal text, quantitative analysisReferences
Adams K., Galanes G.J. (2008): Komunikacja w grupach. Przekład D. Kobylińska, P. Kobyliński. Warszawa. Google Scholar
Ciccarelli S.K., White J.N. (2016): Psychologia. Przekład A. Bukowski, J. Środa. Poznań. Google Scholar
Dolata-Zaród A. (2005): Z problematyki nauczania przekładu tekstów specjalistycznych (na przykładzie języka prawa). „Neofilolog” 26, s. 64–69. Google Scholar
Dubisz S. (2012): Tożsamość narodowa – tożsamość językowa. „Poradnik Językowy” 9, s. 107–109. Google Scholar
Encyklopedia PWN, , dostęp: 28.08.2023. Google Scholar
Fortońska A. (2020): Analiza gramatyczna tekstów prawnych i prawniczych (na materiale polskiej i słowackiej ustawy o prawie lotniczym). [W:] Konfrontacje z przekładem. Red. D. Adamczyk, Ł. Gęborek, M. Małek, W. Szota. Katowice, s. 65–74. Google Scholar
Gizbert-Studnicki T. (1986): Język prawny z perspektywy socjologicznej. Warszawa–Kraków. Google Scholar
Golka M. (2008): Bariery w komunikowaniu i społeczeństwo (dez)informacyjne. Warszawa. Google Scholar
Grochala B., Łabieniec P. (2010): Charakterystyka języka prawnego na tle polszczyzny ogólnej. [W:] Język w prawie, administracji i gospodarce. Red. K. Michalewski. Łódź, s. 29–37. Google Scholar
Handke K. (2008): Socjologia języka. Warszawa. Google Scholar
INFOR, , dostęp:13.01.2023. Google Scholar
Kodeksy FR, „Konsul’tantPlûs”, Google Scholar
&rnd=K9KKBg&page=inf0&ts=Qnd1zeThCv3gjLpP>, dostęp: 14.01.2023. Google Scholar
Kodeksy, „OpenLex”, , dostęp: 14.01.2023. Google Scholar
Koszowski M. (2019): Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa. Warszawa. Google Scholar
Lipatow A.W. (2000): Rosja i Polska – „domowy spór” Słowian czy konflikt mentalności? „Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej”. Seria 6, s. 245–255. Online: ,
Crossref
Google Scholar
dostęp: 28.08.2023. Google Scholar
Łozowski P. (2012): Gender jako językowa symbolizacja doświadczenia płci: płeć w języku, płeć języka czy język płci? [W:] Oblicza płci. Język, kultura, edukacja. Red. M. Karwatowska, J. Szpyra-Kozłowska. Lublin, s. 87–94. Google Scholar
Machel H. (2003): Więzienie jako instytucja karna i resocjalizacyjna. Gdańsk. Google Scholar
Maciejewski W. (2007): Próba semiotycznej analizy współczesnego języka prawnego. [W:] Współczesny język prawny i prawniczy. Ogólnopolska Konferencja Naukowa 20 kwietnia 2007 r. Red. A. Mróz, A. Niewiadomski, M. Pawelec. Warszawa, s. 115–133. Google Scholar
Mirowicz A., Dulewiczowa I., Grek-Pabisowa I., Maryniakowa I. (2004): Wielki słownik rosyjsko-polski. T. 1–2. Moskwa–Warszawa. Google Scholar
Morreale S.P., Spitzberg B.H., Barge J.K. (2007): Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności. Przekład P. Izdebski, A. Jaworska, D. Kobylińska. Warszawa. Google Scholar
Nawacka J., Nawacki M. (2007): Z obserwacji nad kontekstualnym rozumieniem tekstu prawnego jako podstawą translacji. „Acta Polono-Ruthenica” 12, s. 145–160. Google Scholar
Nowosad-Bakalarczyk M. (2009): Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie. Lublin. Google Scholar
Ol’eničev M., „Vne zakona?”, , dostęp: 14.05.2023. Google Scholar
Pawłowski A. (2020): Lingwistyka kwantytatywna a humanistyka cyfrowa: ciągłość czy zmiana? „Polszczyzna w dobie cyfryzacji”, s. 239–253. Google Scholar
Perlin J., Mielczarek A. (2014): Kategoria płci w języku polskim. „Linguistica Copernicana” 11, s. 131–141.
Crossref
Google Scholar
Pieńkos J. (1999): Podstawy juryslingwistyki. Język w prawie – prawo w języku. Warszawa. Google Scholar
Pieńkos J. (2003): Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki. Kraków. Google Scholar
Pisarek L. (1994): Wykładniki płci żeńskiej w języku rosyjskim. [W:] „Język a Kultura”. T. 9: Płeć w języku i kulturze. Red. J. Anusiewicz, K. Handke. Wrocław, s. 109–118. Google Scholar
Radwańska A. (1992): Relacja konwersji leksykalnej w języku polskim. „Poradnik Językowy” 8, s. 589–597. Google Scholar
Salomatin A.Û. (2022): Mesto Rossii na ûridičeskoj karte mira (srawnitelnyj analiz pozicij rossijsih komparatistov). „Vestnik Universiteta imeni O.E. Kutafina (MGÛA)” 9, s. 46–53. Google Scholar
Sambor J. (1992): Z problemów współczesnej semantyki kwantytatywnej. „Roczniki Humanistyczne”. T. 35–36, z. 6 [za lata 1987–1988], s. 5–38. Google Scholar
Sitnik K. (2011): Odmienności w wykonywaniu kary pozbawienia wolności wobec kobiet w obowiązującym ustawodawstwie polskim. „Acta Erasmiana. Prace z zakresu integracji europejskiej oraz nauk penalnych”, s. 293–302. Online: Google Scholar
wroc.pl/Content/40897/PDF/019.pdf>, dostęp: 14.01.2023. Google Scholar
Stewart J. (red.) (2010): Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej. Warszawa. Google Scholar
Transpłciowość i niebinarność, , dostęp: 28.08.2023. Google Scholar
Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego. Dz.U. 2014, poz. 1741. Online: , dostęp: 14.05.2023. Google Scholar
Wawrzyńczyk J. (red.) (2005): Wielki słownik rosyjsko-polski polsko-rosyjski. T. 1–2. Warszawa. Google Scholar